Dat is geen goed nieuws voor de economie, hoor ik u denken. Want we hebben juist sinds enige tijd ons volledige lot als supply chain in de handen van Koning Klant gelegd en nu bevriest die ineens zijn hele hofhouding. Nou ja, het zal wel weer over gaan ook. Toch?
Daar ben ik dus niet van overtuigd. Als je kijkt naar de wending die nu wordt gemaakt, van ‘nieuw kopen en hebben’ naar ‘hergebruiken en delen’, dan kon die wel eens structureler zijn dan menigeen denkt. De rol van de consument verandert en hij ruilt niet alleen zijn als medewerker verdiende centjes tegen spulletjes en diensten, maar ook zijn aandacht, energie en informatie. En niet alleen met bedrijven, maar (juist) ook met andere consumenten. In deze economisch mindere tijden is het spaarzame aspect van onderling delen en ruilen welkom, maar het ecologische en sociale argument maken dat dit gedrag verder gerationaliseerd kan worden. En daardoor kan het best eens een veel structureler karakter hebben.
Ruilen is toch van alle tijd, hoor ik u denken. Niets nieuws onder de zon. Behalve dat we nu niet alleen gebruiksgoederen, zoals een stoel of een fiets, ruilen met onze nabije buren, maar ook allerhande consumptiegoederen. Van de zelfgekweekte groenten tot de kliekjes die je af kan komen halen. En we delen ze met jan en alleman die we via het web of sociale media kennen. Oh ja: en dat tegen fracties van de kosten van ‘commerciële’ alternatieven. Het is een teken van onze tijd dat de meeste innovaties niet meer aan de kant van high value, low volume zitten, met een langzame adoptie door de happy few. Nee, het is meestal low value, high volume en daarmee vernietigend voor bestaande waardeketens.
Het is een grappige nieuwe wereld met nieuwe wetmatigheden. ‘Hebben’ maakt plaats voor ‘delen’ op allerlei vlakken, van informatie tot huizen en auto’s. Gratis alternatieven zijn bijna altijd voorhanden. Een gratis partij tegels voor uw tuin nodig? Een gratis krant? Een gratis hotelovernachting? Het kan allemaal. Friedman had ongelijk: Free Lunches zijn altijd mogelijk. En wat niet gratis is, wordt erg goedkoop.
Makelaars en notarissen die denken dat hun tarieven ooit weer naar oude niveaus zullen terugkeren, zijn de realiteitszin kwijt. Natuurlijk leveren ze toegevoegde waarde, maar er zijn ook veel gratis alternatieven en dus moet het prijsgat daarmee ‘gemanaged’ worden. Dat geldt trouwens ook voor adviseurs zoals ‘yours truly’, hoor. Bezoek SlideShare en TedX voor inspirerende presentaties, huur studenten online in voor challenges als alternatief voor een team consultants, laat desk research doen in specialistische labs in India die het zware uitzoekwerk doen... Er zijn altijd opties die exceptionele prijs/kwaliteitsratio’s bieden, door met name langs de prijskant te innoveren.
Het zal er in zeer veel gevallen toe leiden dat we meer krijgen voor minder. Minder geld in ieder geval. Maar als je niet per se hoeft te kopen en te hebben, dan kom je met hergebruiken en delen gelukkig nog een heel eind!
Over Rob Beltman
Rob Beltman is al meer dan vijftien jaar actief in het marketingvak, als adviseur, begeleider, docent en onderzoeker. Hij heeft inmiddels honderden organisaties begeleid bij marketingvraagstukken. Rob is medeoprichter van H3ROES, een coo?peratie van professionals uit diverse disciplines, die samenwerken om Nederland klantgerichter te maken.
