Vensters op organisaties

Als afgestudeerd bestuurs- en organisatiewetenschapper met specialisatie verandermanagement, zou je denken dat ik veel bagage paraat heb wanneer het modellen voor verandering betreft. Dit is echter niet helemaal het geval. Op de universiteit was vooral aandacht voor wetenschappelijke analyses en inzichten die betrekking hebben op wat zich allemaal afspeelt binnen organisaties. Praktische modellen zijn vrijwel niet aan de orde gekomen. De keuze om 'Vensters op organisaties' van Adriaan Bekman te bestellen leek mij een mooie aanvulling op wat ik tijdens mijn studietijd aan kennis had opgedaan. En een mooie aanvulling is het inderdaad ook. 'Vensters op organisaties' staat niet vol met algemene theorieën over organisatieverandering, maar beschrijft 60 verschillende praktische vensters. Deze vensters gaan in op hoe je verbeteren, veranderen en vernieuwen kunt aanpakken. Stuk voor stuk zijn het vensters waar iedereen direct mee aan de slag kan gaan. Dit laatste komt voornamelijk door de manier waarop de vensters beschreven zijn. Bij ieder venster wordt eerst de achterliggende kerngedachte geïntroduceerd. Hierna gaat Bekman achtereenvolgens in op het model, de karakteristieken, de zin van het model en de toepassing er van. Hij sluit af met een voorbeeld hoe en in wat voor situatie je het model kunt toepassen en welke vragen centraal kunnen staan, als je op dit onderwerp of dilemma wil reflecteren. Aan ieder venster wordt gemiddeld twee pagina's besteed. Om te zorgen dat alle bovengenoemde onderdelen hierin worden behandeld, hanteert Bekman een kordate schrijfstijl. Vaak schrijft hij 'to the point'; er wordt niet eindeloos om een onderwerp of verschijnsel heen geschreven. Op die manier is duidelijk wat hij bedoelt met aangehaalde punten en door de schrijfstijl krijgt het model ook kracht mee. De vensters gaan niet alleen in op hoe binnen organisaties verbetering, verandering en vernieuwing kunnen aanbrengen. Ook op de persoon zelf: hoe je leert en zelfsturing toepast, komt in een aantal vensters aan de orde. Dit zorgt ervoor dat het boek een geheel wordt. Verandering binnen een organisatie slaagt naar mijn idee namelijk alleen als ook de werknemers meebewegen en hiertoe bereid zijn. 'Vensters op organisaties' is echter geen boek dat je 'in één adem uitleest'. Eerder dient het als naslagwerk. Juist voor mij als junior adviseur is dat de meerwaarde van het boek. Ik heb nog geen jarenlange ervaring waar ik uit kan putten om bijvoorbeeld tot een programma voor een workshop of groepsbijeenkomst te komen. Mijn verwachting is dan ook dat ik dit boek geregeld zal gadeslaan ter inspiratie. Overigens denk ik niet dat dit boek alleen voor mensen met relatief weinig werkervaring nuttig is. Ook mensen met jarenlange ervaring kunnen het gebruiken om zo eens tot een ander model te komen dan waar zij gebruikelijk mee werken; zowel op het niveau van het individu als de organisatie.