'Metaforio' is als instrument ontwikkeld vanuit de leergang beelddenken, binnen het kader van de deskundigheidsopleiding creativiteit en facilitatie bij het COCD. De logica achter het spel is heel duidelijk: via beelden kun je met elkaar communiceren over waar je inspiratie vandaan haalt in je werk, wat je dwars zit in de organisatie, hoe je aan de slag gaat. Denken in beelden gaat anders dan denken in woorden; het is intuïtiever en geeft gelegenheid om verborgen kennis aan de oppervlakte te laten komen. Dit spel bestaat uit een serie kaarten en een dvd met daarop een mooi verhaal over een tuin. Via internet kun je een pdf-file downloaden met een gebruiksaanwijzing. Dat is wel handig, want zonder die gebruiksaanwijzing had ik duidelijk veel minder aan het spel. Dus, als u het koopt, vergeet niet om even langs www.metaforio.com te gaan. Het spel ziet er mooi uit: de kaarten hebben een briefkaartformaat met daarop een afbeelding van een olieverfschilderij in heldere frisse kleuren. Echte schilderijen, je ziet de penseelstreken. De indeling is die van een 'gewoon' kwartetspel: series van vier bij elkaar horende kaarten. Er zijn dertien series, met onderwerpen als gereedschap, afvoer, verbinding en straatmeubilair. Onder de afbeelding staan de overige drie onderwerpen uit de serie en vraagtekens voor het onderwerp van de kaart die u in uw handen heeft. De bedoeling van de makers van het spel is om u alert te laten zijn op de afbeelding: 'wat voor straatmeubilair zie ik hier?' of 'wat voor verbinding zou dit zijn?' De opzet met de vraagtekens werkt, want ik kijk naar een plaatje dat ik mooi vind en denk: 'wat voor energie zou dit zijn?' In de handleiding staat de opmerking: 'Trek je van de tekst op de kaart niets aan, tenzij je wilt kwartetten.' Een goed advies, maar het werkt niet. Het is zo dwingend, die vraagtekens onder het plaatje, je wilt gewoon weten wat de afbeelding voorstelt! Ik zoek een andere kaart uit de serie Energie en ontdek ik dat ik naar 'lente' kijk. Dat had ik niet gedacht, hoe past zo'n abstract begrip als 'lente' in hetzelfde rijtje als 'barbecue'? Van de weeromstuit ga ik in de contramine: waarom is lente een vorm van energie? En waarom vallen zonnecollectoren onder 'opslag' en niet onder 'energie'? Even ben ik terug in mijn studententijd, aan het discussiëren over de logica van indelingen en concepten. Maar daar gaat het natuurlijk niet om, de bedoeling van het spel is dat ik aan de hand van een kaart associeer. Het spel begint met het maken van een tekening: teken uw eigen organisatie als een tuin. Als u dat gedaan heeft, gebruikt u de kaarten om op talloze manieren verder te associëren op het thema. Als u het spel met collega's speelt, zijn er verschillende mogelijkheden. U kunt een eigen tekening maken en die met elkaar bespreken. Daarna kunt u gezamenlijk een tekening maken, waarbij u de kaarten kunt gebruiken om op allerlei manieren te associëren. In de handleiding staan zeer herkenbare creativiteitstechnieken zoals ik ze indertijd bij het COCD leerde: ketenassociatie, bloemmotief, INSI-spelregels... Het voert te ver om deze allemaal uit te leggen, maar het komt heel duidelijk ter sprake in de handleiding. De metafoor van de tuin is zeer geschikt om gedachten en associaties bij een bepaalde situatie op het werk te verkennen. Ik kan me goed voorstellen dat het spel in heel verschillende situaties een hulpmiddel is om deelnemers gericht te laten praten over kansen, knelpunten en irritaties. De werkvorm biedt mogelijkheden om nieuwe beelden te creëren en daarmee nieuwe gedachten te ontwikkelen. Uiteraard hoeft u zich niet te beperken tot een situatie in een organisatie, u kunt ook als individuele oefening uw eigen loopbaan als een tuin uittekenen en daarop verder associëren. Vragen als: wat wilt u snoeien? Wat voert u af en hoe doet u dat? bieden op zich hele interessante gedachtelijnen waarmee u verder kunt komen. Afgezien van de neiging die u krijgt om te gaan kwartetten met de kaarten, is het spel een aanrader voor coaches, procesbegeleiders en organisatieadviseurs om een zinvol gesprek over een organisatie of een werksituatie gestalte te geven.
Over Carolien de Monchy
Drs. Carolien de Monchy, organisatieadviseur, ondersteunt professionals en teams bij het verbeteren van de kwaliteit van hun resultaten en hun werk. Speciale expertise in het begeleiden van organisatieveranderingen als strategieontwikkeling, professionalisering en arboconsultancy; zowel in profit als in not-for-profit organisaties. www.kennisfabriek.nl.
