Toelichting bij editie 2022 21
1 ALGEMENE BEPALINGEN
Artikel 1 Wetsbegrippen 27
Onderneming 27
Ondernemer 28
Bestuurder 29
Bedrijfscommissie 30
In een groep verbonden ondernemers 31
Joint venture 31
In de onderneming werkzame personen (basisregel) 31
Uitgeleende en ingeleende werknemers 32
Uitgeleende werknemers 33
Ingeleende werknemers 33
Bestuurder is geen ‘in de onderneming werkzame persoon’ 34
2 DE INSTELLING VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 2 Instelling ondernemingsraad 38
Verplichting tot instelling OR 38
Daling aantal werknemers beneden getalsgrens 40
Artikel 3 Gemeenschappelijke ondernemingsraad 43
Instelling gemeenschappelijke OR 43
Gemeenschappelijke OR bij in een groep verbonden ondernemers 44
Afzonderlijke ondernemingen gezamenlijk beschouwd als één onderneming 45
Artikel 4 Afzonderlijke ondernemingsraad 47
Instelling OR voor onderdeel 47
Onderdeel beschouwd als onderneming 48
Artikel 5 Ontheffing van plicht tot instelling 49
Ontheffing van de verplichting tot instelling OR 50
Horen van vakorganisaties bij ontheffing 51
Voorschriften bij ontheffing 51
Mogelijkheid van beroep 51
Informatie en raadpleging van werknemers 51
Passende voorzieningen 51
Artikel 5a Instelling bij cao of vrijwillig 53
Instelling OR op grond van cao of publiekrechtelijke regeling 53
Vrijwillige instelling OR door ondernemer 54
3 SAMENSTELLING EN WERKWIJZE VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 6 Samenstelling ondernemingsraad 58
Aantal OR-leden 59
Afwijkend aantal OR-leden 59
Plaatsvervangende OR-leden 59
Actief en passief kiesrecht 60
Uitbreiding aantal in de onderneming werkzame personen 61
Afwijkende eisen actief en passief kiesrecht 62
Wijziging aantal in de onderneming werkzame personen 62
Artikel 7 Voorzitter ondernemingsraad 64
OR-voorzitter 64
Artikel 8 Reglement van de ondernemingsraad 66
OR-reglement 66
Inhoud reglement 67
Vaststelling reglement 67
Algemeen verbindend reglement 68
Overgangstermijn bij verbindend reglement 68
Artikel 9 Verkiezing van de ondernemingsraad 70
Kandidaatstelling 71
Kandidatenlijst vakorganisaties 71
‘Vrije lijst’ 71
Kandidaatstellingsprocedure 71
Kandidaten 72
Kiesgroepenstelsel 72
Reglementsbepalingen voor kiesgroepen 73
Kandidatenlijsten voor kiesgroepen 73
Representativiteit OR 73
Artikel 10 Verkiezing van de ondernemingsraad 75
Organisatie verkiezingen 75
Kiesstelsels 76
Personenstelsel 76
Lijstenstelsel 76
Vacatures 77
Artikel 11 Verkiezing van de ondernemingsraad 79
Bekendmaking verkiezingsuitslag en samenstelling OR 79
Artikel 12 Zittingsduur van de ondernemingsraad 80
Zittingsduur OR 80
Rooster van aftreden 80
Wijziging zittingsduur 81
Einde zittingsduur 81
Herkiesbaarheid OR-leden 82
Beëindiging OR-lidmaatschap 82
Medezeggenschap na overgang van onderneming 83
Artikel 13 Uitsluiting lid van de ondernemingsraad 85
Uitsluiting en schorsing OR-lid 85
Beslissing kantonrechter 86
Artikel 14 Werkwijze van de ondernemingsraad 88
Werkwijze OR 88
Bijeenkomen in OR-vergadering 89
Bijeenroepen OR 89
Quorum 89
Stemrecht in OR-vergadering 90
OR-secretariaat 90
Agenda OR-vergadering 91
Tijdstip bekendmaking agenda 91
OR-verslagen 91
OR-jaarverslag 92
Artikel 15 Instelling van commissies 94
Instelling van commissies 95
Vaste commissie 95
Onderdeelcommissie 96
Voorbereidingscommissie 97
Uitsluiting van commissieleden 98
Artikel 16 Raadplegen van deskundigen 99
Raadplegen van deskundigen 99
Uitnodigen van deskundigen voor OR-vergadering 99
Uitnodigen van andere personen voor OR-vergadering 100
Artikel 17 Faciliteiten en doorbetaling loon 102
Faciliteiten en doorbetaling loon 102
Faciliteiten 102
Achterbanberaad 103
Tijdstip vergaderingen 103
Doorbetaling van salaris 104
Artikel 18 Vrije tijd voor onderling beraad en scholing 105
Vrije uren voor beraad en overleg 106
Vrije dagen voor scholing 107
Vaststelling aantal uren en dagen 108
Naleving 108
Artikel 19 Geheimhoudingsplicht 110
Artikel 20 Geheimhoudingsplicht 111
Geheimhouding 112
Artikel 21 Bescherming tegen benadeling 116
Bescherming tegen benadeling 116
Algemene norm 117
Sociaal statuut 118
Ontslagbescherming op grond van Boek 7 Burgerlijk Wetboek 118
Inleiding 118
Uitgangspunt: opzegverbod voor medezeggenschappers 119
Uitzonderingen op het opzegverbod 120
Mogelijkheid van ontbinding door de kantonrechter 121
Artikel 22 Kosten van de ondernemingsraad 123
Kosten van de ondernemingsraad 123
OR-kosten 123
Naleving 124
Kosten raadplegen deskundige 124
Kosten voeren rechtsgeding 125
Kosten van scholing en vorming 126
OR-budget 126
Artikel 22a Proceskosten 129
Geen veroordeling OR in proceskosten 129
4 HET OVERLEG MET DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 23 Overleg met de ondernemer 132
Bijeenkomen in overlegvergadering 133
Onderwerpen overlegvergadering 134
Uitzondering voor publiekrechtelijke taken 134
Primaat van de politiek 135
Rechterlijk primaat 135
Informatierecht 136
Initiatiefrecht 136
Bestuurder 137
Vervanging bestuurder 137
Ondersteuning bestuurder 137
Verschijnplicht toezichthouders of bestuurders moedermaatschappij 138
Artikel 23a Regels voor de overlegvergadering 139
Procedure overlegvergadering 139
Voorzitter overlegvergadering 140
Secretaris overlegvergadering 140
Agenda overlegvergadering 140
Afspraken over overlegvergadering 141
Faciliteiten voor overlegvergadering 141
Uitnodigen deskundigen voor overlegvergadering 141
Artikel 23b Regels voor de overlegvergadering 143
Besluitvorming in de overlegvergadering 143
Schorsing overlegvergadering 143
Artikel 23c Overleg met onderdeelcommissie 145
Faciliteiten en bevoegdheden onderdeelcommissie 145
Artikel 24 Bespreking algemene gang van zaken 147
Bespreking algemene gang van zaken 148
Informatie over financieel-economisch en sociaal beleid 148
Verschijnplicht commissarissen en bestuursleden 149
Verschijnplicht bestuursleden moedervennootschap 151
Uitzondering 152
4A BIJZONDERE BEVOEGDHEDEN VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 25 Adviesrecht van de ondernemingsraad 154
Adviesrecht 155
Politiek primaat 157
Rechterlijk primaat 157
‘Belangrijk’ besluit 157
Overdracht zeggenschap (fusie) 158
Een besluit tot overdracht van de zeggenschap over de onderneming of een onderdeel daarvan 158
Besluit met betrekking tot andere onderneming 159
Buitenlandclausule 160
Sluiting, faillissement en doorstart 162
Een besluit tot beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming of van een belangrijk onderdeel daarvan 162
Wijziging werkzaamheden 162
Een besluit tot belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van de werkzaamheden van de onderneming 162
Automatisering 163
Wijziging organisatie 163
Een besluit tot belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming, dan wel in de verdeling van bevoegdheden binnen de onderneming 163
Verplaatsing onderneming 164
Een besluit tot wijziging van de plaats waar de onderneming haar werkzaamheden uitoefent 164
Inlenen personeel 164
Een besluit tot het groepsgewijze werven of inlenen van arbeidskrachten 164
Investering 164
Een besluit tot het doen van een belangrijke investering ten behoeve van de onderneming 164
Aantrekken van krediet 165
Een besluit tot het aantrekken van een belangrijk krediet ten behoeve van de onderneming 165
Verstrekken van krediet 166
Een besluit tot het verstrekken van een belangrijk krediet en het stellen van zekerheid voor belangrijke schulden van een andere ondernemer, tenzij dit geschiedt in de normale uitoefening van werkzaamheden in de onderneming 166
Technologische voorziening 166
Een besluit tot invoering of wijziging van een belangrijke technologische voorziening 166
Milieuzorg 167
Een besluit tot het treffen van een belangrijke maatregel in verband met de zorg van de onderneming voor het milieu, waaronder begrepen het treffen of wijzigen van een beleidsmatige, organisatorische en administratieve voorziening in verband met het milieu 167
Eigen risico bij arbeidsongeschiktheid of ziekte 167
Een besluit tot vaststelling van een regeling met betrekking tot het zelf dragen van het risico, bedoeld in artikel 40, eerste lid, van de Wet financiering sociale verzekeringen 167
Adviesopdracht 168
Een besluit tot het verstrekken en het formuleren van een adviesopdracht aan een deskundige buiten de onderneming betreffende één der hiervoor bedoelde aangelegenheden 168
Moment adviesaanvraag 168
Overleg met vakorganisaties 169
Inhoud adviesaanvraag 170
Sociaal plan 170
Adviesprocedure 171
Termijn voor advisering 171
Achterban 172
Verschijnplicht commissarissen en bestuursleden 172
Motivering genomen besluit 173
Uitvoeringsadvies 173
Opschortingstermijn 174
Spreekrecht ondernemingsraden NV’s in de algemene vergadering 175
Artikel 26 Beroepsrecht van de ondernemingsraad 176
Beroepsrecht 183
Opschortings- en beroepstermijn 184
Indienen verzoek 184
Beroepsgrond 184
Verzoek tot treffen van voorzieningen 185
Verweerschrift ondernemer 185
Behandeling door Ondernemingskamer 186
Rechten door derden verworven 187
Uitstel behandeling 187
Overtreding uitspraak Ondernemingskamer 187
Cassatie 187
Artikel 27 Instemmingsrecht van de ondernemingsraad 191
Instemmingsrecht 193
Primaire arbeidsvoorwaarden 193
Regeling 194
Pensioenovereenkomst, winstdelingsregeling, spaarregeling 195
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van regelingen op grond van een pensioenovereenkomst, van een winstdelingsregeling-, of van een spaarregeling 195
Arbeids- en rusttijdenregeling, vakantieregeling 196
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een arbeids- en rusttijdenregeling of een vakantieregeling 196
Beloningssysteem, functiewaarderingssysteem 197
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een belonings- of een functiewaarderingssysteem 197
Arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim, re-integratiebeleid 198
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim of het re-integratiebeleid 198
Aanstellingsbeleid, ontslagbeleid, bevorderingsbeleid 199
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van het aanstellings-, ontslag- of bevorderingsbeleid 199
Personeelsopleiding 200
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de personeelsopleiding 200
Personeelsbeoordeling 201
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de personeelsbeoordeling 201
Bedrijfsmaatschappelijk werk 201
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van het bedrijfsmaatschappelijk werk 201
Werkoverleg 202
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van het werkoverleg 202
Klachtenregeling 202
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van de behandeling van klachten 202
Privacybescherming 203
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling omtrent het verwerken van alsmede de bescherming van de persoonsgegevens van de in de onderneming werkzame personen 203
Personeelscontrolesystemen 203
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling inzake voorzieningen die gericht zijn op of geschikt zijn voor waarneming van of controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van de in de onderneming werkzame personen 203
Klokkenluidersregeling 204
Een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een procedure voor het omgaan met het melden van een vermoeden van een misstand, als bedoeld in artikel 2, eerste lid, van de Wet Huis voor klokkenluiders 204
Instemmingsprocedure 204
Uitzondering bij cao 205
Uitzondering bij publiekrechtelijke regeling 206
Uitzondering voor bedrijfstakpensioenfondsen met betrekking tot artikel 27 lid 1 onder a 206
Toestemming van de kantonrechter 206
Beroep op nietigheid 207
Naleving 208
Instemmingsrecht uitvoering pensioenovereenkomst 208
Artikel 28 Stimulerende taken van de ondernemingsraad 214
Stimulerende OR-taken 214
Arbeidsvoorwaarden 215
Arbeidsomstandigheden-, en arbeidstijden 215
Werkoverleg en interne delegatie 215
Gelijke behandeling mannen/vrouwen 216
Non-discriminatie 216
Inschakeling gehandicapten 216
Inschakeling minderheden 217
Bedrijfsmilieuzorg 217
Artikel 29 Benoemingsrecht bestuursleden 218
Benoemingsrecht bestuur instellingen 218
Artikel 30 Adviesrecht benoeming/ontslag bestuurder 219
Adviesrecht benoeming of ontslag bestuurder 219
Moment adviesaanvraag 221
Inhoud adviesaanvraag 221
Adviesprocedure 221
Spreekrecht ondernemingsraad NV’s in algemene vergadering 222
Evenwichtige verdeling zetels over mannen en vrouwen 222
4B HET VERSTREKKEN VAN GEGEVENS AAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 31 Algemeen informatierecht van de ondernemingsraad 226
Actief informatierecht 227
Passief informatierecht 228
Basisinformatie 228
Rechtsvorm en statuten 228
Naam en woonplaats 229
Zeggenschapsverhoudingen binnen groep 229
Duurzame betrekkingen 229
Organisatiestructuur 229
Informatie in internationale (groeps)-verhoudingen 230
Artikel 31a Financiële informatie 231
Financieel-economische informatie 232
Algemene gegevens over werkzaamheden en resultaten 232
Jaarrekening volgens titel 9, Boek 2 BW 233
Inhoud jaarrekening 233
Inrichtings- en publicatievoorschriften 234
Vrijstellingsregeling groepsmaatschappijen 235
Voorwaarden voor vrijstelling 236
Jaarverslag en ‘overige gegevens’ 236
Jaarverslag 236
Overige gegevens 237
Accountantsverklaring 237
Winstbestemming 237
Inzicht jaarrekening 237
Inzicht in groepsresultaat 238
Eigen bijdrage aan groepsresultaat 238
Jaarstukken volgens AMvB van 7 maart 1985 239
Inzicht in groepsresultaat 240
Eigen bijdrage aan groepsresultaat 240
Inhoud jaarstukken 240
Bijzondere voorschriften 240
Gerechtelijke procedure 241
Verwachtingen over werkzaamheden en resultaten 241
Investeringsplannen 242
Meerjarenplan en begroting 242
Artikel 31b Sociale informatie 244
Informatie over sociaal beleid 244
Verwachtingen en plannen 245
Informatie over uitzendkrachten 245
Artikel 31c Sociale informatie 247
Adviesopdracht over sociaal beleid 247
Artikel 31d Informatie over beloningsverhoudingen 248
Artikel 31e Uitzondering 249
Informatie over beloningsverhoudingen 249
Spreekrecht ondernemingsraad NV’s in algemene vergadering 250
Artikel 31f Informatie over uitvoeringsovereenkomst pensioenen 252
Informatie over de uitvoeringsovereenkomst 252
4C VERDERE BEVOEGDHEDEN VAN DE ONDERNEMINGSRAAD
Artikel 32 Ondernemingsovereenkomst 254
Uitbreiding OR-bevoegdheden bij cao of publiekrechtelijke regeling 254
Ondernemingsovereenkomst 255
Uitzondering bij cao of publiekrechtelijke regeling 256
Naleving 256
5 DE CENTRALE ONDERNEMINGSRADEN EN DE GROEPSONDERNEMINGSRADEN
Artikel 33 Instelling centrale/groepsondernemingsraad 260
Instelling COR door ondernemer 260
COR op verzoek van OR’s 261
Instelling GOR door ondernemer 261
GOR op verzoek van OR’s 261
COR en GOR bij in een groep verbonden ondernemers 262
Artikel 34 Samenstelling centrale/groepsondernemingsraad 264
Verkiezing COR- en GOR-leden 265
Plaatsvervangende COR- en GOR-leden 266
COR- en GOR-reglement 266
Vertegenwoordiging uit ondernemingen zonder OR 267
Einde lidmaatschap COR en GOR 267
Samenstelling en werkwijze COR en GOR 268
Artikel 35 Bevoegdheden centrale/groepsondernemingsraad 270
Bevoegdheden COR en GOR 270
Gemeenschappelijk belang 271
Eigen bevoegdheden 271
COR en GOR bij in een groep verbonden ondernemers 272
Europese ondernemingsraad 272
5A DE MEDEZEGGENSCHAP IN KLEINE ONDERNEMINGEN
Artikel 35a Vervallen 276
Artikel 35b Regels voor de personeelsvergadering 277
Personeelsvergadering 278
Verplichting 279
Overleg in personeelsvergadering 279
Bestuurder 279
Informatierecht 280
Adviesrecht 280
Pensioenovereenkomst 281
Uitvoeringsovereenkomst 281
Uitzonderingsbepalingen 282
Artikel 35c Regels voor de personeelsvertegenwoordiging 283
Personeelsvertegenwoordiging 284
Verplichte instelling 285
Faciliteiten 285
Bevoegdheden 286
Procedure instemmingsrecht 288
Artikel 35d Regels voor de personeelsvertegenwoordiging 290
Onderneming met minder dan 10 werknemers 290
6 DE ALGEMENE GESCHILLENREGELING
Artikel 36 Algemene geschillenregeling 292
Actie belanghebbende tegen OR of ondernemer 293
Actie OR tegen ondernemer en andersom 293
Procedure bij de kantonrechter 294
Samenloop met artikel 26 295
Samenloop met procedures Arbeidsomstandighedenwet 295
Uitspraak en sancties kantonrechter 295
COR en GOR 296
Artikel 36a Geschillenregeling voor de personeelsvergadering 298
Naleving van artikel 35b 298
Kosten gerechtelijke procedure 299
7 DE BEDRIJFSCOMMISSIES
Artikel 37 Instelling en taak bedrijfscommissie 302
Taak en samenstelling bedrijfscommissie 302
Artikel 38 Benoeming leden bedrijfscommissie 304
Benoeming leden bedrijfscommissie 304
Artikel 39 Werkwijze bedrijfscommissie 305
Werkwijze bedrijfscommissie 305
Artikel 40 Jaarverslag bedrijfscommissie 307
Jaarverslag bedrijfscommissie 307
Artikel 41 Kosten van de bedrijfscommissie 308
Kosten bedrijfscommissie 308
Artikel 42 Geheimhouding 309
Geheimhouding 309
Artikel 43-45 Vervallen 310
Artikel 46 Aanwijzing bevoegde bedrijfscommissie 311
Aanwijzing bevoegde bedrijfscommissie 311
Specifieke bedrijfscommissie voor concern 312
7A BIJZONDERE TAAK SOCIAALECONOMISCHE RAAD
Artikel 46a Bevordering medezeggenschap 314
Bevordering medezeggenschap 314
De Stichting SCOOR-RMZO: certificering van scholingsinstituten en medezeggenschapsopleiders 316
Artikel 46b-46c Vervallen 317
7B BIJZONDERE BEPALINGEN VOOR ONDERNEMINGSRADEN BIJ DE OVERHEID
Artikel 46d Bijzondere bepalingen voor ondernemingsraden bij de overheid 320
Bestuurder 322
Politiek primaat 322
Rechterlijk primaat 323
Minister BiZa bevoegd i.p.v. SER 323
Samenstelling bedrijfscommissie overheid 324
SER-verordening geldt niet voor overheid 324
Jaarverslag bedrijfscommissie overheid 324
Competentie rechter m.b.t. de gerechten 324
Artikel 46e Overleg met de ROP 327
Overleg met werkgeversorganisaties en centrales van overheidspersoneel 327
8 OVERGANGS- EN SLOTBEPALINGEN
Artikel 47 Regels ter uitvoering van de wet 330
AMvB ter uitvoering van de wet 330
Artikel 48 Voorlopig OR-reglement 331
Voorlopig OR-reglement 331
Artikel 49 Informatie aan Inspectie SZW 333
Informatierecht Inspectie SZW 333
Artikel 50 Overgangsregeling 334
Overgangsregeling 334
Artikel 51 Bedrijfscommissies 335
Bedrijfscommissies 335
Artikel 52 Vervallen 336
Artikel 53 Bijzondere regels voor hoger onderwijs 337
Uitzondering voor onderwijssector 337
Artikel 53a Wet niet van toepassing op defensiesector 339
Uitzondering voor defensiesector 339
Artikel 53b Wet niet van toepassing op Hoge Raad 340
Uitzondering voor rechterlijke ambtenaren Hoge Raad 340
Artikel 53c Wet niet van toepassing op bepaalde functies 341
Uitzondering voor leden Raad van State, Algemene Rekenkamer
en Nationale ombudsman 341
Artikel 54 Wijzigingen van de wet 342
Wijzigingen van de wet 342
BIJLAGEN
Bijlage 0 Covid-19 en de rol van de OR. De OR als meedenker en aandrager van oplossingen, en soms als grensbewaker 349
Bijlage 1 Vernieuwing van medezeggenschap 356
Bijlage 2 De ondernemingsraad in andere wetten en regelingen 361
Bijlage 3 Wetgeving in ontwikkeling 384
Bijlage 4 De inrichtingsvoorschriften voor de balans volgens titel 9,
Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek 387
Bijlage 5 De inrichtingsvoorschriften voor de winst-en-verliesrekening
volgens titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek 388
Bijlage 6 De toelichting bij de balans en de winst-en-verliesrekening volgens titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek 389
Bijlage 7 Besluit verstrekking financiële informatie aan ondernemingsraden 1985 390
Bijlage 8 De voorschriften voor de balans, de staat van baten en lasten en de toelichting volgens het Besluit verstrekking financiële informatie aan ondernemingsraden 1985 (artikelen 9 t/m 12) 391
Bijlage 9 Corporate Governance Codes en andere codes goed bestuur 392
Bijlage 10 Essentials of the Dutch Works Council Act 395
Nuttige adressen voor meer informatie 401
Lijst van gebruikte afkortingen 403
Trefwoordenregister 407
