Wat is de belangrijkste boodschap uit Een zaak van geld?
Dat mensen hun gedragspatroon veel beter moeten leren kennen als ze geld uitgeven. Laat ik een voorbeeld van mezelf geven. Jaren geleden ging ik zaterdags vaak de stad in, lekker shoppen. Maar als ik thuis kwam, vroeg ik me steeds vaker af of ik daar nu echt blij van was geworden? Ik ben zes maanden ‘cold turkey’ gegaan en heb besloten twee keer per jaar met een personal shopper op pad te gaan om nieuwe kleding te kopen. Nu ben ik in één dag klaar, goedkoper uit en nog blijer met de aankopen ook. Bovendien ging ik zien dat mijn shoppen eigenlijk een maskering was voor verveling en gebrek aan uitdaging. In de tijd dat ik nu vrij was, heb ik waardevolle dingen voor klanten gedaan. In mijn laatste boek laat ik één van de hoofdpersonen iets soortgelijks ervaren. Zij gaf veel geld uit aan kleding voor nichtjes, dat heeft ze omgedraaid door de nichtjes een baantje te geven waarmee ze zelf geld voor kleding kunnen verdienen.
In het boek leg je die inzichten uit met de termen geldlekken, emoties en erfenissen.
Mensen zijn vaak niet bewust van hun uitgeefgedrag, hun ‘lek’. Ze zijn opgevoed met een manier van denken over geld. Het is alsof je in een auto rijdt zonder dat je de motor begrijpt. Pas als je de motor leert kennen, leer je ermee te schakelen en te rijden. Ook je geld-erfenis is belangrijk: de ideeën over geld die je van je ouders onbewust kreeg. Maar zijn die ideeën nu nog wel handig? Vaak remmen ze je met je bedrijf of loopbaan. Mensen moeten veel meer sluiswachter van hun geld zijn. Zien waar het geld heen stroomt en indammen als er te veel wordt uitgegeven. In die zin is het niet alleen een managementboek, maar een boek voor iedereen die bewuster met geld wil omgaan.
Aan het boek is een site met een test gekoppeld (www.mijngeldtype.nl). Daarin acht geldtypes. Wat kun je daarmee en wat voor een type ben je zelf?
Ook deze test moet inzicht geven over hoe je met geld omgaat. Laat ik geld vooral rollen of zit ik als Dagobert Duck op mijn spaarcenten? Voor managers is dat ook relevant om te weten, omdat je dan beter kunt inschatten hoe medewerkers maar ook klanten met geld omgaan. Het geld-type van de beroemdheid zegt tegen zichzelf: geld moet rollen. En kan zich daarmee te diep in de schulden steken. Zelf ben ik vooral spaarzaam. Maar ik merk aan mijn gedrag dat ik daar niet relaxter van word, het levert eerder spanning op. De truc is om bewust iets te doen met je geld. Als je dat doet, merk je dat je daar veel gelukkiger van wordt. Dan wordt omgaan met geld leuk. Als je erin slaagt om door goed te onderhandelen 200 euro van je maandelijkse hypotheek af te krijgen, word je heel veel blijer als die 200 euro gaat uitgeven aan dingen die echt leuk of nuttig zijn. Mensen kunnen veel beter patronen ontdekken over hoe ze hun geld uitgeven en geld creatiever inzetten.
In het boek veel aandacht voor de ZZP’er. Wat is precies het appel dat je aan dit snel groeiende leger van ondernemers doet?
Veel ZZP’ers komen uit loondienst en zijn gewend aan de maandelijkse salarisstrook. Ze moeten wennen aan het omgaan met en uitgeven van geld. Veel ZZP’ers verkopen producten tegen veel te lage prijzen om te pleasen. Daarmee zijn ze uiteindelijk niet duurzaam voor hun zaak bezig. ZZP’ers zitten vaak in een complexe geldsituatie zonder vast inkomen. Dan is inzicht in geld en geldstromen belangrijk. Dat is iets dat je gewoon kunt leren en het is nog leuk ook.
De rente is momenteel erg laag. Wat adviseer je met Een zaak van geld indachtig een ZZP’er? Moet die nu vooral gaan investeren met zijn eigen spaargeld? Op de bank levert het immers niets op.
Of een rente hoog of laag staat, mag niet uitmaken. Het gaat erom dat je bewuste keuzes maakt. Als je regie hebt over je geld, kun je geld maken. Ik zeg bewust maken, en niet verdienen. Het hoeft geen zweten en zwoegen te zijn, het kan ook relaxt en creatief. Het gaat bovendien niet om de hoeveelheid geld, maar wat je ermee doet.
Je zegt dat je wat geld betreft moet denken in overvloed in plaats van schaarste. Wat bedoel je daar precies mee?
Wie vanuit schaarste denkt, ervaart alles als een bedreiging. Het is vechten voor een stukje van de taart. Dat maakt bang en verblindt. In de huidige definitie van economie gaan we uit van het rationeel verdelen van goederen. Als je denkt vanuit overvloed, is dat een andere mindset. Economie wordt dan: het creatief scheppen van overvloed, met je eigen talenten. Dan wordt geld leuk. Overvloed moet je in die zin zien als een overvloed aan creativiteit. We leven in een tijd waarin we alles al hebben, maar dat zien we niet meer. We moeten economische groei gaan scheppen met onze talenten. En als je bevredigend werk levert, mag je daar goed geld aan verdienen. Mijn boek Een zaak van zacht werken gaat ook vooral over levensbeschouwelijke vragen. Hoe doe je leuke dingen en verdien je toch geld?
Waarom kies je in je boeken steeds voor een romanvorm?
Ik lees zelf veel (management) boeken en heb ervaren dat kennis het meest beklijft als je het toegankelijk aanbiedt. In een roman kun je de theorie speels verpakken zodat het uiteindelijk veel beter aankomt. In dit boek zitten stappenplannen verwerkt, zonder ze als zodanig te benoemen. De vijf hoofdstukken zijn vijf stappen.
Komt er nog een deel vier?
Dat weet ik nu nog niet. De vorige boeken kwamen altijd spontaan opzetten.
