We zijn de afgelopen tijd enorm gewend geraakt aan solistisch en extreem effectief werken. 'Rammen' noem ik dat: thuis, ongestoord jouw takenlijst afwerken. 'Jammen' is de samenwerking die we (eindelijk) weer gaan opzoeken nu we weer naar kantoor mogen. Daar is het de bedoeling dat je bewust de creatieve samenwerking opzoekt. Bijvoorbeeld in feedback-, kennis- of strategiesessies.
Brainstormen
Maar de sessie waar veel mensen angstig voor zijn, is… de creatieve sessie, de brainstorm. Mijn boek Speel-skills geeft je tientallen tips om zo'n sessie onvergetelijk te maken. Besef dat je altijd begint met een scherp geformuleerde 'hoe'-vraag, die begint met 'hoe kunnen we…'. Beschrijf in de vraag op een positieve manier wat je wilt bereiken, zonder bestaande processen of problemen te benoemen. Dus níet: 'hoe kunnen we voorkomen dat onze klanten boos en gefrustreerd raken', maar: 'hoe kunnen we onze klanten zo snel en efficiënt mogelijk helpen?'
Hoe hou je het verrassend?
In een goede creatieve sessie gebeurt iets onvergetelijks. Iets wat jij voelt. Iets wat jou verrast. Na afloop moeten de handen van de deelnemers jeuken om bezig te gaan met de bedachte ideeën. Als organisator van zo'n bijeenkomst moet je een aanpak kiezen die leidt tot inspiratie, energie en frisse ideeën.
Vier factoren
Vier factoren helpen je bij het opzetten van een onvergetelijke creatieve sessie. Beweging, emotie, beeld en verrassing. Als mensen bewegen, voelen ze zich losser en vrijer dan als ze stilzitten. Emotie en beelden werken als ezelsbruggetjes: mensen onthouden dingen nu eenmaal beter als ze daar iets bij zien of voelen. En een verrassing schudt mensen wakker, houdt ze bij de les en bezorgt ze een blijvende herinnering.
Beweging
Inzetten van beweging is tamelijk eenvoudig. Geef de deelnemers een andere houding dan zittend in een stoel. Laat ze staan, laat ze wandelen. Het helpt om een andere omgeving te kiezen dan hun dagelijkse setting. Bijvoorbeeld buiten!
Beeld
Beelden kun je oproepen door een serie foto's/kunstwerken of een stapel magazines aan te bieden tijdens de sessie. Laat mensen in korte tijd een afbeelding uitkiezen waar ze een connectie mee hebben of waar ze inspiratie van krijgen. Beeldspraak werkt ook. Maak een vergelijking tussen de opdracht van de deelnemers en een situatie die daar een beetje op lijkt, maar uit een hele andere hoek komt (natuur, kunst, ambacht). Door zo'n beeld voor de geest te halen, daag je mensen uit om nieuwe combinaties te leggen en die toe te passen op hun eigen context.
Emotie
Gevoelens kun je stimuleren door ernaar te vragen. Laat mensen smileys tekenen bij de ideeën waar ze vrolijk van worden. Of een hartje bij de ideeën waar ze 'verliefd' op zijn. Ook het uitwisselen van emotionele werksituaties kan helpen. Dat maakt het makkelijker om oplossingen of ideeën te spuien dan vanuit een algemene uitgangspositie zonder gevoel.
Verrassing
Bij verrassingen draait het om 'shock value'. Slaag jij erin om mensen te overrompelen, dan heb je hun aandacht. Dit kan door een opvallende woordkeus, een onverwachte wending in de bijeenkomst, een raar plaatje, het benoemen van onbewust gedrag, enz. Zodra de groep een maand na afloop zegt: ‘O ja, dat was die bijeenkomst waar X gebeurde’, dan heeft de verrassing gewerkt.
Losschudden van creatieve ideeën vereist een creatieve aanpak. Mensen die creativiteit zien of meemaken, zijn eerder geneigd om creatief te denken. Inspiratie wek je op met beweging, beeld, emotie en verrassing. Zo'n aanpak vergt creatief denkvermogen van de sessieleider… én de organisator. Creëer creatieve ruimte!
Over Vincent Mirck
Vincent Mirck (1975) is een creatieve duizendpoot, vooral bekend als tekstschrijver, columnist, spreker, taalcoach, songwriter en theatermaker. Deze Utrechtse taalkunstenaar deelt graag zijn kennis en schrijft enthousiast over creativiteit en communicatie.
(Foto-Marieke Odekerke)