Financiën voor gemeenteraadsleden
Paperback Nederlands 2018 9789013146790Samenvatting
Bent u raadslid? En wilt u een stevigere positie innemen als volksvertegenwoordiger en toezichthouder? Dan zult u de financiële spelregels grondig moeten kennen. Deze uitgave helpt u daarbij. Van kosteneffectiviteit tot de begrotingscyclus en van uitgeven tot controle van deze uitgaven - alles wat u moet weten in één handzaam exemplaar.
Als raadslid bent u geen financieel specialist. Toch wordt inzicht in de manier waarop financiën geregeld zijn met de dag belangrijker. Want wie de begrotingscyclus niet begrijpt, zal meer moeite hebben om juist te kunnen besturen. Het budget van de gemeente is in de loop der jaren fors uitgebreid, en daarmee is het belang van basale financiële kennis groter dan ooit. Financiën voor gemeenteraadsleden biedt de uitkomst voor dit probleem.
De uitgave is geschreven voor raadsleden die meer thuis willen raken in de gemeentefinanciën. Het helpt u de financiële spelregels dieper te doorgronden, zodat u sterker staat als volksvertegenwoordiger en toezichthouder.
De titel dient als inleidende training en tegelijkertijd als naslagwerk. Financiën voor gemeenteraadsleden behandelt het gehele plaatje van gemeentelijke financiën: van kosteneffectiviteit tot begrotingscyclus en van uitgeven tot controle van deze uitgaven. Kortom: alles wat u moet weten om beter te kunnen besturen. Hoewel u als raadslid u geen specialist hoeft te zijn, hoeft u zich ook zeker niet te laten overbluffen door financiële specialisten. Dat is exact waar deze titel u in helpt.
Ook voor ieder ander die behoefte heeft aan een sterker houvast in gemeentefinanciën is deze titel een nuttige bron van informatie.
Specificaties
Lezersrecensies
Geef uw waardering
Inhoudsopgave
Lijst van afkortingen / XI
DEEL I Algemene uitgangspunten / 1
HOOFDSTUK 1 Raadsleden en financiën / 3
1.1 Taken van de gemeente / 4
1.2 De W-vragen / 5
1.3 Financiële kennis noodzaak / 6
1.4 Ieder z’n rol / 8
1.5 Inzicht in de gemeentelijke geldstromen / 9
1.6 Inkomsten / 11
1.7 Toezicht en eigen instrumenten van de raad / 14
1.8 Maandoverzicht / 15
HOOFDSTUK 2 Eigen instrumenten en keuzen van de raad / 17
2.1 Kwaliteit en prioriteit / 18
2.2 Kosteneffectiviteit / 19
2.3 Instrumentarium voor de raad / 21
2.4 Momenten om kaders te stellen / 22
2.5 Informatieplicht college van B&W / 23
2.6 Enquêterecht / 25
2.7 Onderzoek ex artikel 213 / 25
2.8 Ad-hoconderzoek / 27
2.9 Subsidies en aanbesteden / 28
2.10 Oud-voor-nieuw-operaties / 29
2.11 Vragen aan de rekenkamer / 29
2.12 Transparantie en verantwoording / 30
DEEL II Uitgaven en begrotingscyclus / 33
HOOFDSTUK 3 Begroting / 35
3.1 Begroting: baten en lasten / 35
3.2 Begrotingsstelsel / 36
3.3 Uitgaven en ontvangsten in het kasstelsel / 36
3.4 Lasten en baten / 37
3.5 Gemeenten versus bedrijfsleven / 40
3.6 Investeringen / 41
HOOFDSTUK 4 Lasten en de relatie tot baten / 43
4.1 Soorten gemeentelijke lasten en baten / 43
4.2 Karakter: vast en variabel, structureel en incidenteel / 43
4.2.1 Structureel en incidenteel / 44
4.3 Relatie producten met gestelde doelen / 45
HOOFDSTUK 5 Begrotingscyclus / 49
5.1 Ideaalplaatjes / 50
5.1.1 Ideale begroting / 50
5.1.2 Ideale betekenis van de begroting / 50
5.1.3 Ideale raadsvergadering / 52
5.1.4 Ideale rolverdeling / 53
5.2 Begrotingscyclus en de belangrijkste instrumenten / 54
5.3 Programmabegroting / 55
5.4 Investeringsbudgetten autoriseren / 56
5.5 Wat kan de raad er wel en niet mee? / 57
5.6 Burgerbegroting en andere manieren om burgers te betrekken / 58
5.7 Bestuursrapportage (burap) / 59
5.8 Jaarstukken / 60
5.9 Financiële gezondheid / 61
5.10 Structureel evenwicht / 63
5.11 Paragrafen voor beoordeling financiële positie / 65
5.12 Weerstandsvermogen en risico’s / 66
DEEL III Baten en lenen / 69
HOOFDSTUK 6 Financiën voor gemeentelijke taken / 71
6.1 Van grote verschillen naar eerlijke verdeling over de gemeenten / 72
6.2 Algemene en specifieke uitkeringen en eigen inkomsten / 73
6.3 Algemene uitkering uit het gemeentefonds / 75
6.4 Hoogte van het voor uitkering beschikbare bedrag / 75
6.4.1 Algemene mutaties / 75
6.4.2 Bijzondere mutaties / 76
6.5 Verdeling van het gemeentefonds / 77
6.5.1 Clustermaatstaven / 77
6.5.2 OZB-capaciteit / 78
6.6 Het btw-compensatiefonds / 80
6.7 Specifieke uitkeringen / 80
6.8 Keuzen rond algemene en specifieke uitkeringen / 82
6.9 Eigen inkomstengebied / 83
6.9.1 Omvang / 83
6.10 Belastingen en heffingen / 84
6.10.1 Onroerende zaakbelastingen en andere gemeentelijke belastingen / 84
6.10.2 Rechten en heffingen / 88
6.11 Overige eigen middelen (OEM) / 90
6.12 Keuzen rond de eigen inkomsten / 91
HOOFDSTUK 7 Lenen en uitzetten / 95
7.1 De noodzaak om aan financieel beheer te doen / 95
7.2 Risico’s en risicomanagement / 96
7.3 Regels voor risicomanagement / 99
7.4 Leningen die op korte termijn afgelost worden / 101
7.5 Financiële verordening en financieringsparagraaf / 102
7.6 Lenen en publieke taak / 104
7.7 Solvabiliteitrisico’s en waarborgfondsen / 105
7.8 Eigen vermogen/vreemd vermogen / 106
DEEL IV Toezicht en controle / 109
HOOFDSTUK 8 Toezicht en controle op de financiële zaken / 111
8.1 Zorg voor de financiële gezondheid / 113
8.1.1 Voorjaarsnota / 113
8.1.2 Begrotingswijzigingen en beleidswijzigingen / 113
8.1.3 Jaarrekening vaststellen / 114
8.1.4 Financiële verordening / 114
8.2 Drie stappen voor goed beheer / 114
8.2.1 Stap 1: zorgen dat je goede regels stelt / 115
8.2.2 Stap 2: controleren of het gaat volgens de regels / 116
8.2.3 Stap 3: controleren of er niet meer geld wordt uitgegeven dan nodig / 116
8.3 De provincie als financieel toezichthouder / 118
8.3.1 Zwakke financiële positie: wat dan? / 119
8.3.2 Preventief toezicht / 120
8.3.3 Artikel 12-status / 121
8.4 Accountant / 122
8.5 Financiële rechtmatigheid / 124
8.6 Foutenanalyse en -afwikkeling / 127
8.7 Actiepunten uitvoering interne rechtmatigheidstoets / 128
HOOFDSTUK 9 Rekenkamer(functie) / 131
9.1 Rekenkamer of rekenkamerfunctie / 131
9.2 Controle op gevoerd bestuur / 132
HOOFDSTUK 10 Doe er wat mee / 137
Bijlage 1 Rechtmatigheidscriteria / 139
Bijlage 2 Soorten rechtmatigheidsfouten / 141
Trefwoordenregister / 153
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan