Bij de tien succesvolle m&v-combinaties die Van Uuden voor haar boek interviewde, is dat bewustzijn volop aanwezig. Ze respecteren niet alleen elkaars anders-zijn, ze steken ook heel wat op van hun collega van de andere sekse. Vrouwen hebben geleerd hun mond open te doen zodra ze denken dat ze iets te zeggen hebben. Mannen leren ‘verbindingen’ te leggen en zich open te stellen richting hun team en andere mensen.
Herhaaldelijk constateren de combinaties dat mannen positie en status belangrijk vinden en dat het bij vrouwen veel meer om de inhoud van een functie gaat. Vrouwen willen waarde toevoegen. Of zoals ze dat bij Shell samenvatten: ‘earn, learn and return’. Eén boodschap klinkt door al deze interviews heen: vrouwelijke leidinggevenden hebben een belangrijke toegevoegde waarde. Om nogmaals de Shellmensen te citeren: ‘We willen niet al te veel ego’s zien. Je staat immers ten dienste van de organisatie.’
Het verfrissende van De mix van maat- en mantelpakken is dat niet het eentonige wijsje van meer vrouwen aan de top wordt gezongen, maar dat het accent wordt gelegd op ‘mixed leadership’. Uit een voor het boek uitgevoerd onderzoek blijkt dat mannen steeds meer ‘vrouwelijke’ elementen in hun stijl van leidinggeven stoppen. Omgekeerd nemen vrouwen ‘mannelijke’ elementen over. Toch blijven er verschillen. Mannen scoren bijvoorbeeld gemiddeld hoger op delegeren, plannen, netwerken, probleemoplossend vermogen en strategisch beïnvloeden. Vrouwen zijn gemiddeld beter in consulteren, ondersteunen, stimuleren en teambuilding.
In het onderzoek werden ook de volgende twee stellingen geponeerd: ‘m&v-leiderschapcombinatie is een strategische noodzaak’, en ‘de juiste mix van capaciteiten en vaardigheden is van belang, ongeacht de m&v-verdeling’. Respectievelijk 71,2 procent en 88,7 procent van de ondervraagden was het met deze stellingen eens. Kennelijk wordt diversiteit in zijn algemeenheid als doel beschouwd, en is een goede mix van mannelijk en vrouwelijk potentieel het middel.
Van Uuden heeft een positief boek geschreven. En dat is goed. Maar de werkelijkheid is vaak weerbarstiger. Neem het verhaal van de eerste vrouwelijke partner bij een van de grotere Nederlandse accountantskantoren. Bij dat kantoor werden vennoten vooral afgerekend op het aantal productieve uren, terwijl de vrouw het belangrijker vond haar tijd te gebruiken voor het aansturen van de groep mensen aan wie zij leiding gaf. Indirect zouden daar ook revenuen uit voortvloeien. Bovendien gaf het haar voldoening te zien dat mensen die zij had aangespoord om te gaan studeren, succesvol werden. Maar de mannen hadden weinig waardering voor haar afwijkende ideeën. Dat was voor de vrouw uiteindelijk reden om te vertrekken. Je mag hopen dat vooral mannen als de achtergebleven jagers declarabele uren ‘De mix van maat- en mantelpakken’ gaan lezen en de daarin vervatte lessen ter harte nemen.
Over Annegreet van Bergen
Annegreet van Bergen is econoom, auteur van de bestseller Gouden jaren en journalist.
