Inzicht in de ondernemingsraad bij de overheid

INHOUD
VOORWOORD 9
GEBRUIKTE AFKORTINGEN 11
1 MEDEZEGGENSCHAP BIJ DE OVERHEID 13
1.1 Wettelijke grondslag 15
1.2 Doel en functie van de ondernemingsraad 15
1.2.1 De taak van de ondernemingsraad 15
1.2.2 Het primaat van de politiek en marktconforme medezeggenschap 17
1.2.3 Stimuleringstaken 22
1.2.4 Mogelijke functies van de ondernemingsraad 24
1.2.5 Representativiteit en verantwoording 29
1.3 De plaats van de ondernemingsraad binnen de organisatie 32
1.3.1 De relatie met het politieke gezag 32
1.3.2 De relatie met de WOR-bestuurder 34
1.3.3 De relatie met het managementteam 38
1.3.4 De relatie met de achterban 39
2 HET WETTELIJKE KADER 43
2.1 De Wet op de ondernemingsraden (WOR) 45
2.1.1 De basisrechten van de OR 45
2.1.2 Adviesrecht van de ondernemingsraad 53
2.1.3 Instemmingsrecht van de ondernemingsraad 63
2.1.4 Faciliteiten en rechtsbescherming 69
2.1.5 Geschillenregelingen 74
2.1.6 Structuur van de medezeggenschap 77
2.1.7 Ondernemingsovereenkomst 83
2.2 Andere wetten 84
2.2.1 Arbeidsomstandighedenwet 85
2.2.2 Arbeidstijdenwet 87
3 HET EXTERNE OVERLEG: BETROKKENHEID VAN WERKGEVERS EN WERKNEMERS 91
3.1 Arbeidsvoorwaardenvorming 93
3.1.1 De bijzondere status van de ambtenaar 93
3.1.1.1 Inleiding 93
3.1.1.2 Het ambtenaarschap 93
3.1.1.3 Het systeem van het ambtenarenrecht 94
3.1.1.4 De rechtsbescherming van de ambtenaar 95
3.1.1.5 De arbeidsvoorwaarden van een ambtenaar 96
3.1.2 Normalisatie 97
3.1.3 Functiewaardering 98
3.1.4 Het ontslag en bovenwettelijke uitkering 98
3.2 Het Georganiseerd Overleg 102
3.3 Bedrijfscommissie voor de overheid 105
3.4 Internetvindplaatsen 106
4 MEDEZEGGENSCHAP EN ORGANISATIEVRAAGSTUKKEN 107
4.1 Management 109
4.1.1 Overheidsmanagement: uitgangspunten en concepten 109
4.1.2 De overheidsmanager als WOR-bestuurder 112
4.1.3 Contractmanagement, integraal management 115
4.1.4 Verandermanagement 120
4.1.5 Competentiemanagement 124
4.2 Reorganisaties, samenvoeging en verzelfstandiging 126
4.2.1 Het veranderingsproces en de rol van de ondernemingsraad 126
4.2.2 Veranderingen en sociaal beleid 132
4.3 Personeelsbeleid 135
4.3.1 Ontwikkelingen in het personeelsbeleid bij de overheid 135
4.3.2 Personeelsbeleid en de rol van de ondernemingsraad 137
4.4 Arbeidsomstandighedenbeleid 147
4.4.1 De noodzaak van arbobeleid 147
4.4.2 De arbobeleidscyclus 149
4.5 Financieel beleid 152
4.5.1 Uitgangspunten en begrippen 152
4.5.2 Positie van de ondernemingsraad 153
5 RIJKSOVERHEID 157
5.1 Inleiding 159
5.2. Algemene schets van de Rijksoverheid in Nederland 159
5.2.1 Politiek, beleid en uitvoering 159
5.2.2 Het Ministerie als organisatie 163
5.3 Vraagstukken voor de OR 166
5.3.1 Permanent veranderen: dynamisch reorganiseren 167
5.3.2 Samenvoegen en afstoten 169
5.3.2.1 Vormen van verzelfstandiging 170
5.3.2.2 Gevolgen voor medezeggenschap bij complexe relaties 173
5.4 Ambtenaar in een nieuwe rol 174
5.4.1 Sociale Innovatie: Het Nieuwe Werken 174
5.4.2 Functiegebouw Rijk 176
6 LAGERE OVERHEDEN 183
6.1 Inleiding 185
6.2 Provincies 185
6.2.1 Het bestuur van de provincie 186
6.2.2 De ambtelijke organisatie 186
6.2.3 Besturingsmodellen 187
6.3 Gemeenten in Nederland 188
6.3.1 Het bestuur van gemeenten 189
6.3.2 Gemeentelijke organisatie: van concern naar directie 191
6.4 Vraagstukken waar de OR zich voor gesteld ziet 193
6.4.1 Financiële beperkingen 193
6.4.2 Andere organisatievormen 196
6.4.3 Flexibilisering van functies: een andere kijk op de rol van de ambtenaar 205
6.4.4 Veranderde relatie tussen burger en overheid 207
7 MEDEZEGGENSCHAPSSTRATEGIE 209
7.1 Medezeggenschap in de praktijk 211
7.1.1 Strategisch gedrag 211
7.1.2 Kerncompetenties medezeggenschap 212
7.1.3 Effectief gedrag 214
7.1.4 Beïnvloedingsparadox 215
7.1.5 Prioriteiten stellen 218
7.2 Vernieuwing van medezeggenschap 219
7.2.1 Is vernieuwing nodig? 219
7.2.2 Nieuwe instrumenten voor werknemersparticipatie 221
7.2.3 Belangen behartigen of belangen afwegen? 223
7.2.4 Het OR-lid meer op de voorgrond 223
7.2.5 Macht en gezag 224
LITERATUUR EN WEBSITES 227
ADRESSEN 229
TREFWOORDENREGISTER 233