Van de Pol beschrijft in zijn boek ‘Basisboek luisteren en spreken’ zijn visie op het voeren van een goed gesprek en de rol van de helper hierin. Deze rol omschrijft hij als volgt: ‘Er zo zijn voor de ander, dat die toekomt aan zichzelf en zijn situatie en zo in een ontmoeting met jou kan doormaken en oefenen wat voor zijn ontwikkeling goed is’. Een behoorlijk lange zin maar wel eentje die de kern raakt van dit boek. Wat leeft er nu echt bij je gesprekspartner? Hoe zorg je ervoor dat je genoeg ruimte biedt voor die ander en toch zelf de regie houdt in een gesprek? Hoe zorg je voor een veilige relatie terwijl je tegelijkertijd de nodige afstand houdt?
Als startende adviseur heeft dit boek me veel inzicht gegeven in verschillende gesprekstechnieken en manieren van luisteren. Lange tijd heb ik bijvoorbeeld gedacht dat – door alleen te luisteren – je impact in een gesprek beperkt is. Van de Pol beweert het tegenovergestelde, namelijk dat niet de spreker, maar de luisteraar het gesprek stuurt door actief te luisteren. Voor mij een interessant inzicht. Daarnaast benadrukt de schrijver het belang van stilte in een gesprek en het opzoeken van stilte in jezelf voor het op gang laten komen van een goed gesprek.
Soms komt dit in het boek wat zweverig over, maar ik denk dat hij gelijk heeft. Tijdens een gesprek met een klant heb ik het uitgeprobeerd: gewoon eens een stilte laten vallen van maximaal 3 seconden. Ik merkte dat mijn gesprekspartner de stilte begon te vullen en ik meer informatie kreeg over wat er nu daadwerkelijk aan de hand was. De stilte die eerst ongemakkelijk voor mij voelde, bleek uiteindelijk dus een grote waarde te hebben.
Naast het onderwerp luisteren, wordt er in de laatste drie hoofdstukken aandacht geschonken aan het onderwerp spreken. De schrijver geeft hierbij zes vaardigheden waarmee je vanuit je eigen houding de ander kan helpen om zichzelf te begrijpen en aanvaarden. Soms niet altijd even vernieuwend, maar nuttig om nog eens bij stil te staan. Wat ik vaak om me heen merk, is dat veel mensen elkaar wel horen, maar niet de tijd, ruimte en stilte nemen om écht naar elkaar te luisteren.
Zo besefte ik na het lezen van dit boek dat ik op het feest van mijn oud-studiegenoot niet openstond voor een goed gesprek omdat ik nog met een half been in mijn volle werkweek stond. Stilte opzoeken – zowel tijdens een gesprek als in jezelf – is een goed hulpmiddel om een beter gesprek te hebben. Mede door de links naar de filmpjes en de oefeningen die worden gegeven, is dit boek een handig hulpmiddel.
Een aanrader dus voor iedereen die horen – beschreven als ‘met het oor waarnemen’ – wil omzetten naar luisteren: ‘oplettend naar iets horen met de bedoeling om het gesprokene te verstaan’.
