Management accounting: berekenen, beslissen, beheersen

Studiewijzer 10

1 Management accounting: plaatsbepaling en ontwikkeling 15
1.1 Plaatsbepaling van management accounting 16
1.2 Historische ontwikkeling van management accounting 19
1.3 De contingencybenadering 21
1.4 De controller 26
Bijlage: Kosten en opbrengsten; uitgaven en ontvangsten 27
Theorievragen 31
Meerkeuzevragen 31
Vraagstukken 33

Deel 1 Kostprijs- en winstbepaling 37
2 Kostenbegrippen 39
2.1 Product costs en period costs 40
2.2 Werkelijke kosten en standaardkosten 42
2.3 Variabele kosten en constante kosten 44
2.4 Directe kosten en indirecte kosten 49
2.5 Private kosten en externe kosten 50
2.6 Relevante kosten en sunk costs 52
2.7 Kosten en misgelopen opbrengsten 54
Theorievragen 56
Meerkeuzevragen 56
Vraagstukken 59

3 De dimensies van de kostprijs 63
3.1 Het hoeveelheidselement 64
3.2 Het prijselement 67
3.3 Het tijdselement 68
Theorievragen 77
Meerkeuzevragen 77
Vraagstukken 79

4 Kostprijs en bedrijfsdrukte 83
4.1 Totale kosten en gemiddelde kosten 84
4.2 Verwachte bezetting en normale bezetting 86
4.3 Integrale kostprijs en differentiële kostprijs 89
4.4 Normale bezetting en capaciteitsbepaling 91
Theorievragen 96
Meerkeuzevragen 96
Vraagstukken 98

5 Kostenfuncties 105
5.1 Het belang van kostenfuncties 106
5.2 Schatting van kostenfuncties 106
5.3 Correlatie en causaliteit 111
Theorievragen 117
Meerkeuzevragen 117
Vraagstukken 120

6 Het verband tussen bedrijfsdrukte en resultaat 125
6.1 Profit-volumecharts 126
6.2 Break-evenanalyse 128
6.3 Hefboomwerking 131
6.4 Invloed van winstbelasting 138
6.5 Enige complicaties bij de break-evenanalyse 139
Theorievragen 144
Meerkeuzevragen 144
Vraagstukken 146

7 De invloed van voorraadmutaties op de winst 153
7.1 Absorption costing 154
7.2 Direct costing 158
7.3 Absorption costing en direct costing: de pro’s en contra’s 161
Theorievragen 164
Meerkeuzevragen 164
Vraagstukken 167

8 Kostentoerekening (I) 175
8.1 Het belang van kostentoerekening 176
8.2 Enkelvoudige opslagmethode 181
8.3 Meervoudige opslagmethode 184
8.4 Kostenplaatsenmethode 186
8.5 Activity based costing 198
Theorievragen 204
Meerkeuzevragen 205
Vraagstukken 208

9 Kostentoerekening (II) 217
9.1 Gemeenschappelijke kosten 218
9.2 Van productkostprijs naar klantenkostprijs 225
Theorievragen 231
Meerkeuzevragen 231
Vraagstukken 233

Deel 2 Beslissingscalculaties 239
10 Het besluitvormingsproces 241
10.1 De doelstelling van de beslisser 242
10.2 Onzekerheid en risicohouding 247
10.3 Beslissingsondersteunende technieken 248
Theorievragen 260
Meerkeuzevragen 260
Vraagstukken 263

11 Investeringsselectie 267
11.1 Investeringsbeslissingen 268
11.2 Gemiddelde boekhoudkundige rentabiliteit 270
11.3 Terugverdienperiode 273
11.4 Nettocontantewaardemethode 275
11.5 Interne rentabiliteit 280
11.6 De verwerking van risico in de investeringsselectie 282
11.7 Fiscale aspecten van investeringen 286
Theorievragen 289
Meerkeuzevragen 289
Vraagstukken 292

12 Voorraadpolitiek 297
12.1 Redenen voor het aanhouden van voorraden 298
12.2 Prijsrisico’s 299
12.3 Voorraadkosten 301
12.4 Veiligheidsvoorraden 305
12.5 De just-in-time-filosofie 308
12.6 Backflush costing 310
Theorievragen 313
Meerkeuzevragen 313
Vraagstukken 316

13 Verkoopprijsvaststelling 321
13.1 Verkoopprijs en winstmaximalisatie 322
13.2 Verkoopprijs en concurrentieverhoudingen 328
13.3 Mededingingsbeleid 332
13.4 Bases voor verkoopprijsvaststelling 333
13.5 Prijsdiscriminatie 334
Theorievragen 340
Meerkeuzevragen 340
Vraagstukken 342

14 Knelpuntscalculaties 347
14.1 Lineaire programmering 348
14.2 Gevoeligheidsanalyse 352
14.3 Schaduwprijzen 354
Theorievragen 356
Meerkeuzevragen 356
Vraagstukken 358
Deel 3
Beheersing van bedrijfsprocessen 361

15 Management control 363
15.1 Ondernemingsdoelstellingen 364
15.2 Het controlsysteem 366
15.3 Soorten controls 368
15.4 Controlmix 371
15.5 Result controls en responsibility centers 372
15.6 Balanced scorecard 374
Theorievragen 378
Meerkeuzevragen 378
Vraagstukken 380

16 Budgettering (I) 383
16.1 Functies van budgetten 384
16.2 Budgettering als coördinatiemechanisme 386
16.3 Verschillenanalyse 392
16.4 Opbrengstenverschillen 394
16.5 Kostenverschillen 397
16.6 Afval en uitval 401
Theorievragen 404
Meerkeuzevragen 404
Vraagstukken 407

17 Budgettering (II) 415
17.1 Budgettering bij meerproductondernemingen 416
17.2 Bedrijfsproces en budgettering 425
17.3 Beyond budgeting en better budgeting 428
Theorievragen 430
Meerkeuzevragen 430
Vraagstukken 433

18 Divisiestructuren 439
18.1 Decentralisatie van de besluitvorming 440
18.2 Beoordeling van divisieprestaties 441
18.3 Transfer pricing als beheersingsinstrument 447
18.4 Vaststelling van transfer prices als beheersingsinstrument 450
18.5 Transfer pricing als fiscaal instrument 454
Theorievragen 456
Meerkeuzevragen 456
Vraagstukken 459

Antwoorden theorievragen 462
Antwoorden meerkeuzevragen 482
Fotoverantwoording 485
Literatuuroverzicht 486
Register 488
Over de auteur 492