Kort begrip van het Nederlands Caribisch Rechtspersonenrecht

WOORD VOORAF V
LEESAANWIJZING XIII
LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN XV

1 ALGEMENE INTRODUCTIE 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Een klein stukje geschiedenis 2
1.2.1 Inleiding 2
1.2.2 De periode tot 1869 2
1.2.3 Het Wetboek van Koophandel van 1869 3
1.2.4 Het Wetboek van Koophandel van 1935 4
1.2.5 Enkele ontwikkelingen na 1935 7
1.3 Wat zijn rechtspersonen? 9
1.4 De institutionele leer 11
1.5 Beknopt overzicht privaatrechtelijke rechtspersonen 15
1.5.1 Inleiding 15
1.5.2 Aruba 15
1.5.3 Curaçao en St. Maarten 16
1.5.4 De BES-eilanden 16
1.6 Het concordantiebeginsel 16
1.7 Caribische gerechten 18

2 ENKELE ALGEMENE LEERSTUKKEN 21
2.1 Inleiding 21
2.2 Opzet en aard van Boek 2 BW 21
2.2.1 Opzet 21
2.2.2 Algemene bepalingen 22
2.3 Diverse onderwerpen 23
2.3.1 De oprichting 23
2.3.2 Statuten en reglementen 25
2.3.3 De redelijkheid en billijkheid 26
2.3.4 Relatie bestuurder en rechtspersoon 28
2.3.5 De vertegenwoordiging 29
2.3.6 Tegenstrijdig belang 32
2.3.7 Doeloverschrijding 33
2.3.8 Administratie- en jaarrekeningplicht 36
2.3.9 Nietigheid en vernietiging 37
2.3.10 Ontbinding en vereffening 43
2.3.11 De incorporatieleer 52

3 BESTUUR EN TOEZICHT 55
3.1 Inleiding 55
3.2 Bestuur 55
3.2.1 Inleiding 55
3.2.2 Wettelijke verplichtingen 60
3.2.3 Wettelijke bevoegdheden 63
3.2.4 Het monistisch bestuursmodel 64
3.2.5 Het dualistisch bestuursmodel 65
3.3 Toezicht 66
3.3.1 Inleiding 66
3.3.2 De Raad van Commissarissen 67
3.3.3 De onafhankelijke Raad van Commissarissen 69
3.4 Quasi-bestuurders 72

4 AANSPRAKELIJKHEID 75
4.1 Inleiding 75
4.2 Bestuurdersaansprakelijkheid 75
4.2.1 Inleiding 75
4.2.2 De wettelijke regeling in Curaçao 76
4.2.3 Norm voor aansprakelijkheid 84
4.2.4 Relevante vragen 86
4.2.5 Kort overzicht Caribische rechtspraak 88
4.2.6 Rechtspraak inzake trustbestuurders 93
4.2.7 Enkele uit de rechtspraak te trekken conclusies 97
4.2.8 Toetsingskader besluiten 99
4.3 Commissarissenaansprakelijkheid 100
4.3.1 Inleiding 100
4.3.2 Commissarissen 102
4.3.3 Niet-uitvoerend bestuurders 102
4.4 Aansprakelijkheid van quasi-bestuurders 103
4.4.1 Inleiding 103
4.4.2 De verplichtingen van quasi-bestuurders 104
4.4.3 Quasi-bestuurders en faillissement 104
4.4.4 Interne aansprakelijkheid 106
4.5 Leden- en aandeelhoudersaansprakelijkheid 106
4.5.1 Inleiding 106
4.5.2 Wettelijke gronden 107
4.5.3 Overige gevallen 108
4.6 Misbruik van rechtspersonenrecht 109
4.6.1 Inleiding 109
4.6.2 Beknopt overzicht misbruikgevallen 109
4.6.3 Doorbraak van aansprakelijkheid 113
4.6.4 Vereenzelviging 115

5 DE NV EN DE BV 119
5.1 Inleiding 119
5.2 De naamloze vennootschap 120
5.2.1 Inleiding 120
5.2.2 Algemene bepalingen 121
5.2.3 De aandelen 123
5.2.4 Certificaten van aandelen 139
5.2.5 Aansprakelijkheid op grond van de statuten 141
5.2.6 Extra-verplichtingen van aandeelhouders 143
5.2.7 Het vermogen en de jaarrekening 144
5.2.8 De jaarrekening bij de grote vennootschap 151
5.2.9 De algemene vergadering van aandeelhouders 164
5.2.10 Het bestuur 175
5.3 De besloten vennootschap 177
5.3.1 Algemene bepalingen 177
5.3.2 Het vermogen en de jaarrekening 178
5.3.3 De algemene vergadering van aandeelhouders 179
5.3.4 De aandeelhouderbestuurde vennootschap 179

6 DE VERENIGING 183
6.1 Inleiding 183
6.2 De vereniging 183
6.3 De coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij 193

7 DE STICHTING 199
7.1 Inleiding 199
7.2 De stichting 200
7.3 De stichting particulier fonds 205
7.4 Het inlichtingenrecht van het Openbaar Ministerie 212

8 HET RECHT VAN ENQUÊTE 215
8.1 Inleiding 215
8.2 Doeleinden 218
8.3 Bevoegdheid indienen enquêteverzoek 219
8.3.1 De commerciële stichting 219
8.3.2 De commerciële vereniging 219
8.3.3 De niet-commerciële vereniging en stichting 220
8.3.4 De NV en BV 220
8.3.5 Het Openbaar Ministerie 221
8.3.6 De curator 222
8.3.7 Statutaire of contractuele bevoegdheid 222
8.3.8 De overige gevallen 223
8.4 Ontvankelijkheid 228
8.5 Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie 229
8.6 Twijfel aan juist beleid 232
8.7 Voorlopige voorzieningen 233
8.8 Het onderzoek 235
8.9 De tweede fase 237
8.10 Enquête overheidsvennootschappen Curaçao 241
8.10.1 Inleiding 241
8.10.2 Ontvankelijkheid 242
8.10.3 Overgangsrechtelijke vragen 242
8.10.4 Toetsingskader bij overheidsvennootschappen 243
8.10.5 Volledig vervangen RvC wanbeleid? 244
8.10.6 Schorsing, ontslag, monddood maken bestuur 244
8.10.7 Afgedwongen aandelenoverdracht om niet 245
8.10.8 Afsluiten contracten door de RvC 247
8.10.9 Benoemen verantwoordelijke personen 248
8.10.10 Aanstellen onafhankelijke functionaris 248
8.10.11 NAf 17 miljoen voor gratis onderwijs 249
8.10.12 Het terzijde stellen van financiële controlemechanismen 249
8.11 Aansprakelijkheid 250

9 UITKOOP 253
9.1 Inleiding 253
9.2 Bevoegdheid tot uitkoop 254
9.3 Afwijzing van de vordering 255
9.4 Prijsbepaling 258

10 UITTREDING EN GEDWONGEN OVERDRACHT 263
10.1 Inleiding 263
10.2 Uittreding 263
10.2.1 De voorwaarden voor het instellen van een vordering 263
10.2.2 Het aanbod ter voorkoming van een procedure 265
10.2.3 De uittredingsprocedure 267
10.2.4 Ongewild minderheidsaandeelhouder geworden 270
10.2.5 Overige gevallen van uittreding 271
10.2.6 Voorlopige voorzieningen 272
10.3 Gedwongen overdracht 274

11 OMZETTING 277
11.1 Inleiding 277
11.1.1 Omzetting en zetelverplaatsing 277
11.1.2 Het Statuut 278
11.2 De interne omzetting 279
11.2.1 Inleiding 279
11.2.2 Aruba 279
11.2.3 Curaçao en St. Maarten 279
11.2.4 De BES-eilanden 282
11.3 De grensoverschrijdende omzetting 283
11.3.1 Inleiding 283
11.3.2 Aruba 285
11.3.3 Curaçao en St. Maarten 286
11.3.4 De BES-eilanden 289
11.4 Kanttekeningen bij de grensoverschrijdende omzetting 290
11.4.1 Inleiding 290
11.4.2 Wijziging toepasselijk recht 291
11.4.3 Aantasting outbound omzetting 292
11.4.4 Faillissement en ontbinding 294
11.4.5 Enkele bijzondere gevallen 295

12 FUSIE EN SPLITSING 297
12.1 Inleiding 297
12.2 Algemene bepalingen fusie 297
12.3 Fusie waarbij een NV of BV is betrokken 303
12.4 Algemene bepalingen splitsing 308
12.5 Splitsing waarbij een NV of BV wordt gesplitst of opgericht 309

13 CORPORATE GOVERNANCE 313
13.1 Inleiding 313
13.2 Drie invalshoeken 316
13.3 Overheidsvennootschappen 318
13.3.1 Inleiding 318
13.3.2 Code corporate governance 320
13.3.3 De praktijk 323
13.3.4 Publieke controle noodzakelijk 327
13.3.5 Strenge rechterlijke toetsing vereist 328
13.3.6 Evaluatie 329
13.4 Overige regelingen 331

Geraadpleegde literatuur 335
Rechtspraakregister 349
Trefwoordenregister 361
Curriculum Vitae 369