Veel managers hebben wat Robert Quinn noemt een bepaalde ‘mentale kaart’. Al dan niet bewust gaan er vanuit dat organisaties top-down hiërarchieën nodig hebben, en dat medewerkers voornamelijk worden gedreven door eigenbelang. Volgens Quinn staat de focus op controle en efficiëntie die daarvan het gevolg is, de creativiteit, innovatie en betrokkenheid van medewerkers in de weg.
Positiviteit
Quinn definieert een positieve organisaties als een systeem waarin mensen tot bloei kunnen komen en verwachtingen overtreffen. Dat betekent dat de organisatie een cultuur heeft waarin de mensen betrokkenheid voelen, samenwerken, groeien en op het allerhoogste niveau presteren. De leiders in zo’n organisatie hanteren een mentale kaart waarin waar mensen gemotiveerd worden door een verlangen om te groeien, te leren en een groter doel dienen.
Over Quinn
De 78-jarige Robert E. Quinn is professor management en organisaties van de Universiteit van Michigan. Van de 18 boeken die Quinn heeft geschreven, zijn in ons land vooral de volgende twee boeken bekend: Het Handboek Managementvaardigheden en De brug bouwen terwijl je erover loopt. Positieve Organisaties is zijn meest recente boek. De Amerikaanse subtitel van het boek geeft duidelijk aan waar het over gaat: Breaking Free From Conventional Cultures, Constraints and Beliefs.
Verwarrend
Eind vorig jaar zag ik op de site van Managementboek bij de verschijningsdatum van Positieve Organisaties het jaartal 2023. Een nieuw boek mag, gezien de staat van dienst van deze wetenschapper en auteur, gerust groot nieuws worden genoemd. Maar de vreugde was van korte duur. In het colofon van het boek staat namelijk niet alleen 2023 maar iets verder ook nog 2015. Goed, het is dus een oud boek. Zou het dan misschien een geactualiseerde versie zijn?
Oud boek
De lezer die verwacht dat het boek aan de nieuwe tijd is aangepast, komt bedrogen uit. Er is inhoudelijk niks aan het boek gewijzigd. Nu is ‘oud’ niet per definitie negatief. Maar in dit geval heeft de tijdsgeest het boek ingehaald. Onder meer omdat de stroming van positief organiseren niet echt is aangeslagen. Maar vooral omdat er in korte tijd na het verschijnen van het boek andere stromingen zijn ontstaan die min of meer hetzelfde zeggen. Zo is bijvoorbeeld hybride werken in een stroomversnelling gekomen, werken veel organisaties volgens de agile filosofie, en is zingeving een belangrijk thema geworden en is er veel aandacht voor de missiegedreven organisatie.
Saai
Er is inhoudelijk dan wel niks veranderd aan het boek, maar het is een gemiste kans de dat de nieuwe uitgever de saaie vormgeving niet heeft opgefrist. En dan blijft de vraag staan waarom in het colofon het jaartal 2023 staat. Bij navraag bleek het hier te gaan om een administratieve reden. Als een boek in Nederland door een nieuwe uitgever wordt uitgebracht krijgt het automatisch een nieuwe ISBN-code met jaartal dat daarbij hoort. Is dat ook weer helder, maar het had de uitgever gesierd als het ook op de kaft was vermeld.
Stroming
En nu dan toch nog een paar opmerkingen over het boek. Rond 2010 waren er organisatiewetenschappers die zich verenigden onder het label Positieve Organisatie. Een aantal aanjagers van deze stroming waren werkzaam in de University of Michigan waar ook Quinn werkzaam is. In Positieve Organisaties staan de ervaringen van organisaties die het gedachtengoed hebben ingevoerd en wetenschappelijke reflecties op deze ervaringen.
Storytelling
Het boek is geschreven in een tijd dat storytelling in opkomst was. Hierbij staat de idee centraal dat mensen meer leren uit verhalen dan uit beschrijvingen van theorieën. Quinn lijkt Positieve Organisaties geschreven te hebben vanuit deze gedachte. Verhalen en casestudies staan namelijk centraal in de zeven hoofdstukken van het boek.
Verhalen van managers hoe de andere manier van kijken naar mensen hen geholpen heeft om de organisatie beter te laten functioneren en een cultuur te ontwikkelen waarin mensen een gedeeld gevoel van doelgerichtheid ervaren. Quinn reflecteert op deze ervaringen met theoretische inzichten.
Werkboek
Positieve Organisaties is ook een werkboek, want elk hoofdstuk sluit af met een korte opdracht voor de lezer. Quinn geeft leiders praktische ideeën waarbij hij het belang benadrukt van authentiek leiderschap, empowerment van medewerkers en van voortdurend leren en ontwikkelen. In de bijlage staan beschrijvingen van 100 acties die managers kunnen helpen bij het bouwen van een positieve organisatie.
Ook al is Positieve Organisaties bijna 10 jaar oud, de ideeën zijn nog steeds even relevant als bij het verschijnen van het boek
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
