Zeer

Kleine organisaties kijken vaak met veel ontzag naar grote organisaties. De grote jongens als Philips, Shell en Unilever mogen zich op meer bewondering en aandacht verheugen dan 'bedrijfjes' met slechts 100 werknemers, die vaak naamloos door het leven gaan. Toch biedt groot zijn niet alleen maar voordelen. Bureaucratie is toch vooral een kenmerk van grote, en niet van kleine ondernemingen, om maar een voorbeeld te noemen. David Hurst pleit in 'Crisis en vernieuwing' voor een herinvoering in grote organisaties van de waarden die kleine organisaties hun succes verschaffen.

Hardjono is erin geslaagd een goed hanteerbaar kompas te maken voor managers die sturing willen geven aan verbetering van hun organisatie. Hij doet dat met een Vierfasenmodel dat aangrijppunten laat zien voor orga-nisatorische interventies ter vergroting van effectiviteit, efficiency, flexibiliteit en creativiteit. Zijn boek is een belangrijke aanwinst voor de handboekerij van elke professionele manager.

De laatste 15 jaar wordt door diverse auteurs beweerd dat de wijze van werken in organisaties radicaal moet worden vernieuwd. Dat is noodzakelijk omdat de wereld is veranderd: klanten hebben zich ontwikkeld en zijn veeleisender geworden, de concurrentie, ooit plaatselijk en mild, is nu mondiaal en moordend en tenslotte is razendsnelle verandering de normale toestand geworden. In een dergelijke situatie moet onder ogen worden gezien dat de oude manier van Tayloristische bedrijfsvoering, gebaseerd op stabiele markten, niet langer voldoet. Organisatiedeskundigen en managers zijn dus op zoek naar nieuwe produktieconcepten. Eén van de inmiddels ontwikkelde alternatieven is Business Process Reengineering.

Recent verscheen De levende onderneming van de Nederlander Arie de Geus, die jarenlang hoofd was van Group Planning van Shell. In dit boek moedigt De Geus moedigt zijn lezers aan ondernemingen te beschouwen als levende wezens in plaats van een verzameling vaste activa weergegeven op een balans. In een tijd waarin steeds meer ondernemingen zich richten op het maximaliseren van aandeelhouderwaarde en het management zichzelf royaal winstopties uitkeert lijkt de verschijning van De levende onderneming perfect getimed te zijn.

Core capabilities en met name core competenties (kerncompetenties) zijn mooie krachtige woorden in een kennisgedreven maatschappij. Ze worden dan ook veelvuldig en soms 'uit de losse pols' gebruikt in discussies over de te voeren bedrijfsstrategie. Dit roept bij mij (en ik ben hier vast niet uniek in) altijd vragen op:

'Dank dat u de moeite neemt deze recensie te lezen', lijkt me na het doornemen van 'Intuïtieve Strategen', een boek over de Japanse marketing-benadering een juiste wijze van begroeten van de lezer. Westerse bedrijven worden succesvol door bezuinigingen en reorganisaties die ten koste gaan van de werknemers. Bij bestaande bedrijven leidt het succes van de onderneming eerder tot ontslagen dan tot het aannemen van nieuwe mensen. Bedrijven die zich aan hun aandeelhouders verplicht voelen, behandelen hun medewerkers als vee dat van het ene naar het andere hok gesleept kan worden, en ten slotte naar de slachtbank wordt geleid. Het boek is voor mij een wolf in schaapskleren. Op bijna iedere bladzij staat wel iets wat indruist tegen reguliere Westerse opvattingen en heeft op sommige punten naar mijn smaak (onbedoeld?) een hoog Dilbert-gehalte. Maar het boek oogt als een keurig verhaal voorzien van de nodige schema's wat voortbouwt op heersende opvattingen. Het lezen was een genoegen.

'Werkboek Emotionele Intelligentie' is een zeer geslaagde poging emoties een vaste plaats in ons leven te geven en sterk op te waarderen. Het brengt meer evenwicht in een wereld van rationeel management, waarin de ruimte voor gevoel in toenemende mate wordt beperkt door eisen van efficiency en effectiviteit.

Als manager ga je natuurlijk het liefst schouderkloppend, complimenterend en een beetje zegenend rond. Dat hoort bij het zelfbeeld: je bent de grote inspirator en het team reageert daarop met grote inzet en creativiteit.

Schrijven is de kunst van het weglaten. In die zin zou men kunnen zeggen dat de meeste leerboeken die bekend zijn in de management literatuur op de een of andere manier niet geschreven zijn, simpelweg omdat er niets in wordt weggelaten.

Charles Handy stelt weer de juiste vragen in zijn nieuwste en wederom zeer inspirerend boek. Hij laat zich ook nu weer filosofisch kennen rond vragen die te maken hebben met b.v. de grenzen van het marktdenken : (marktdenken op alles toepassen leidt tot grote verschraling), maar ook de grenzen van efficiency en productiviteit. Hij laat ook duidelijk zijn eigen ervaringen mee tellen aan de hand van een aantal voorbeelden vanuit zijn leven met veranderingen.

De l

Alweer een half jaar geleden verscheen het Handboek Telewerken' als sluitstuk van de activiteiten van het Platform Telewerken Nederland. Het handboek biedt de lezer een twintigtal artikelen over diverse aspecten die aan het verschijnsel telewerken te onderkennen zijn.

Na Rocky deel I t/m IV, nu geprolongeerd wegens groot succes 'De vijfde discipline deel II: het logische vervolg'. De rillingen lopen bij voorbaat over je rug; multipliceren van succesformules, zelfs door Peter Senge. Alsof we daar nog niet genoeg how-to-do boeken over hebben. 

Een steeds terugkerend thema in de managementliteratuur is het uitsluiten van het toeval. Managers trachten strategische modellen te implementeren om succes te behalen. Krampachtig proberen zij factoren die niet te beheersen zijn onder controle te krijgen.

D

Ondanks alles wat erover is geschreven, blijft organisatiecultuur een wat ongrijpbaar, maar alom aanwezig fenomeen, dat het functioneren en de resultaten van organisaties diepgaand beïnvloedt. Geen wonder dat de management- en advieswereld tuk is op instrumenten waarmee de organisatiecultuur benoembaar en meetbaar kan worden gemaakt.

Sinds 'Excellente ondernemingen' van Peters en Waterman zijn moderne managementschrijvers naarstig op zoek naar een allesomvattend model voor het succesvol veranderen van organisaties. Zo ook Gouillart en Kelly, die 'Organisatietransformatie' schreven. In hun drang naar volledigheid gebruiken ook zij veel papier, zijn ze dol op praktijkvoorbeelden en presenteren zij zich als vernieuwend en invloedrijk.

Gebaseerd op zijn diepgravende onderzoek toont Mark Sirower aan dat ondernemingen vaak te veel betalen, en voorspelbaar niet de belofte realiseren van verbeterde prestaties en concurrentiekracht, in hun speurtocht in het verwerven van andere ondernemingen.

'Can capitalism be made more obviously for the good of all, everywhere? Can the wealth created be used so that all can benefit, not just the fortunate few and can education be reinvented to give everyone a start in life and not just the clever kids.' Deze vragen stelt Charles Handy zich in zijn nieuwste en wederom zeer inspirerend boek.