Bestuurlijke boetes en de Verklaring Omtrent het Gedrag
Een onderzoek naar de realiseerbaarheid en wenselijkheid van het betrekken van bestuurlijke boetes bij de VOG-screening
Paperback Nederlands 2020 1e druk 9789462908437Samenvatting
Zowel de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) als de bestuurlijke boete heeft als bestuursrechtelijk instrument de afgelopen decennia een proliferatie doorgemaakt. De VOG is als vorm van antecedenten screening in onze samenleving ingeburgerd geraakt en wordt voor een toenemend aantal functies aangevraagd. De bestuurlijke boete wordt, anders dan oorspronkelijk beoogd, steeds vaker toegepast bij zware, complexe overtredingen en ook worden hoge boetes gesteld op relatief lichte feiten.
Dit stelt ons voor de vraag in hoeverre het wenselijk is dat bestuurlijke boetes, hoe hoog ook, nooit in de VOG-screening kunnen worden betrokken, terwijl strafrechtelijke sancties, hoe licht ook, in beginsel altijd hierin kunnen worden betrokken. Dit onderzoek gaat op basis van juridisch-empirisch onderzoek in op zowel de realiseerbaarheid als de wenselijkheid van het betrekken van bestuurlijke boetes bij de VOG-screening.
Aan de hand van een casestudy naar handhaving en integriteit in de financiële sector, waarvoor interviews zijn gehouden bij onder meer toezicht houders en beroepsverenigingen, zijn hiervoor uiteenlopende criteria, gezichtspunten en randvoorwaarden geformuleerd. Deze houden zowel de huidige VOGregeling en de daarop gebaseerde beoordelingspraktijk als de bestuurlijke boete een spiegel voor.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Lijst met afkortingen IX
1 Inleiding 1
1.1 Doel en ontwikkeling van de VOG 1
1.2 Aanleiding onderzoek 4
1.3 Opzet onderzoek en onderzoeksvragen 5
2 Methoden 9
2.1 Juridisch onderzoek 9
2.2 Empirisch onderzoek 12
2.2.1 De ‘belanghebbende’ organisaties 12
2.2.2 Het onderzoeksproces en de verzamelde data 14
3 Verklaring Omtrent het Gedrag 19
3.1 Doelen, achtergronden en ontwikkelingen 19
3.1.1 Criminaliteitspreventie 19
3.1.2 Privacybescherming 21
3.1.3 Ontwikkelingen 22
3.2 Wijze van beoordeling 25
3.2.1 Terugkijktermijnen 26
3.2.2 Het objectieve criterium 28
3.2.3 Het subjectieve criterium 31
3.2.4 Belangenafweging 33
3.3 Inzichten uit de literatuur 34
3.3.1 Juridisch onderzoek 34
3.3.2 Criminologisch onderzoek 37
3.4 Conclusie 39
4 Bestuurlijke boete 41
4.1 Aard en ontwikkeling van de bestuurlijke boete 41
4.1.1 Rechtskarakter 41
4.1.2 Ontwikkeling 44
4.1.3 Discussie 45
4.2 Overzicht van bestuurlijke boetes 47
4.2.1 Boetebevoegdheden, betrokken bestuursorganen, overtredingen en normadressaten 48
4.2.2 Boetehoogtes 50
4.3 Conclusie 53
5 Integriteit en handhaving in de financiële sector 55
5.1 Doelen, taken en doelgroepen van de instanties 56
5.2 Handhaving door boeteoplegging 63
5.2.1 Plaats van de boete binnen het handhavingsspectrum 63
5.2.2 Doelen van boeteoplegging en aard van de overtreden norm 66
5.2.3 Keuze voor straf- of bestuursrecht 69
5.2.4 Boeteaantallen, boetehoogtes en normadressaten 71
5.2.5 Registratie, publicatie en bewaartermijnen 74
5.2.6 Tussenconclusie 76
5.3 Toetsen van integriteit 78
5.3.1 De NBA 79
5.3.2 De NOB 80
5.3.3 DSI 82
5.3.4 Stichting Tuchtrecht Banken 82
5.4 Gegevensuitwisseling tussen de betrokken instanties 83
5.5 Conclusie 88
6 Realiseerbaarheid en wenselijkheid in de financiële sector 91
6.1 Realiseerbaarheid volgens de respondenten 91
6.2 Wenselijkheid volgens de respondenten 95
6.2.1 Relevante beroepen of doelgroepen 95
6.2.2 Relevante bestuurlijke boetes 97
6.2.3 Doelmatigheid en doeltreffendheid 98
6.3 Normatieve overwegingen 103
6.3.1 De bestuurlijke boete als bron voor integriteitstoetsing: het verhaal achter de bestuurlijke boete 103
6.3.2 Straf na de straf en rechtsbescherming 106
6.4 Conclusie 107
7 Analyse en discussie 109
7.1 Aanleiding en aanpak 109
7.2 Realiseerbaarheid 111
7.3 Wenselijkheid 114
7.3.1 Facetten van boeteoplegging 114
7.3.2 Integriteitseisen 117
7.4 Normatieve overwegingen 120
7.5 Aansluiting op de VOG-systematiek 122
7.5.1 Doelen: risicopreventie en privacybescherming 122
7.5.2 Risico-inschatting 125
7.6 Conclusie 128
Literatuurlijst 133
Samenvatting 141
Summary 153
Bijlage I – Overzicht respondenten 165
Bijlage II – Codeboek 167
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan