Leven en leren met AI -  Handboek voor verantwoord gebruik

‘Nee, ik heb geen ChatGPT gebruikt, ik maak nooit gebruik van AI. Ik heb wel mijn eigen schrijfstijl aangepast aan die van AI’, antwoordt mijn student wanneer ik hem vraag naar een aantal verdachte zinsconstructies in een van de documenten die hij heeft ingeleverd. Deze smoes had ik nog niet eerder gehoord en vind ik goed bedacht. Hoewel ik tegen mijn studenten steeds benadruk dat ze gebruik mogen maken van generatieve AI zolang ze er maar transparant over zijn, voelt deze student zich blijkbaar toch niet zeker genoeg hiervan om het toe te geven.

Portfolio’s

Het was na de lancering van ChatGPT in 2022 al snel duidelijk dat het een technologie is die grote invloed heeft of gaat hebben op het onderwijs en de samenleving.

Met elke oplevering worden de portfolio’s die mijn studenten inleveren lijviger en ondoorgrondelijker. Ze leven veelal in de veronderstelling dat meer tekst altijd beter is, en met tools zoals ChatGPT is dat doel eenvoudig te bereiken. Dit dwingt mij en mijn collega’s meer en meer in de rol van AI detectives, die moeten bepalen welk deel van hun werk authentiek is en welk deel niet.

Gecombineerde expertise

Er moet iets gebeuren: ChatGPT verbieden, of studenten leren hoe ze op een verantwoorde en zinvolle manier gebruik kunnen maken van deze krachtige tool in hun leerproces. Vanuit die laatste insteek is het boek Leven en leren met AI tot stand gekomen, geschreven door mijzelf en drie van mijn collega’s bij Fontys ICT, waarbij we onze gecombineerde expertise in AI en onderwijs hebben gebundeld om een handboek te schrijven voor verantwoord gebruik van generatieve AI door iedereen die te maken heeft met de ontwikkeling, implementatie of het gebruik van AI-systemen.

Het boek is gestructureerd in vijf kernhoofdstukken, elk met een specifieke focus op hoe toepassingen van AI de manier waarop we leren en leven transformeren. Het begint met een overzicht van de geschiedenis en de mogelijke toekomst van AI, gevolgd door een uitleg van de basisconcepten achter AI-systemen. Daarna behandelen we de toepassing van generatieve AI in het leerproces.

Praktische richtlijnen

Leven en leren met AI biedt niet alleen een uitgebreide introductie tot AI maar geeft ook praktische richtlijnen over hoe zowel studenten als professionals AI verantwoord kunnen inzetten in hun persoonlijke en professionele leven. Door het boek heen benadrukken we hoe belangrijk het is om bewuste keuzes te maken in de omgang met AI, met een speciale focus op het ontwikkelen van een kritisch denkvermogen en ethisch besef.

Ook besteden we veel aandacht aan de ethische overwegingen van AI, waarbij we de noodzaak benadrukken van een verantwoordelijke omgang met deze technologie. In de epiloog van Leven en leren met AI nodig ik je uit om dieper na te denken over jouw eigen rol en keuzes in een maatschappij waarin AI-systemen steeds verder geïntegreerd zullen worden.

Zal AI ons leven verrijken of beheersen? Zal het onze creativiteit en menselijkheid vergroten of verkleinen? Het is tijd om te kiezen: wordt het een rode of een blauwe pil? De beslissing ligt in jouw handen.