Waarom houden zoveel mensen op de werkvloer hun mond? Die vraag intrigeert communicatiestrateeg Mark Blok al sinds zijn studie Corporate Communicatie. Daar leerde hij uit Amerikaans onderzoek dat liefst 85 procent van de medewerkers zich over belangrijke zaken niet openlijk kritisch durft te uiten.
Blok ondervond dat aan den lijve, toen hij aan de slag ging op de communicatie-afdeling van ING: managers werden zelden of nooit tegengesproken, maar zodra ze vertrokken waren, kwamen medewerkers met bakken kritiek. Die mix van zwijgen in het bijzijn van de baas en onderhuids gemopper is een gevaarlijke cocktail die organisaties kan verlammen, waarschuwt Blok.
In Kop dicht, mond open gaat hij in op de oorzaken van corporate silence (komt vooral door de directe werkomgeving, in mindere mate door persoonlijke eigenschappen als verlegenheid en zelfvertrouwen), de gevolgen daarvan (slechtere ondernemingsresultaten, dalende betrokkenheid van werknemers) en de voorwaarden (veilige omgeving, open houding management) en communicatie-instrumenten waarmee je die corporate stilte met succes kunt doorbreken.
Het resultaat is een beknopt maar rijk en helder geschreven boek waar vooral managers meteen mee aan de slag kunnen. Niet dat Blok ze geheel en al verantwoordelijk houdt voor die oorverdovende stiltes vanaf de werkvloeren. Maar veel corporate silence is toch wel een direct gevolg van slecht luisterende, horkerige leidinggevenden die niet bepaald zorgen voor een veilig klimaat waarin hun mensen met kritiek durven te komen.
Eeuwig zonde, zegt bijvoorbeeld Bart Schlatmann, COO van ING Nederland. Hij is een van de geïnterviewden die Blok aan het woord laat. De bankbaas laat zien wat zijn methode is om de corporate stilte te doorbreken: lunchen met kleine groepjes werknemers, je kwetsbaar opstellen en goed naar ze luisteren. Dan komt de kritiek vanzelf los. En daar kan je dan vervolgens samen mee aan de slag.
Over Paul Groothengel
Paul Groothengel is freelance journalist.
