Deze 'nieuwe' overheid moet steeds betere diensten verlenen en minder geld kosten. Dit stelt hoge en veelal nieuwe eisen aan de sturing en inrichting van de organisatie, aan de werkprocessen én aan de mensen zelf. 'Publiek ondernemerschap' gaat over een nieuwe wijze van werken bij de overheid. Hierbij richten de auteurs zich met name op de beleidsmedewerkers die publieke ondernemers moeten worden. Je zult maar beleidsmedewerker zijn. De verandering van de rol van de overheid leidt tot verandering van de competenties van de beleidsmedewerker. Deze redt het niet meer met alleen vakinhoudelijke kwaliteiten. Andere kennis, vaardigheden, houding en ervaring zijn vereist.
Zij moeten zich als publieke ondernemer committeren aan de doelstellingen, met voldoende beslisruimte in hun netwerk opereren en verantwoording afleggen over hun prestaties. Als ambtenaren dienen zij te koersen op kwaliteit, hun nek uit te steken en uitdagingen te willen oppakken. De auteurs willen een bijdrage leveren aan de verbetering van hun vakmanschap en van hun persoonlijke effectiviteit. In het boek bieden zij de achterliggende filosofie, de methodiek en het instrumentarium hiervoor. Kerklaan en Verhoeff zijn actief bij Holland Consulting Group, als firmant en consultant.
De bevindingen die zij hebben opgedaan tijdens de trainingen Beleidskunde voor het Opleidingsinstituut voor de Rijksoverheid, hebben zij gebruikt bij het schrijven van 'Publiek ondernemerschap'. Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel wordt geschetst welke factoren de effectiviteit van beleidsprocessen beïnvloeden en tevens wat de moderne beleidsmedewerker dient te kennen en te kunnen. Deze beleidsondernemer is sterk resultaatgericht, vasthoudend, kan stagnaties signaleren en oplossen en kan onderhandelen. Hij of zij kan eveneens projecten en teams effectief leiden. De kern van het boek bestaat uit deel B, waarin de stappen van het primaire proces van het publiek ondernemerschap worden behandeld. De kritieke punten tijdens alle fasen van het beleidsproces worden in dit deel besproken, aangevuld met voorbeelden, tips en stappenplannen.
Het derde deel van het boek is een ondersteunend deel. Deze toolbox bestaat vooral uit instrumenten en vaardigheden, gericht op de effectiviteit van het leidinggeven aan en communiceren binnen een projectteam en gericht op het communiceren met participanten in het netwerk. Het boek richt zich sterk op de persoonlijke effectiviteit van de beleidsmedewerker. Op praktische wijze worden concrete stappenplannen en vaardigheden besproken, wat het boek maakt tot een concrete gids waarmee de beleidsmedewerker langs het gehele beleidsproces wordt geleid. Hierbij maken de schrijvers meestal gebruik van bekende methodieken. Door de gekozen opzet komt de nadruk te liggen op instrumenten en vaardigheden en minder op houding en op de persoonlijke zorgen van de beleidsmedewerker als gevolg van de verandering. Resultaatgericht werken, met gevoel voor politieke verhoudingen betekent tenslotte nogal wat. De moderne beleidsmedewerker zal in de praktijk, ook met de tips uit het boek, nog voldoende problemen tegen het lijf lopen. Het spanningsveld rondom de feitelijke zeggenschap (wie beslist), de wijze van besluitvorming (hoe wordt beslist) en de invloed van de publieke opinie geven hiertoe volop mogelijkheden. Met het boek kan de beleidsmedewerker echter flink sleutelen aan zijn of haar persoonlijke effectiviteit. Het komen tot een modern functionerende overheid betekent volgens de auteurs een cultuurschok voor de beleidsmedewerker. Dit geldt evenzeer, en misschien nog wel in sterkere mate, voor de overheidsmanagers en de politieke bestuurders. Zij komen in het boek weinig aan bod. Dit is logisch gezien de keuze van de opzet van het boek. Het is wel jammer omdat daardoor niet aan de orde komt wat de veranderingen vergen van bestuur en management. Alleen een effectieve samenwerking tussen burgers, politici, de ambtelijke managers en de beleidsmedewerkers kan immers leiden tot een 'nieuwe overheid'. En een ondernemende overheid die effectiever en goedkoper is, kan alleen groeien en bloeien als inrichting, sturing én mensen op elkaar zijn afgestemd, op basis van een eenduidige visie. Beleidsmedewerkers spelen bij het realiseren van deze verandering een belangrijke rol, maar zij kunnen het niet alleen. Je zult maar beleidsmedewerker zijn.
