U noemt uw nieuwe boek HOE samen sterk de logische opvolger van Hoe coach ik mijn team? - en het team zichzelf!, maar dan specifiek op teams gericht. Wat was uw plan met dit nieuwe boek?
In mijn boek HOE coach ik mijn team? En het team zichzelf! ligt de nadruk op de rol van de leidinggevende. Teams lieten merken een bondig handboek te willen dat ze met elkaar kunnen gebruiken in de dagelijkse praktijk. Het is een compact boek geworden, met een stevige visie en vele praktische ingangen, goed onderbouwd met theorie. Het handboek is bruikbaar voor vele verschillende teams op alle niveaus in organisaties. Het past bij wijze van spreken in de tas van de agent en de leraar en op de kast van de ICT’er en de medisch specialist.
Ergens schrijft u: ‘Onvoorziene omstandigheden zorgen ervoor dat je het als team vooral moet hebben van je daadkracht, creativiteit en veerkracht. Een succesvol team verbindt steeds opnieuw de gezamenlijke ambitie en kracht om te doen wat op dat moment werkt.’ Is dat de essentie van een goede samenwerking binnen een team?
Het startpunt van een team is de onderlinge afhankelijkheid voor het behalen van een succesvol resultaat. Vervolgens zorgt een collectieve ambitie ervoor dat ze ervoor gaan en samen volharden, ook bij tegenslagen en tegenstellingen. Succesvolle teams maken gebruik van externe bronnen, zoals dit handboek, Het verschil wordt echter gemaakt in de dagelijkse praktijk: samen uitdagingen aangaan, vallen, opstaan en lerend weer doorgaan. Dit lukt alleen als ze samen ergens voor willen gaan en ze ervan overtuigd zijn dat zij elkaar nodig hebben. De resultaten geven een team voldoening en vertrouwen en resulteert in wat ik ‘samen sterk’ noem. In dit proces van samenwerken en samen leren is de cruciale vraag: hoe versterken we elkaar?
Wat vind u essentieel in het denken over teams?
Jarenlang is zelfsturing als een groot goed gezien, maar de laatste tijd is de nadruk komen te liggen op gedeeld eigenaarschap, over de teamgrenzen heen. Dus ook met klanten of leidinggevenden of collega’s van andere teams. Begrippen als samen organiseren en de kracht van verbinding zie je steeds vaker terugkomen. Kijk naar het onderwijs, waar zowel leraren als leerlingen op verschillende manieren samenwerken. Een mooie ontwikkeling. Het idee dat je samen sterk staat wordt daarmee een intentie om samen ergens voor te gaan, om samen iets van betekenis te doen. Het van jongsaf ontwikkelen van samenwerkingsvaardigheden is van fundamenteel belang. Want polarisatie kan goed werken in een discussie, om elkaars ideeën aan te scherpen. Uiteindelijk overwint echter het verlangen naar verbinding en het versterken van elkaar. Maar dat krijg je niet voor niets, het betekent wel dat je erin moet investeren. We worden te vaak geleefd door zaken als geld, status, macht, angst en het eigen gewin. Daardoor gaan we voorbij aan fundamentele waarden als verbinding.
Wat zijn de sleutelwoorden in dit boek? Ik zie termen als effectief, krachtig en zelf- of samenlerend regelmatig terugkomen. Of doe ik uw werk tekort met deze vraag?
Mijn boek biedt veel ingangen en daarmee veel ruimte om zelf te kiezen. Dat verlangt wel dat je kiest. Wanneer je alleen kiest op pragmatische argumenten, draagt dat op termijn weinig bij aan een stevige, collectieve basis. Daarom moet je niet alleen op zoek gaan naar de directe oplossing, maar je vooral ook laten leiden door wat jullie samen echt belangrijk vinden. Daarnee krijgt de oplossing een duurzaam karakter en werk je ook aan je oplossend vermogen. Zelf vind ik de titel HOE Samen sterk erg krachtig. Waar zijn we samen sterk mee bezig? Hoe kunnen we de komende tijd samen nog sterker worden? Die vragen zijn gericht op het potentieel, op hoe we ambitie en kracht verbinden. Hoewel teamleren de kern is, blijft persoonlijk leiderschap of zoals Peter Senge zegt ‘persoonlijk meesterschap’ steeds het uitgangspunt. Hoe neem je als individu het initiatief om vanuit je innerlijke drive te doen wat er echt toe doet? Samen sterk zijn begint bij zelf sterk zijn. Dat is de basis om de samenwerking met de anderen te versterken. Als team wil je het gedrag van individuen begrijpen en beïnvloeden vanuit de wisselwerking met elkaar.
U hecht aan relativering. ‘Hoe heerlijk concrete handvatten en adviezen ook zijn,’ schrijft u, ‘laat je er niet te veel door verleiden’. Waarom?
Voor mij is je richten op het potentieel een kernwaarde in mijn leven. Zie wat er wel is en wat kan, geniet ervan en ga ervoor. De wereld kent een overvloed aan moois, niet alleen in de natuur, maar ook bij mensen, bij wat we doen en creëren met teams. Je verbonden voelen met wat je belangrijk vindt en hoe je van betekenis kunt zijn is een allesoverwinnende kracht, zo prachtig beschreven in Victor Fränkls boek De zin van het bestaan. Fundamenteel voor mij is mijn wens het leven te pakken, mijn bijdrage te leveren en te genieten. Maar tegelijkertijd weet ik dat het leven ook zwaar kan zijn. De druk die we onszelf opleggen, de druk van buiten en de complexiteit en snelheid van veranderingen vragen veel van mensen. Ik realiseer me dat mensen die ik coach de volgende dag weer met hun poten in de modder staan. Daarom beperk ik me niet tot succesverhalen en aantrekkelijke toekomstbeelden. Er moet ook ruimte en aandacht zijn voor pijn. Echte aandacht voor jezelf, voor elkaar en voor de processen waar je samen doorheen gaat is een groot goed. Dat helpt bij het verbinden van de ambitie en de kracht die je in staat stellen het verschil te maken. Investeren in hoe je samen sterker wordt leidt altijd tot resultaat. Met dit handboek wil ik mensen inspireren en in beweging zetten. Maar het echte werk zul je samen moeten doen, elke dag weer. Samen de uitdaging aangaan, vallen, opstaan en weer doorgaan.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
