Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Interview

Erik van de Loo

‘Groot succes gaat vaak vooraf aan ernstig falen’

De beteugelde leider heet de bijdrage van Erik van de Loo aan De Leiderschapsbox. Leiders kunnen (negatief) beteugeld zijn als gevolg van onopgeloste persoonlijke vraagstukken en thema’s die teruggaan tot de jeugd. Beteugeling kan echter ook iets positiefs betekenen: bescheidenheid en gematigdheid. Als bij een paard is het goed om soms de teugels aan te trekken, maar ook om soms te laten vieren.

Ronald Buitenhuis | 21 december 2011 | 3-4 minuten leestijd

Beteugeling als inperking. Wat is de kern van uw betoog van deze negatieve aanvliegroute van beteugeling?
Leiders worden soms geremd door dingen die vroeger gebeurd zijn. In de eigen achtergrond, of in de persoonlijke ontwikkelingsgeschiedenis. De leidinggevende fungeert in de dagelijkse praktijk niet zelden als een container bij wie medewerkers eigen spanningen en frustraties inleveren. Sommige leiders nemen dit gif in grote mate in en bezwijken eronder. Het is als een waterzuiveringsinstallatie. Er is een hoop gedoe op het werk en één van de loketten waar dat gedoe ingeleverd kan worden, is bij de leidinggevende. Die moet dat in al zijn wijsheid opvangen en er iets mee doen. Spanningen worden met al het gif erin afgeleverd en de leiding moet het gezuiverd maar weer teruggegeven. En dan zijn er sommige leiders die vanuit hun persoonlijke verleden moeite hebben om die emotionele rol op te pakken omdat ze ingewikkeldheden hebben liggen uit hun eigen jeugd. Denk even aan Robert Mugabe. Mugabe werd verheerlijkt door zijn moeder en is daardoor naast zijn schoenen gaan lopen. Hij heeft door zijn opvoeding heel weinig met andere mensen. Je gedrag heeft te maken met grondpatronen die je wel of niet hebt geleerd in je jeugd en die zorgen voor al dan niet beteugeling.

Dan de pluskant van beteugeling. Het heeft ook iets goeds als een leiders soms zelf op de rem gaat staan.
Je moet als leider bescheiden en gematigd kunnen zijn. Jezelf voldoende in de hand hebben en tekortkomingen van anderen kunnen accepteren. Zijn leiders in staat om hun CV of wapenfeiten voor zichzelf te laten spreken of willen ze toch nog even hun prestaties extra belichten? Onderzoek laat zien dat het bij leiderschap vooral gaat, om op de juiste momenten naar voren te stappen. Het gaat tegelijkertijd om passieve daadkracht, ook weten wanneer je je in moet houden. Niet naar voren stappen omdat je het wel weet, maar even nadenken en een ander perspectief erbij halen. Geen onnodige risico’s nemen. Het ingewikkelde is, dat organisaties tegenwoordig vragen om een daadkrachtige leider. Kom op leider. We hebben je nodig. We hebben je aangesteld, jij moet het weten. Handelen, doen! Maar het is een illusie dat je met grote stappen snel thuis bent.

Bij beteugeling doemt onmiddellijk de metafoor met paardrijden op. Moet je soms de teugels strak houden als leiders en soms laten vieren?
Een goede leider weet op het juiste moment met korte strakke rukjes of met de sporen leiding te geven. Maar hij kan op andere momenten ook met de losse teugel leidinggeven. Het gaat om die afwisseling en beseffen en aanvoelen wanneer de korte strakke teugel gebruikt moet worden en waanneer de losse teugel.

Hoogmoed komt voor de val schrijft u. Na een periode van groot succes volgt vaak een neergang. Zonnekoningen zeigen ineen. Moet succes een signaal zijn om vooral te beteugelen? Om jezelf in bedwang houden?
Het is één van de paradoxen van succes en leiderschap. Voor je het weet, is er een overschatting van prestaties en kwaliteiten. Onderzoek laat zien dat ernstig falen vaak voorafgegaan wordt door groot succes. Ofwel: niet in de hand gehouden beteugeld succes. Waak voor overmatig narcisme. Het draait wat mij betreft om doordachte draadkracht. Daadkrachtig zijn maar doe dat doordacht op een goede zorgvuldige afgewogen wijze. Dat betekent niet langzaam, maar dat je meerdere perspectieven de revue hebt laten passeren. Dat je de openheid hebt om ongemakkelijke perspectieven toe te laten voordat je een beslissing hebt genomen. Leiders hebben helaas vaak te weinig tijd om na te denken. Ze worden gedwongen snelle besluiten te nemen. Een goede leider weet echter ruimte te creëren om na te denken over zichzelf. Een leider moet intuïtief zijn als een schaker. En een leider moet het vermogen hebben om ook doordacht niets te kunnen doen.

Over Ronald Buitenhuis

Ronald Buitenhuis is freelance journalist.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden