Omtrent verwijzing

Wanneer gaat de Hoge Raad bij cassatie over tot verwijzing - en wanneer niet? Welke formuleringen worden daarbij gebruikt? En bovenal: welke typen verwijzingsinstructies kunnen we daarbij onderscheiden? Deze uitgave schept helderheid in deze vraagstukken, gebaseerd op een analyse van meer dan 1500 verwijzingsarresten van de afgelopen 20 jaar.

In het geval van cassatie volgt meestal verwijzing, waarin een opdracht aan de feitenrechter besloten ligt. Deze opdracht, die elk verwijzingsarrest van nature (impliciet) bevat, kan worden verbijzonderd door hieraan één of meer specifieke instructies toe te voegen. De vorm en omvang die een dergelijke verwijzingsinstructie kan aannemen loopt sterk uiteen, maar lange tijd ontbrak het aan een systematische studie naar typen verwijzingsinstructies.

Omtrent verwijzing beschrijft een grondige studie naar de verwijzingspraktijk van de Hoge Raad. De auteur heeft de rechtspraak van de afgelopen twintig jaar (1999-2018) onder de loep gehouden, voor zover die in de uitgave BNB is gepubliceerd. In deze periode zijn maar liefst 1500 verwijzingsarresten verschenen, die elk zijn geanalyseerd en gecodeerd volgens een typologische ordening.

Het onderzoek brengt vernieuwende inzichten omtrent de verwijzingsprocedure van de Hoge Raad aan het licht. Achtereenvolgens neemt de lezer kennis van:
- de mate waarin Hoge Raad bereid is verwijzingsinstructies te geven
- welke formulering de Hoge Raad bij verwijzingen gebruikt
- overzicht van de verwijzingsregels zoals die zijn af te leiden uit de rechtspraak
- verschillende typen verwijzingsinstructies

De analyse van verschillende typen verwijzingsinstructies vormt de kern van deze studie. Grofweg kunnen verwijzingsinstructies opgedeeld worden in die van de eerste en tweede soort. Bij een verwijzingsinstructie van de eerste soort expliciteert de Hoge Raad welke kwesties na verwijzing moeten worden behandeld. Een verwijzingsinstructie van de tweede soort is toegespitst op de behandeling van rechtszaak zelf. Oftewel: waarvan moet de verwijzingsrechter uitgaan en wat dient hij bij de verdere behandeling van de zaak in aanmerking te nemen, zoals argumenten van partijen of bepaalde rechtsregels?

De inzichten die voortvloeien uit deze omvangrijke studie naar verwijzingsinstructies is van grote waarde voor rechters, advocaten en andere juridische professionals die in aanraking komen met cassatiezaken.