De excessieve dwangsom
Over het voorkomen en verhelpen van dwangsomexcessen
Paperback Nederlands 2019 9789088632488Samenvatting
Wordt iemand veroordeeld tot een handelen, dulden of nalaten, dan is de executie van deze veroordeling dikwijls problematisch. Om deze veroordelingen toch effectief ten uitvoer te kunnen leggen heeft de wetgever op 1 april 1933 de dwangsom als aanvullend dwangmiddel geïntroduceerd. Vanaf dat moment zorgde de dwangsom ervoor dat de crediteur niet met lege handen achter bleef.
Sindsdien heeft de dwangsom een grote vlucht genomen en is deze in vrijwel iedere rechterlijke veroordeling te vinden.
Helaas heeft dit succes ook een keerzijde. Immers, door een samenspel van omstandigheden kan het in de praktijk voorkomen dat het bedrag aan verbeurde dwangsommen tot astronomische proporties groeit, waardoor de dwangsom zijn doel voorbij lijkt te schieten: dwangsomexcessen.
In dit boek onderzoekt mr. Leon van der Boom hoe dergelijke dwangsomexcessen kunnen worden voorkomen, dan wel gematigd. Allereerst beschrijft hij hoe excessieve dwangsommen kunnen ontstaan en hoe deze binnen de bestaande dwangsomregeling kunnen worden beperkt. Vervolgens belicht hij enkele remedies, waaronder misbruik van bevoegdheid en redelijkheid en billijkheid, die de dwangsomdebiteur ten dienste staan bij het afwenden van een excessieve dwangsom, die niet kan worden gematigd op grond van de wettelijke dwangsomregeling.
Tot slot vergelijkt hij het Benelux-dwangsomrecht met dat van Duitsland en Frankrijk. Op basis hiervan doet hij aanbevelingen tot wijziging van het huidige dwangsomrecht.
Specificaties
Lezersrecensies
Geef uw waardering
Inhoudsopgave
Inleiding 1
1 Het ontstaan van dwangsomexcessen 3
1.1 Wettelijk kader van de dwangsom 4
1.1.1 De Eenvormige Wet 4
1.1.2 Het Benelux-Gerechtshof 6
1.2 Betekenis van het begrip ‘onmogelijkheid’ 6
1.2.1 Het subjectieve onmogelijkheidscriterium 7
1.2.2 De zorgvuldigheidsmaatstaf 9
1.2.3 De redelijkheidsmaatstaf 11
1.2.4 Verdere verruiming van het onmogelijkheidsbegrip 13
1.2.5 De harde grens van het onmogelijkheidsbegrip: het arrest Trenning/Krabben 14
1.3 Gevolgen van de huidige uitleg van onmogelijkheid 18
1.3.1 Gedeeltelijke nakoming 18
1.3.2 Maximering van het dwangsombedrag 19
1.4 Conclusie 19
2 Nationaalrechtelijke remedies 23
2.1 Misbruik van bevoegdheid 24
2.1.1 Détournement de pouvoir 25
2.1.2 Geen redelijk belang 26
2.1.3 Rechtsgevolgen van een geslaagd beroep op misbruik van bevoegdheid 33
2.1.4 Conclusie 34
2.2 Rechtsverwerking 35
2.2.1 Vereisten voor rechtsverwerking 36
2.2.2 Rechtsgevolgen van een geslaagd beroep op rechtsverwerking 41
2.2.3 Conclusie 45
2.3 Redelijkheid en billijkheid 46
2.3.1 Directe toetsing 47
2.3.2 Indirecte toetsing 51
2.3.3 Conclusie 55
2.4 Conclusie 56
3 De dwangsom in het buitenland 61
3.1 Duitsland 61
3.1.1 Hoofdvorderingen 62
3.1.2 Rechtskarakter 63
3.1.3 Procedure 63
3.1.4 Modaliteiten 65
3.1.5 Verbeurte 66
3.1.6 Verweren 67
3.1.7 Conclusie 69
3.2 Frankrijk 71
3.2.1 Rechtskarakter 71
3.2.2 Procedure en verweren 72
3.2.3 Modaliteiten 75
3.2.4 Conclusie 76
3.3 Waarborgen tegen dwangsomexcessen vergeleken 77
3.3.1 Opleggen van de dwangsom en maximering 78
3.3.2 Wijziging of vernietiging van de dwangsom 80
3.3.3 Conclusie 84
3.4 Conclusie 85
4 Aanbevelingen ter voorkoming van dwangsomexcessen 89
4.1 Maximering 90
4.1.1 Een wettelijk maximum naar Duits voorbeeld? 91
4.1.2 Wettelijke plicht tot maximering... 92
4.1.3 ...met een zoveel mogelijk uitgesplitste hoofdveroordeling 93
4.1.4 Conclusie 94
4.2 Aanpassing van het onmogelijkheidsbegrip 95
4.2.1 Het Duitse onmogelijkheidsbegrip en de dwangsom als dwangmiddel 95
4.2.2 Redelijkheid en billijkheid 100
4.2.3 Compromis 103
4.2.4 Conclusie 104
4.3 Conclusie 105
Conclusie 109
Geraadpleegde literatuur 117
Geraadpleegde jurisprudentie 121
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan