Verkopers staan er om bekend dat ze liegen en bedriegen om orders binnen te halen. Ooit zag ik een onderzoek naar het aanzien van diverse beroepen. Het zal u niet verwonderen: verkopers delen de laatste plaatsen, samen met politici en advocaten. De argeloze klant (kiezer) is het ongelukkige slachtoffer van deze boevenbende. Dat is zo’n beetje het algemene beeld. Maar is die klant wel zo’n argeloze goedzak?

Wat hebben verkooptrainers toch een mooi beroep. De training zat er op en ik hing samen met de salesmanager aan de bar. Wie sluit zijn werkdagen af met gezellig barhangen? De salesmanager was een echte rouwdouwer, zoals je die wel vaker tegenkomt. Wat mij bezielde weet ik niet, misschien was het pilsje wat ik zojuist achterover had geslagen de boosdoener. Ik vroeg hem op serieuze toon: "Ruimen jullie de komende weken extra tijd in om een beetje te oefenen?" Hij keek me met een blik vol onbegrip aan en flapte er zonder nadenken uit: "Ze moeten niet lullen maar doen! De tijd voor gezwam in de ruimte is voorbij. Wij moeten onze targets halen!" Het leek me verstandig de sfeer niet verder te verpesten. Dus gaf ik nog een rondje aan de uitgelaten kudde verkopers. Daarna namen wij afscheid van elkaar. Nooit meer iets gehoord van deze club.

Als u het tv-programma Topverkopers hebt gezien, dan bent u weer eens getrakteerd op alle vooroordelen die over verkopers de ronde doen. Deze ‘topverkopers’ leuteren er lustig op los. Als het daar bij bleef zou je er vrede mee kunnen hebben. Helaas halen ze ook aan de lopende band rotstreken uit. Ze bedonderen klanten en proberen elkaar een hak te zetten.

Wat denkt u? Zou Wouter Bos tot politicus van het jaar zijn verkozen zonder de kredietcrisis? Zelf vermoed ik van niet. De carrière van Wouter zat een beetje in het slop. Aanvankelijk schitterde de ster van de welbespraakte politicus. Maar de klad kwam in zijn carrière. Hij maakte enkele kardinale fouten en toen hij tot overmaat van ramp door zijn opponent Balkenende werd beschuldigd van leugens, leek zijn lot bezegeld. Hij kreeg het lid op de neus van het kiezersvolk.

Mensen die me persoonlijk kennen, vinden me een aardige jongen. Een vrolijk en gezellig babbelend typ. Zelf denk ik wat genuanceerder over mijn karakter. Zodra ik mijzelf bijvoorbeeld op het zadel van mijn racefiets hijs en de dreven in en rond de Haarlemmermeer verken, gedraag ik me soms als een ploert. Berg je maar wanneer je me dwarszit, dan krijg je enkele krachttermen naar je hoofd. Handtastelijkheden zijn tot op heden uitgebleven. Maar wat niet is, kan nog komen. Houd de kranten maar in de gaten. Als u een kop leest ‘Geflipte verkooptrainer slaat achteloze voorbijganger met fietspomp’, dan weet u hoe laat het is.

Hebtu zich ook wel eens afgevraagd hoe u uw verkoopteam kunt helpen sneller en gemakkelijker te verkopen? Is het noodzakelijk om verkopers naar een training te sturen? Het kan wel. Maar het is de vraag of dat werkt. Helaas zijn veel trainingen een flop. Maar liefst tachtig procent van de trainingen mislukt.

Als je voor een groep met mensen gaat staan om je boodschap te verkondigen, dan kan het bijna niet anders dat je in de veronderstelling verkeert op een bepaald gebied de wijsheid in pacht te hebben. Het valt me telkens weer op in discussies met collega trainers. Pas nog ontmoette ik iemand die in een soort van optimistische roes verklaarde dat ze iedereen op haar vakgebied kon helpen. En dat bij haar de resultaten blijvend waren. Zelf ben ik daarvan minder zeker. Integendeel, ik vermoed dat veel van mijn trainingen – ondanks alle goede bedoelingen – weinig zoden aan de dijk zetten. Waarom ontkennen sommige trainers zo hardnekkig de realiteit van alle dag? De realiteit is namelijk dat tachtig procent van alle trainingen verspilling van tijd, moeite en geld is.

Is het verstandig om naar uw klanten te luisteren? Op het eerste gezicht natuurlijk wel. Het is een vertrouwd concept: luister naar je klanten en geef ze wat ze willen hebben. Het lijkt een logische redenering waar je geen speld tussen kunt krijgen. Maar stel nou eens dat de uitvinders van de faxmachine naar hun klanten hadden geluisterd, dan zou die er waarschijnlijk nooit zijn geweest. Ten eerste betwijfel ik of er veel mensen dachten ‘goh wat zou het toch leuk zijn wanneer ik een plaatje of een tekstje via mijn telefoonlijn naar iemand anders kon versturen’. Bij zoiets staan de meeste mensen niet stil.

Toegegeven, na al het nieuws over de rampspoed op de financiële markten is dit nieuwsfeit vergelijkbaar met een mug die in ergens in de Sahara door een bedoeïen wordt doodgemept. Maar toch kreeg het heel wat aandacht. Waar ik het over heb? Die arme Frits Spits die zo vreselijk onheus is bejegend door publiekslieveling Matthijs van Nieuwkerk.

Oeps. Dat was even schrikken! Ik dacht altijd van mezelf dat ik een weldenkend mens was. U kent ze wel, van die typetjes die heel bewust bezig zijn met hun werk. Dat beeld ligt aan gruzelementen na het lezen van het boek Het slimme onbewuste van Ap Dijksterhuis.