Organisatieverandering, hoe moeilijk kan het zijn? - ‘Uitstekend beeld van systemisch denken’

Organisatieverandering, hoe moeilijk kan het zijn? neemt je mee in de theorie en de praktijk van organisaties veranderen vanuit het systemisch gedachtegoed. Bianca van Leeuwen deelt haar ervaringen van de afgelopen jaren en plaatst die binnen een theoretisch kader van zes veranderdomeinen. Voor professionals die thuis zijn in de systemische wereld is het waarschijnlijk een feest van herkenning. De lezer die nieuw is in de systemische wereld zal even moeten wennen aan de termen en begrippe. Maar het boek bevat een kort hoofdstuk met een spoedcursus systeemtheorie.

Bovenstroom en onderstroom

Van Leeuwen poneert zes redenen waarom organisatieveranderingen zo lastig zijn, en die vormen het uitgangspunt voor de gepresenteerde aanpak. Aan de hand van inzichten in de bovenstroom en onderstroom komt ze met zes ‘knoppen’ waar managementteams aan kunnen draaien.

Qua organisaties komen de meeste voorbeelden uit de not for profit sector. De onderstroom-domeinen krijgen veruit de meeste aandacht in het boek. Dit zijn ook de lastige domeinen en de expertise van Van Leeuwen komt hier goed tot zijn recht. Ze beschrijft op toegankelijke wijze wat er in die domeinen plaatsvindt en hoe je daarmee om kan gaan. Domein drie, de gedragsverandering, krijgt de meeste aandacht in het boek, waarbij dit domein nog wordt onderverdeeld in vijf fases.

De rol van het management komt door het hele boek heen naar voren. Maar het is ook een domein apart, en Van Leeuwen geeft het de aandacht die daarbij hoort.  In het derde deel van het boek staat ze stil bij het proces en past ze de kennis van de verschillende domeinen zoveel mogelijk toe. In het laatste deel van het boek staat Van Leeuwen stil bij een aantal misvattingen over verandermanagement. 

Uitermate praktisch

Af ten toe moet je goed opletten waar je je bevindt in de praktische voorbeelden en adviezen. Het zijn er erg veel door het hele boek heen. Van Leeuwen brengt de oplossingen met overtuiging, waar de kritische lezer zich wellicht soms afvraagt waar de onderbouwing voor het één en ander is. Aan het einde van het boek komt Van Leeuwen daar zelf ook op terug.

Verwacht geen wetenschappelijk onderbouwd boek. Organisatieverandering, hoe moeilijk kan het zijn? is zeer praktisch ingestoken. Van Leeuwen valt je niet lastig met wetenschappelijke verwijzingen, ingewikkelde modellen en andere theorieën. Dat is een minpunt aan het boek, want het leest als “N=1”. Het boek zal, door alle voorbeelden en adviezen, met name waardevol zijn voor professionals die zich al thuis voelen in de wereld van systemisch werken en die ook andere literatuur over systemisch denken tot zich hebben genomen.

Van Leeuwen betoogt aan het einde van haar boek dat het vooral een kwestie van doen is. Verwacht niet dat je het in één keer goed doet, want er zijn veel variaties op het systemisch toepassen mogelijk.

Organisatieverandering, hoe moeilijk kan het zijn? biedt kortom een uitstekend beeld van systemisch denken én doen in de praktijk, bezien door de ogen van een professional met ruim 20 jaar ervaring.