Creatief schrijven

Iedere schrijver heeft veel ‘materiaal’ om te gebruiken bij het schrijven: gedachten, ideeën, ervaringen en emoties. Ook gaat Wittenveen er vanuit dat een tekst zich al schrijvend vormt en dat je creatief schrijven op alle genres kunt toepassen, dus ook rapporten en verslagen. Vol goede moed begin ik dus aan het eerste deel waarin Witteveen inzicht geeft in het proces van creatief schrijven. Sneuvelversie Hoe kijk ik tegen schrijven aan? Witteveen zet een aantal zwakke en sterke strategieën op een rijtje. Twee sterke spreken me erg aan: notities gebruiken (ik maak vaak van tevoren een overzichtje van de onderwerpen en zet die in een logische volgorde) en sneuvelversie schrijven (ik typ eerst alles uit, ga dan inkorten en lees dan de tekst nog eens kritisch door op taal- en spelfouten). Volgens mij zit ik op de goede weg. Witteveen gaat vervolgens in op creatief schrijven, hij noemt provocatief denken (De Bono), knutselend denken van Lévi-Strauss en arabesk denken van Van Ostaijen. Dit zijn manieren die niet erg passen bij mijn schrijfstijl – ik ben teveel een structuurmens, vrees ik. Voor ik ga leren om creatief te schrijven, gaat Witteveen in op het schrijfproces: voorbereiden, schrijven en reviseren. Hij geeft ook alvast tips tegen schrijfblokkades zoals een innerlijke censor en schrijfkramp. ‘Zie schrijven als een gesprek’ en ‘Bepaal een deadline per hoofdstuk of tekstonderdeel’. Deze recensie is dus binnen een half uur af, dat beloof ik je en het is nu 10.53 uur. Journalistieke vragen Voorbereiden is dus de eerste fase. Witteveen geeft aanwijzingen om de belangrijkste onderwerpen van je tekst op een rijtje te krijgen. Stel journalistieke vragen over je onderwerp of maak een mindmap. Bedenk ook goed wie je lezer is en wat ik zelf als tip geef om specifiek persoon uit je doelgroep in gedachten te houden bij het schrijven. Zo ontstaat het gesprek vanzelf. Hoog tijd voor de volgende fase: het schrijven zelf. Witteveen geeft technieken waarmee je de betrokkenheid van je lezer vergroot. Ik noem enkele van zijn tips: - Kies voor een persoonlijke benadering - Schrijf beeldend - Gebruik dialogen - Zoek ritme en melodie Daar komen dan ook de ‘pennen van De Bono’ aan bod. Je kunt kiezen welke pen je ter hand neemt; wil je neutraal, emotioneel, cynisch of vanuit veel invalshoeken schrijven? De gele, optimistische pen past het meest bij mij, merk ik. Flamboyante stijl De verschillende soorten ‘schrijfgereedschap’ staan centraal in het derde deel. Ook hier weer bruikbare tips over taal, zinslengte en stijl. Met voorbeelden maakt de auteur duidelijk wat de verschillende mogelijkheden hiervoor zijn en hoe je keuze voor bijvoorbeeld een flamboyante, concrete of neutrale stijl moet aansluiten bij het onderwerp en je doelgroep. De laatste fase is de revisie; de redactie en correctie van je eigen tekst. Heel nuttig is het gedeelte over koppen en tussenkoppen. Een kop moet informeren, de lezer uitnodigen en motiveren. En kort zijn! Speciale aandacht krijgt ook de eerste zin na de intro; die bepaalt of je lezer doorleest. (Ik pas die van mij meteen even aan.) Wat ik zelf ook heel belangrijk vind, is dat de alinea’s kloppen. Een alinea behandelt één onderwerp en bevat een kernzin, schrijft Witteveen. Die kernzin is de eerste, tweede of laatste zin van een alinea. (Ik check meteen mijn kernzinnen even.) Magazines Witteveen rondt ‘Creatief schrijven’ af met cases waarin je over de schouders van de schrijver meekijkt. Met journalistieke vragen bereidt hij zijn artikel voor, hij probeert verschillende pennen en maakt andere keuzes voor verschillende magazines (met verschillende doelgroepen). Een heel nuttig boek voor wie artikelen en boeken schrijft, er staan zoveel tips in dat je boek er regelmatig bij kunt pakken en andere tips kun toepassen op de tekst waar je mee bezig bent. Het is nu 11.38 uur.