Werkdruk bestaat niet - 'Een aanrader'

In Werkdruk bestaat niet neemt Sierd Nutma je mee in zijn gedachtegoed. Hij trekt de verschillende containerbegrippen los van elkaar en neemt je mee in een gids met tips over hoe je kunt dealen met verschillende vormen van stress in verschillende situaties en rollen.

1 op de 3 werknemers heeft last van werkdruk

Het eerste dat opvalt aan het boek Werkdruk bestaat niet, is de vrolijke felgele kaft met een passende cartoon van Gertjan Kleinbloesem. De sterke geruststellende, maar argwaan wekkende stelling van de titel leid je naar de tekst op de achterkant van het boek. Hier wordt kort en bondig gerefereerd naar de ernst van het onderwerp: ‘1 op de 3 werknemers heeft last van werkdruk'. De toon is gezet, het is een serieus groot probleem, maar in dit boek gaan wij hier een oplossing voor vinden.

Met deze positieve insteek begon ik met lezen, maar ik was nog niet klaar voor de confrontatie in het voorwoord. Een ochtendbeschrijving die wel erg dichtbij mijn werkelijkheid kwam. Waarin we 's ochtends uit bed komen en als allereerst de mobiele telefoon pakken om te screenen hoe onze werkdag eruit gaat zien. Zo, nu is de toon écht gezet. Wat mij betreft een ijzersterk begin waarmee de waarheid ineens heel dichtbij komt.

Ik kende de auteur niet, en daarom was zijn persoonlijke introductie in de inleiding een warm welkom. Het boek is geschreven naar aanleiding van het succes van Nutma's gelijknamige blog uit 2016.

Wat je moet weten is dat je geen harde theorie over werkdruk in het boek gaat vinden. Het is geschreven vanuit eigen ervaringen en gebaseerd op de inzichten en interpretaties van de auteur. Mijn eerste verwachting was wel een theorieles in hoe ik met stress om zou kunnen gaan. Met die insteek leken de hoofdstukken onsamenhangend en veel van Sierd zijn praktijkvoorbeelden waren vanuit dat perspectief niet doeltreffend bij de tekst die ernaartoe geleid had.

Een gids om te leren omgaan met stress

Als je het boek echter ziet als een gids hoe je met stress (en de aanleidingen van stress) om kunt gaan in verschillende situaties en rollen, wordt het veel prettiger te lezen. Dan herken je dat Nutma met zijn stellingen nieuwe inzichten geeft in herkenbare problemen. Halverwege het boek kreeg ik door dat er stiekem al heel veel handvatten waren aangereikt. Vooral de aanleiding van stress is een belangrijk onderwerp in dit boek. Net als bij fysiek verzuim wil Sierd meer aandacht voor het voorkomen van stressgerelateerd verzuim in plaats van het oplossen ervan.

Schrijfstijl van de auteur

Nutma's schrijfstijl is helder, direct en spreekt tot de verbeelding. Hij wisselt praktijkvoorbeelden van zijn eigen trainingsessies af met spraakmakende vergelijkingen. Een voorbeeld: 'Stress, drukte, burn-out en werkdruk zijn containerbegrippen geworden in onze dagelijkse communicatie. Zoek je effectief een oplossing voor het probleem, dan moet je echter eerst weten waarover het precies gaat. Net zoals de eerder genoemde automonteur die jouw auto gaat repareren. Hij stelt eerst een diagnose en pakt vervolgens het juiste gereedschap.'

Zonder context klinkt het wellicht cru om iemand zijn mentale gezondheid te vergelijken met een automotor. Maar persoonlijk vond ik dit in de schrijfstijl van de auteur een bepaalde charme geven waardoor de stof ook makkelijk weg leest.

In het begin wordt per hoofdstuk één begrip losgetrokken en toegelicht vanuit de (container)begrippen over werkdruk. Dit doet de auteur met het doel om het onoverzichtelijke speelveld van stressgerelateerde termen weer overzichtelijk te maken. Soms is het lastig om de vele gelijkwaardige termen uit elkaar te blijven houden, maar vaak zal Nutma de termen opnieuw kort toelichten om de lezer scherp te houden. Een sterk voorbeeld hiervan staat in hoofdstuk 8 ‘De (on)zin van werkdruk meten': Heb je de feitelijke werkdruk gemeten, dus de relatie tussen arbeidsbelasting en belastbaarheid, met daarbij de verhouding tussen taak en tijd? Of heb je de werkdrukbeleving gemeten, of een mogelijk gevolg van werkdruk, zoals bijvoorbeeld het fenomeen stress; een negatieve psychologische toestand die ervoor zogt dat de druk alsmaar toeneemt?

Een aanrader

Als je op zoek bent naar handvatten om in jouw werksituatie of mogelijk zelfs persoonlijke situatie beter om te gaan met stress en voornamelijk de aanleidingen van stress, dan is dit boek zeker een aanrader. Maar ik zou het nog interessanter hebben gevonden als het verder uitgewerkt was met wetenschappelijke onderzoeken en literatuur. In mijn optiek is Werkdruk bestaat niet een mooi startpunt om het maatschappelijk gedachtengoed over stressgerelateerde problemen eindelijk goed aan te kaarten.