Studenteneditie Cursus Belastingrecht Europees belastingrecht 2022-2023

VERKORTE INHOUDSOPGAVE

HOOFDSTUK I
Introductie tot het Europese belastingrecht
1.0.0 Algemeen / 1

HOOFDSTUK II
Bronnen en reikwijdte van het gemeenschapsrecht
2.0.0 Bronnen van Europees (belasting)recht / 3
2.0.1 Besluitvorming in fiscale zaken / 7
2.0.2 Reikwijdte van het Unie-recht / 9
2.0.3 Korte schets van enige Europese instellingen / 16
2.0.4 Specifieke belastinginstellingen van de Unie / 19

HOOFDSTUK III
Algemene kenmerken van het Europese recht
3.0.0 Doorwerking van het Unierecht / 21
3.0.1 Rechtsgevolgen van doorwerking van Unierecht / 29
3.0.2 Interpretatiemethoden, taalversies en communautaire begrippen / 40
3.0.3 Implementatievereisten voor richtlijnen / 42
3.0.4 Rechtsbescherming en rechtshandhaving / 43

HOOFDSTUK IV
Algemene rechtsbeginselen
4.0.0 Inleiding / 59
4.0.1 Subsidiariteitsbeginsel / 59
4.0.2 Gelijkheidsbeginsel / 60
4.0.3 Handvest van de grondrechten van de Europese Unie / 60
4.0.4 Effectiviteitsbeginsel / 67
4.0.5 Rechtszekerheidsbeginsel / 68
4.0.6 Evenredigheidsbeginsel / 70
4.0.7 Vertrouwensbeginsel / 72

HOOFDSTUK V
De EU-verdragsvrijheden
5.0.0 Inleiding / 79
5.0.1 De zes EU-verdragsvrijheden / 79
5.0.2 Personele reikwijdte van de EU-verdragsvrijheden / 79
5.0.3 Zetelverplaatsing van een vennootschap (Daily Mail, Überseering, Cartesio en National Grid
Indus); grensoverschrijdende fusie (Sevic); omzetting (Cartesio) / 84
5.0.4 Verhouding tussen de verschillende vrijheden / 87
5.0.5 Interne situaties / 91
5.0.6 Materiële reikwijdte van de verdragsvrijheden / 93
5.0.7 Vrijheidsbegrippen / 94
5.0.8 Verschil tussen maatregelen met en zonder onderscheid / 95
5.0.9 Belemmerende maatregelen met onderscheid / 96
5.1.0 Belemmerende maatregelen zonder onderscheid / 107
5.1.1 Grenzen aan een belemmering / 126
5.1.2 Dwingende reden van algemeen belang; inleiding / 128
5.1.3 Doeltreffendheid van fiscale controles / 130
5.1.4 Verstoring van het evenwicht en de wederkerigheid van de tussen een lidstaat en een derde
land gesloten bilaterale internationale overeenkomst / 136
5.1.5 Noodzaak om de samenhang van het belastingsysteem te handhaven / 138
5.1.6 Het voorkomen dat een evenwichtige verdeling van de heffingsbevoegdheid tussen de lidstaten in gevaar komt / 151
5.1.7 Bestrijding van belastingontwijking / 152
5.1.8 Verschillende redenen (evenwichtige verdeling van de heffingsbevoegdheid/double dipping/
belastingontwijking) om grensoverschrijdende verlies- en winstverrekening uit te sluiten / 171
5.1.9 Afgewezen dwingende redenen van algemeen belang / 174

HOOFDSTUK VI
Fiscale staatssteun (directe belastingen)
6.0.0 Algemeen deel / 177
6.1.0 Processueel raamwerk / 179
6.1.1 Richtsnoeren / 181
6.1.2 Rechtsmiddelen / 182
6.1.3 De aanmeldings- en standstill-verplichting en rol nationale rechter / 182
6.1.4 Grenzen aan de discretionaire bevoegdheid van de Commissie? / 183
6.2.0 Terugvordering / 184
6.3.0 Materiële voorwaarden voor staatssteun / 188
6.4.0 Verhouding met vrij verkeersbepalingen / 197
6.5.0 Verhouding fiscale richtlijnen / 199
6.6.0 Specifieke thema’s inzake directe belastingmaatregelen / 199
6.6.1 Anti-misbruikwetgeving / 206
6.6.2 Dubbele non-heffing als gevolg van een dispariteit / 210
6.6.3 Innovatie-regimes (in bewerking) / 211
6.6.4 Coöperaties (in bewerking) / 211
6.6.5 Overheids- en kerkelijke vrijstellingen (in bewerking) / 211
6.6.6 Reorganisatiefaciliteiten (in bewerking) / 211
6.6.7 Overig (in bewerking) / 211

HOOFDSTUK VII
Secundair gemeenschapsrecht op het gebied van het materiële belastingrecht (indirecte belastingen)
7.0 Algemeen / 213
7.0.0 Secundair gemeenschapsrecht op het gebied van het materiële belastingrecht (indirecte belastingen); inleiding / 213
7.0.1 Europeesrechtelijke kader bij de heffing van indirecte belastingen / 213
7.0.2 Handelingen van de instellingen van de Unie (indirecte belastingen) / 214
7.0.3 De verplichting de volle werking van het Unierecht te verzekeren (indirecte belastingen) / 218
7.0.4 De aanvullende werking van het nationale recht (indirecte belastingen) / 218
7.0.5 De autonome Unierechtelijke betekenis van begrippen (indirecte belastingen) / 224
7.0.6 Voorwaardelijke en onvoorwaardelijke Unierechtelijke begrippen (indirecte belastingen) / 227
7.0.7 Het vereiste van unierechtconforme uitlegging (indirecte belastingen) / 227
7.0.8 De samenwerking tussen nationale rechter en Hof van Justitie (indirecte belastingen) / 228
7.0.9 Implementatie of uitoefening van bevoegdheden door de lidstaten mag niet leiden tot strijd
met primair Unierecht (indirecte belastingen) / 229
7.0.10 Asymmetrisch of selectief beroep op Unierecht (‘cherry-picking’) (indirecte belastingen) / 230
7.1 BTW / 232
7.1.0 BTW; algemeen / 232
7.1.1 Harmonisatie van omzetbelastingen in de EU / 233
7.1.2 Overige EU-verordeningen met betrekking tot de BTW / 246
7.1.3 Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), verordeningen en ander internationaal recht als rechtsbronnen voor de BTW / 247
7.1.4 Beroep op (Btw-)richtlijnbepalingen; teruggaaf van belasting / 247
7.1.5 Interpretatie van Btw-richtlijnbepalingen / 248
7.1.6 (Carrousel)fraudebestrijding / 249
7.1.7 De grenzen van de BTW-heffing; het verbod op heffingen van gelijke werking / 253
7.1.8 Staatssteun en BTW / 257
7.1.9 Algemeen beginsel van Unierecht: het verdedigingsbeginsel en BTW / 260
7.2 Douanerecht / 263
7.2.0 Inleiding / 263
7.2.1 Korte schets van het douanerecht van de Unie / 264
7.2.2 Douanerecht; het stelsel van formaliteiten en toezicht / 269
7.2.3 Douaneregelingen / 285
7.2.4 Douanetarief / 298
7.2.5 Douane; indeling van goederen / 305
7.2.6 Douane; oorsprong / 310
7.2.7 Douanewaarde / 315
7.2.8 Ontstaan van de douaneschuld / 328
7.2.9 Douanerechten; heffingssystematiek / 343
7.2.10 Douaneschuld; herziening, terugbetaling en kwijtschelding, alsmede afzien van navordering
vanwege een ‘ambtelijke vergissing’ / 353
7.2.11 Bezwaar en beroep in douanezaken / 369
7.2.12 Capita selecta Europees douanerecht / 375
7.3 Accijnzen / 377
7.3.0 Accijnzen; inleiding / 377
7.3.1 Accijnzen; algemene inleiding / 377
7.3.2 De accijnsgoederen / 381
7.3.3 Accijnzen; belastbare feiten en heffingssystematiek / 383
7.3.4 Accijnzen; schorsingsregelingen / 390
7.3.5 Accijnzen; vrijstellingen en teruggaven / 395
7.3.6 Accijnzen bijzondere regelingen / 399
7.3.7-7.3.9 Gereserveerd / 400
7.4 Belasting op personenauto’s en motorrijwielen / 400
7.4.0 Belasting op personenauto’s en motorrijwielen; inleiding / 400
7.4.1 Belasting op personenauto’s en motorrijwielen (BPM); historie / 400
7.4.2 Historie BPM; BVB van personenauto’s niet strijdig met de Btw-richtlijn / 401
7.4.3 BPM strijdig met het vrije verkeer van werknemers, diensten en kapitaal? / 401
7.4.4 Teruggaafregeling BPM bij uitvoer en Unierecht / 404
7.4.5 BPM; afschrijvingsgrondslag in strijd met Unierecht / 405
7.4.6 BPM; vergoeding heffingsrente wegens in strijd met Unierecht geheven belasting / 407
7.4.7-7.4.9 Gereserveerd / 408
7.5 Europese uitgangspunten en beginselen bij heffing van indirecte belastingen / 408
7.5.0 Inleiding / 408
7.5.1 Ongeschreven algemene beginselen van Unierecht / 408
7.5.2 Algemene ongeschreven beginselen van Unierecht met een grondwettelijk karakter / 409
7.5.3 Uitleggingsbeginselen / 427
7.5.4 Samenloop van beginselen van Unierecht en nationale beginselen / 435

HOOFDSTUK VIII
Secundair Unierecht op het gebied van het materiële belastingrecht (directe belastingen)
8.0.0 Inleiding / 443
8.1.0 De EG-moeder-dochterrichtlijn / 443
8.1.1 De geschiedenis van de EG-moeder-dochterrichtlijn / 443
8.1.2 Kort overzicht EG-moeder-dochterrichtlijn / 446
8.1.3 Preambule / 447
8.1.4 Reikwijdte / 447
8.1.5 Vennootschap van een lidstaat / 456
8.1.6 Vaste inrichting / 462
8.1.7 Moedermaatschappij / 463
8.1.8 Dochtermaatschappij / 468
8.1.9 De verplichting opgelegd aan de lidstaat van de dochtermaatschappij / 468
8.1.10 Verplichting lidstaat moedermaatschappij / 470
8.1.11 Verplichting lidstaat vaste inrichting / 473
8.1.12 Hybride entiteiten / 473
8.1.13 Beperking begrip ‘bronbelasting’ / 474
8.1.14 Andere middelen ter voorkoming van dubbele economische belasting toegestaan / 474
8.1.15 Implementatie / 474
8.1.16 Adressering / 475
8.2.0 De EG-Fusierichtlijn / 476
8.2.1 Reikwijdte / 478
8.2.2 Vennootschappen uit twee of meer lidstaten / 483
8.2.3 Kwalificerende entiteiten / 484
8.2.4 De faciliteiten / 488
8.2.5 Bijzondere regelingen / 491
8.2.6 Zetelverplaatsing SE en SCE / 494
8.2.7 Bijzondere regelingen voor fiscaal transparante entiteiten / 498
8.2.8 Antimisbruikbepaling / 504
8.3.0 EG-rente- en royaltyrichtlijn / 507
8.3.1 Geschiedenis en recente ontwikkelingen EG-rente- en royaltyrichtlijn / 507
8.3.2 Korte inhoud EG-rente- en royaltyrichtlijn / 509
8.3.3 Preambule richtlijn / 510
8.3.4 Werkingssfeer en procedure (art. 1) / 510
8.3.5 Kwalificerende betalingen (art. 2) / 521
8.3.6 Definities (art. 3) / 525
8.3.7 Antimisbruikbepaling (art. 5) / 533
8.3.8 Overgangsrecht (art. 6) / 535
8.3.9 Implementatie richtlijn (art. 7) / 536
8.3.10 Herziening richtlijn (art. 8) / 536
8.3.11 Andere middelen ter voorkoming dubbele belasting toegestaan: vrijwaringsclausule (art. 9) / 537
8.3.12 Inwerkingtreding (art. 10) / 537
8.3.13 Adressering (art. 11) / 537
8.4.0 EG-spaarrenterichtlijn / 537
8.4.1 Geschiedenis van de EG-spaarrenterichtlijn / 537
8.4.2 Korte inhoud EG-spaarrenterichtlijn / 538
8.5.0 EU-anti-belastingontwijkingsrichtlijn (Anti Tax Avoidance Directive/ATAD) / 540
8.5.1 Geschiedenis van de ATAD / 540
8.5.2 Kort overzicht van de ATAD / 541
8.5.3 Preambule / 544
8.5.4 Toepassingsgebied / 544
8.5.5 Minimumbepaling (de minimis) / 546
8.5.6 Rente-aftrekbeperking / 546
8.5.7 Exitheffing / 552
8.5.8 Algemene antimisbruikbepaling (GAAR) / 556
8.5.9 CFC-bepaling / 557
8.5.10 Kwalificatieconflicten door hybride structuren / 562
8.5.11 Evaluatie / 578
8.5.12 Implementatie / 579
8.5.13 Adressering / 579
8.6.0 CCCTB en BEFIT / 579
8.6.1 Doelstellingen C(C)CTB / 580
8.6.2 Korte inhoud CCTB / 580
8.6.3 Korte inhoud CCCTB / 581
8.6.4 Tarief / 582
8.7.0 Digitaledienstenbelasting en aanmerkelijke digitale aanwezigheid / 582
8.7.1 Eerlijke belastingheffing binnen de digitale economie: Europese ontwikkelingen / 582

HOOFDSTUK IX
Formeel EU-recht
9.0 Algemeen / 585
9.0.0 Inleiding / 585
9.1 Richtlijn 2011/16/EU / 585
9.1.0 Algemeen (in bewerking) / 585
9.1.1 Reikwijdte en organisatie (in bewerking) / 585
9.1.2 Uitwisseling van inlichtingen op verzoek (in bewerking) / 585
9.1.3 Automatische uitwisseling van inlichtingen / 585
9.1.4 Spontane uitwisseling van inlichtingen (in bewerking) / 602
9.1.5 Aanwezigheid van buitenlandse ambtenaren (in bewerking) / 602
9.1.6 Gelijktijdige controles (in bewerking) / 602
9.1.7 Verzoek tot kennisgeving van buitenlandse akten en besluiten (in bewerking) / 602
9.1.8 Toegang tot anti-witwasinformatie en uiteindelijk belanghebbenden (in bewerking) / 602
9.1.9 Het gebruik van verstrekte inlichtingen (in bewerking) / 602
9.1.10 Gronden voor het niet-verstrekken van inlichtingen (in bewerking) / 602
9.1.11 Rechtsbescherming (in bewerking) / 602
9.2 Verordening (EU) 904/2010 (in bewerking) / 602
9.3 Richtlijn 2010/24/EU (in bewerking) / 603
9.4 Richtlijn 2017/1852 (in bewerking) / 603
9.5 Arbitrageverdrag (90/436/EEG) (in bewerking) / 603
9.6 EU-verdragen inzake administratieve bijstand (in bewerking) / 603