Juridische beroepsethiek 2.0
Professionaliteit door menselijkheid
Paperback Nederlands 2020 1e druk 9789463712200Samenvatting
De juridische dienstverlening verandert ingrijpend. Rechtzoekenden verwachten van een jurist naast een gedegen vakkennis ook een volledige en duurzame oplossing van hun probleem, duidelijke communicatie en menselijke betrokkenheid. De in dit boek aangereikte ethiek speelt hier perfect op in. Zij richt zich tot het hoofd en het hart van elke rechtspracticus.
Empathie, praktische wijsheid, moed, dienstbaarheid en nog vele andere menselijke kwaliteiten kunnen ervoor zorgen dat juristen het verschil maken in een snel veranderende rechtswereld. Het gaat hier om de inzet van menselijke eigenschappen die een moderne professionele juridische dienstverlening mogelijk maken. Hoe kan het dagelijks werk van juristen de uitdrukking worden van wie zij zijn en willen zijn? Dit boek reikt een visie aan over wat ‘goed zijn’ en ‘goed handelen’ in een juridische context concreet kunnen inhouden, wat de voordelen daarvan zijn en hoe men daartoe kan komen.
Door zijn vernieuwende insteek biedt dit boek een verfrissende, bevrijdende benadering van de beroepsethiek. Het is tegelijk beschouwend en praktisch dankzij de vele voorbeelden. Alle juristen die graag het beste van zichzelf willen geven en naar nieuwe wegen zoeken om dat te doen, vinden hier een bron van inspiratie.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Eindnoot 14
Deel I. Enkele basisbegrippen en basisinzichten 15
Hoofdstuk 1. Moraal en ethiek 15
Hoofdstuk 2. Waarden, normen en deugden als bouwstenen 17
Hoofdstuk 3. Plicht, gevolg, deugd en zorg als grote benaderingen 20
Eindnoten 23
Deel II. Verdiensten en beperkingen van de deontologie 25
Hoofdstuk 1. Deontologie als essentiële waarborg 25
Hoofdstuk 2. Beroepsethiek omvat meer dan deontologie 25
Hoofdstuk 3. Deontologie opent de poort naar iets groters 28
Eindnoten 32
Deel III. Een ethiek van zelfontwikkeling 35
Hoofdstuk 1. De deugdethiek als inspiratiebron 35
Hoofdstuk 2. Een positief mensbeeld 38
Hoofdstuk 3. Mogelijkheden en bedreigingen voor de ontwikkeling van menselijke kwaliteiten 43
Hoofdstuk 4. Geen volledige scheiding tussen persoonlijke moraal en beroepsmoraal 44
Eindnoten 46
Deel IV. Waarom kiezen voor een ethiek van zelfontwikkeling? 51
Hoofdstuk 1. Het verschil maken 51
Hoofdstuk 2. Aansluiten op veranderingen in de juridische wereld 54
Hoofdstuk 3. Meer geluk en zingeving 62
Hoofdstuk 4. Ethiek thematiseren en een taal geven 63
Eindnoten 65
Deel V. Een aantal menselijke kwaliteiten (wie kunnen we zijn?) 69
Hoofdstuk 1. Kwaliteiten zijn eeuwenoud en talrijk 69
Hoofdstuk 2. Rechtvaardigheid 71
§1. De familierechter die een verblijfsregeling moet toepassen 71
§2. Naar een verbreding en verdieping van de notie rechtvaardigheid 72
§3. Rechtvaardigheid is gebonden aan positie en rol 76
Hoofdstuk 3. Matigheid 77
§1. De politieofficier die een verdachte ondervraagt 77
§2. Wat is matigheid? 77
§3. Invulling matigheid hangt af van ingenomen positie en rol 80
Hoofdstuk 4. Moed 83
§1. De bedrijfsjurist die een contract moet sluiten 83
§2. Wat is moed? 84
§3. Invulling moed hangt af van positie en rol 85
Hoofdstuk 5. (Praktische) wijsheid 88
§1. De rechter, de verblijfsregeling en de vakantie 88
§2. Praktische wijsheid in het algemeen 88
§3. Waarnemen en inschatten van de situatie 90
§4. Oordelen 96
§5. Een samenspel van ratio en gevoel 99
§6. Het aanvoelen en de intuïtie als de eerste stap 101
§7. Ervaring en argumentatie als aanvulling 103
Hoofdstuk 6. Respect 105
§1. Beleidsmakers respecteren gedetineerden 105
§2. Wat is respect? 105
Hoofdstuk 7. Dienstbaarheid 108
§1. De notaris en het opstellen van erfovereenkomsten 108
§2. Wat is dienstbaarheid? 110
Hoofdstuk 8. Aandacht 111
§1. De luisterende familierechtadvocate 111
§2. Wat is aandacht? 112
Hoofdstuk 9. Integriteit 114
§1. De integere omgevingsambtenaar 114
§2. Wat is integriteit? 115
Hoofdstuk 10. Zorgzaamheid 118
§1. De strafrechter en het vluchtmisdrijf 118
§2. Wat is zorgzaamheid? 119
§3. Conflict tussen rechtenethiek en zorgethiek 123
Hoofdstuk 11. Mededogen en altruïsme 124
§1. De gerechtsdeurwaarder en de schuldenaar 124
§2. Wat is mededogen, wat is altruïsme? 125
Hoofdstuk 12. Nog enkele andere kwaliteiten 130
Eindnoten 134
Deel VI. Sleutels om goed te doen (wat kunnen we doen?) 143
Hoofdstuk 1. Handelen binnen juridische en wetenschappelijke grenzen 143
Hoofdstuk 2. Waarden realiseren 145
§1. De advocaat die niet meer naar de rechtbank wou 145
§2. Verschillende categorieën van waarden 145
§3. Waarden operationaliseren 148
§4. Nieuwe waarden een plek geven 152
Hoofdstuk 3. Het opnemen van een publieke taak en verantwoordelijkheid 152
§1. De Orde van Vlaamse Balies komt op voor de rechtsstaat 152
§2. De publieke taak van juristen 153
§3. Rechten realiseren, goede rechtsbedeling, rechtsverwerkelijking 154
§4. Behoeden democratische rechtsstaat 155
§5. Maatschappelijk verantwoord handelen 156
§6. Invulling taak algemeen belang verschilt volgens positie die jurist inneemt 159
Hoofdstuk 4. Vanuit rechtschapenheid en naar waarheid handelen 160
§1. De waarheid over een plofkraak 160
§2. Rechtschapenheid, rechtlijnigheid, oprechtheid, correctheid 161
§3. Goede trouw ruim opvatten 164
§4. Waarheidsliefde 165
Hoofdstuk 5. Een balans tussen rechtlijnigheid en billijkheid 169
§1. Zacht of hard optreden tegen de exploitant van een feestzaal? 169
§2. Rechtlijnigheid als uitgangspunt 170
§3. Billijkheid, mildheid en mededogen een plaats geven 171
§4. Binnen de kaders van het recht opteren voor zachte rechtstoepassing 174
§5. Buiten de kaders van het recht opteren voor een zachtere rechtstoepassing 177
§6. Billijkheid, zachtheid en mededogen in de feitelijke behandeling 178
Hoofdstuk 6. Menselijke kwaliteiten bij de rechtzoekende bevorderen 180
§1. Vechten tegen windmolens 180
§2. De morele keuze van de rechtzoekende is het uitgangspunt, niet het eindpunt 181
§3. Een kader aanreiken 182
§4. De ontwikkelingsgerichte relatie tussen jurist en rechtzoekende 185
§5. Morele arbeidsverdeling 194
§6. De gevaren van zelfoverschatting, paternalisme en moralisme 198
Hoofdstuk 7. Relaties optimaliseren 199
§1. Een contract met een hart 199
§2. Met een hart voor de relatie 200
§3. Samenwerkend onderhandelen 201
§4. Bewust en duurzaam contracteren 202
§5. Herstel van verstoorde relaties 203
Hoofdstuk 8. Welzijn 205
§1. Kreunen onder een schuldenlast 205
§2. Wat is welzijn? 206
§3. Werk maken van welzijn 207
Hoofdstuk 9. Activisme, idealisme en aspiratiemoraal 210
§1. Advocatenkantoren gaan voor sustainable development goals 210
§2. Aspiratiemoraal en moreel activisme 211
§3. Vergaand en bescheiden engagement 212
Hoofdstuk 10. Een onafhankelijke positie innemen 216
§1. De strijd tegen de houtzagerij 216
§2. Juridische verankering onafhankelijkheid 217
§3. Bestaansreden onafhankelijkheid 219
§4. Onafhankelijkheid en menselijke kwaliteiten 220
Hoofdstuk 11. Omgaan met spanningsvelden 221
§1. Een gepland weekend aan zee 221
§2. De spanningsvelden van de jurist 223
§3. Omgaan met spanningsvelden 223
Hoofdstuk 12. Rechtvaardigen en communiceren 225
§1. De rechter zwijgt over zijn morele beweegredenen 225
§2. Morele verantwoording 226
Eindnoten 230
Deel VII. Kwaliteiten ontwikkelen 241
Hoofdstuk 1. Oefening baart kunst 241
Hoofdstuk 2. Intentie 243
Hoofdstuk 3. Inkeer 244
Hoofdstuk 4. Inspanning 247
Hoofdstuk 5. Inspiratie 249
Hoofdstuk 6. Interactie 250
Eindnoten 252
Uitgeleide 255
Dankwoord 259
Bibliografie 261
Juridische beroepsethiek 2.0.indb 9 30-Apr-20 3:03:27 PM
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan