‘Wij durven te stellen dat in de wereld van Caudron een virus minder snel en gemakkelijk om zich heen had kunnen grijpen. Simpelweg omdat we dan al meer lokaal zouden leven, ons minder zouden verplaatsen, omdat wonen, werken, leren en ontspannen zich zouden concentreren in kleinere gemeenschappen. Werken vanuit huis was al lang normaal. En die schonere lucht die we nu meemaken? Die hadden we al jarenlang gehad. Problemen met de voedselvoorziening? Waarschijnlijk voor een groot deel ondervangen door lokale productie. Bedrijven massaal in de problemen? Waarschijnlijk stukken minder als we al op grote schaal zouden zijn overgestapt op een nieuw economisch model: waarin we betalen voor gebruik en oplossingen. En dat abonnement loopt gewoon door. Wij durven zelfs te hopen dat de crisis waarin we ons momenteel bevinden, ons met grote stappen dichterbij Caudron’s wereld anno 2030 gaat brengen. Kortom, wat ons betreft doorstaat De wereld is rond ook de tand van deze vreemde tijd.’ Aldus het juryrapport over het winnende boek De wereld is rond van Jo Caudron.
Inmiddels wordt er flink invulling gegeven aan deze wereld. Barbara Baarsma pleitte in Buitenhof voor korte logistieke lijnen. Van boer direct naar winkel. Logisch ook want waarom Nederland bijvoorbeeld vlees exporteert en tegelijk ook weer vlees importeert, is een raadsel. Waarschijnlijk het raadsel van de toegevoegde waarde, in dit geval lucht en strijkstok. En passant introduceerde zij de bodemcoach maar het ontging iedereen even wat ze daar nu precies mee bedoelde. Wellicht liet ze zich verleiden om mee te doen aan de grote coach-hype. Elk probleempje past een coach!
Ook Nicholas Nassim Taleb ziet de huidige corona crisis als een uitgelezen kans om de zaak eens goed om te gooien. Volgens hem is er een systeem opgetuigd dat de ellende over zichzelf afroept. Mondialisering, iedereen interconnected, verbonden, de global village, de wereld een dorp, zijn de perfecte voedingsbodem voor dit soort catastrofale pandemieën, met vliegtuigen als moderne drager van elke plaag. Hij pleit dan ook hartstochtelijk voor localism. Dat betekent misschien minder groei, maar vergis je niet zegt Taleb in een column, als je de kosten van de onvermijdelijke crises meeweegt, zie je dat die ‘meergroei’ negatief is.
En dan is er nog China. Als machtsfactor, als productieschuur, zelfs een serieuze troonpretendent als hoeder van de wereldorde, klaar om het stokje van de VS over te nemen. De huidige ‘dankbaarheidsdiplomatie’ is daar meer dan een voorbode van. Maar pas op, zo waarschuwen de sinologen Rana Mitter en Nadège Rolland in de Volkskrant (van 8 mei), het is allemaal ter meerdere eer en glorie van China. Een voor allen, allen voor China. Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe: mondkapjes en beloningen voor wie China welgezind is, dreigementen voor wie kritiek uit. ‘Ik denk dat deze crisis illustreert wat voor wereldorde we kunnen krijgen als China een supermacht wordt. Wie vriendelijk is en Beijing eerbied betuigt, wordt beloond met cadeaus. Maar wie kritiek uitoefent en tegen Beijings doelen ingaat, wordt onder druk gezet. Kijk naar de dreigementen tegen Australië.’ For starters. China zelf zal meer en meer afdrijven van onze gekoesterde waarden, richting een nog totalitairder staat. ‘Een van de zuilen van de legitimiteit van de CCP is door de corona crisis zwaar beschadigd. Dat zal betekenen dat de partij meer op andere machtsinstrumenten zal leunen: repressie en controle, nationalisme en politieke strijd.’
Een herbezinning is kortom op zijn plaats. Daarbij is het managementboekboek van het corona-jaar 2020 een mooi startpunt.
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
