Met de deur in huis: De zweetvoetenman: ‘over rechtszaken & regels (en een hoop gedoe)’ is geen managementboek. En hoewel het is gemaakt door een Zilveren Griffel winnares, is het ook niet precies een kinderboek.
Bron van inspiratie
Als zelfstandig inkoopadviseur heb ik bij mijn dagelijkse werk te maken met contracten, rechtszaken en wetsregels uit zowel het Nieuw Burgerlijk Wetboek als de Aanbestedingswet. Oorspronkelijk was het mijn idee om het boek te gebruiken als inspiratie voor een serie artikelen over mijn inkooppraktijk in relatie tot het recht en de wetgeving. Maar toen ik eenmaal begon te lezen, raakte ik dat idee al snel kwijt. Ik werd meegezogen in de interessante, spannende en af en toe zelfs grappige, waargebeurde verhalen. Over rechtszaken uit de dagelijkse praktijk vanaf begin vorige eeuw tot en met een paar jaar geleden. Het gebruik van gewone woorden voor vaak moeilijke juridische termen is niet alleen prettig voor kinderen, maar ook voor volwassenen. Om aan de hand van allerlei verhalen meer te weten te komen over hoe het recht en de rechtsstaat in Nederland functioneren.
Verhalen over onbekende en bekende mensen
En waar gaan die verhalen dan over? Over onbekende mensen zoals de zweetvoetenman uit het eerste verhaal, maar ook over (inmiddels) bekende mensen. Want wie kent er niet het zeilmeisje Laura, dat eerst niet en later wel in haar eentje met een zeilboot de wereldzeeën mocht bevaren. Maar ook een onbekende man die 'fuck de koning!' riep en daarvoor niet werd veroordeeld. Of wat te denken van rapper Typhoon, die door de politie aan de kant werd gezet, omdat hij in een dure auto reed en waardoor iedereen bekend werd met het begrip etnisch profileren. En wat te denken van de onterechte veroordeling van Lucia de B(erk) die na een jarenlange juridische strijd uiteindelijk toch werd vrijgepleit. Aan de hand van bekende en onbekende zaken ontdek je als lezer hoe een rechter tot zijn oordeel is gekomen.
Simpele kwesties toch niet zo eenvoudig
Het boek laat je zien hoe ogenschijnlijk simpele kwesties uiteindelijk toch niet zo eenvoudig in elkaar blijken te zitten. Want wat te denken van de volgende intrigerende vragen. Wat gebeurt er als je per ongeluk een verkeerde persoon vermoordt? Hebben dieren inspraak over aan wie ze na een scheiding worden toegewezen? Mag je je eigen fiets terugstelen als hem ergens op straat weer terugvindt? Wanneer mag je iemand een knal voor zijn kop verkopen? Waarom bemoeit de overheid zich in hemelsnaam met hagelslag? En mag je liegen tegen de rechter, als je het al zou durven? Kun je een boete krijgen voor het gebruik van moeilijke woorden of het feit dat je in de plaatselijke bibliotheek je schoenen uitdoet? Serieus waar, dit zijn allemaal voorbeelden van zaken die voor een rechter zijn gekomen en geleid hebben tot een gerechtelijke uitspraak.
Relativering en serieuze toelichting wisselen elkaar af
De verhalen zijn geïllustreerd met cartooneske tekeningen en best veel infographics. Hilarisch zijn de vaak terugkerende ‘gesprekjes’ tussen schrijfster en de toehorende lezer(es). Ze vormen de verbinding tussen beschrijvingen van rechtszaken en een verhelderende, nadere uitleg. Relativerend kun je ze ook noemen, die gesprekjes. Ter afwisseling en wel zeer serieus van aard zijn de schematisch weergegeven feiten en meningen in de verhalen zelf, aangevuld met vier uitklappagina’s midden in het boek. Deze pagina’s geven extra informatie over de gang van zaken in het recht, hoe een wet wordt gemaakt en hoe het eraan toegaat in de rechtszaal. Dit boek laat zien dat het recht werkelijk overal om ons heen is, dat iedereen er mee te maken kan krijgen maar laat je je daardoor vooral niet afschrikken om het boek aan te schaffen. Het is een juweeltje voor je boekenkast.
Eindoordeel
In mijn eigen boekenkast staan een aantal managementboeken met het ‘etiket’ juridisch. Soms zijn ze omvangrijk en bevatten ze erg moeilijk taalgebruik. Soms zijn ze minder omvangrijk en meer praktisch van aard. De zweetvoetenman van Annet Huizing en Margot Westermann vormt daarop een plezierige en welkome uitzondering. Het taalgebruik is zo duidelijk dat iedereen begrijpt wat het recht inhoudt en hoe dat in onze rechtsstaat werkt. Een verademing. De humor en de relativering zorgen afwisselend voor de broodnodige lach, maar even zo vaak laten de verhalen je schrikken en vraag je je af hoe het in hemelsnaam mogelijk was dat dit kon gebeuren. Het boek zou naar mijn idee verplichte kost moeten zijn op middelbare scholen, omdat het zo gemakkelijk wegleest en je bij veel van de verhalen beseft dat het lijntje tussen slachtoffer en dader weleens heel dun kan zijn. Daar kan je je niet jong genoeg bewust van worden.
Over Peter Streefkerk
Peter Streefkerk is eigenaar van Respect Inkoopconsultancy. Hij is actief met interim-management, advisering, projectmanagement, training en coaching op het gebied van contractmanagement en inkoop. Hij is auteur van boeken over contractmanagement en inkopen. Met Octavia Siertsema maakt bij een podcast over aanbesteden.
