U kiest voor de titel Coachen als professie. Vanwaar die nadruk op professie?
Het coachvak is volop in ontwikkeling en begint zich nu beroepsmatig uit te kristalliseren. Er ontstaat behoefte aan professionaliteit en daarmee is de tijd rijp voor een body of knowledge, een overzicht van kennis en gangbare inzichten. Die heb ik in dit boek beschreven. Maar dat niet alleen. Ik besteed ook veel aandacht aan de mens; wat heb je nodig om een goede coach te kunnen zijn.
U bent zelf al jaren werkzaam als trainer en coach en zelfs oprichter van een opleidingsinstituut, de Alba-academie. Wat was voor u de aanleiding om juist nu dit boek te schrijven?
Ik miste een naslagwerk, een boek waarin verschillende methodes van coaching bij elkaar staan en waar je als coach of student even dingen kunt opzoeken. Ik speelde al enige tijd met het idee om zelf dat boek te gaan schrijven. Enerzijds uit een behoefte om mijn eigen kennis en ervaring te delen, anderzijds om tegemoet te komen aan collega’s die regelmatig verzuchten: ‘Ik wou dat er een overzichtsboek was!’
Waaraan kunnen we zien dat het boek van uw hand is? Wat is met andere woorden uw persoonlijke handtekening?
Het is een redelijk compleet overzicht geworden, voor zover dat mogelijk is. Ik heb gestreefd naar enerzijds een overzicht van de kennis en theorieën die studenten in hun opleiding tegenkomen en inzichten die ik in de loop van de jaren zelf heb ontwikkeld. Daarbij heb ik overigens dankbaar gebruik gemaakt van het werk van anderen, zoals het proefschrift van Vikki Brock dat een historisch overzicht geeft. Het meest persoonlijk is de ondertitel: ‘Fundamenten voor begeleiding naar heelheid’. Daaraan herkennen vrienden en vakgenoten het als een boek van mij. Ik ben altijd op zoek naar het verbindende element en sta voor ‘inclusive coaching’. Ik wil weg van de polariteiten. Het stoort me, ook in de maatschappij en de politiek, dat er zo in tegenstellingen wordt gedacht. Er zijn veel boeken geschreven over coaching maar die gaan uit van één benadering, of één theorie. Dat kan de Socratische methode zijn, de RET of de NLP of nog iets anders. Ik verbind graag elementen van diverse benaderingen met elkaar.
Bent u tijdens het schrijven zelf nog verrast door wat u tegen kwam?
Ik heb vooral veel bij geleerd. Door te lezen over theorieën en mijn eigen ideeën daarover te verwoorden, legde ik vanzelf verbindingen. Elementen uit de Transactionele Analyse deden me denken aan sommige onderdelen van NLP, alleen noemen ze het daar weer anders. Zo zag ik verbanden ontstaan waardoor mijn eigen kennis weer verdiept werd. Het boek is in een paar delen verdeeld. Ik begin met een algemeen deel met theorie en geschiedenis van het vak. Daarna ga ik verder in op praktische zaken, vaardigheden en valkuilen die een coach kan tegenkomen in zijn praktijk. Maar daarnaast ga ik ook in op gebieden waar de wetenschap minder vat meer op heeft. Dat is het diepere coachen: het voelen en het zijn en het onbewuste. Die combinatie hoort onlosmakelijk bij mijn visie op coaching. Als coach krijg je niet alleen met ‘een probleem’ te maken, maar met een mens en mensen brengen een hele geschiedenis mee. Ze hebben naast cognitieve, fysieke en affectieve ook spirituele en contextuele kanten waar je als coach oog voor moet hebben. Ook moet je over de nodige zelfkennis beschikken en weten waar je grenzen liggen. Juist die ‘inclusive’ aanpak miste ik in veel van de bestaande literatuur.
Wie is de belangrijkste doelgroep voor het boek? Studenten, coaches die op zoek zijn naar verdieping?
Ja, maar zeker ook managers en leidinggevenden die geïnteresseerd zijn in de psychologie van de mensen waar ze dagelijks mee werken. Mijn boek is bedoeld als naslagwerk, een overzicht waar je alles in een keer bij de hand hebt. Van daaruit kun je bepalen waar je meer over wilt weten, en welke literatuur je daarvoor kunt raadplegen.
Wat was voor uzelf de belangrijkste eyeopener tijdens het schrijven van dit boek?
In de eerste plaats vond ik het heel leuk om te doen. Ik heb drie maanden onbetaald verlof genomen en ben met alles om me heen gaan zitten schrijven. Toen ik bezig was met het schrijven over de systemische benadering, waarin ook het systeem van herkomst aan bod komt, inspireerde me dat tot het schrijven van een brief aan mijn moeder waarin ik haar bedank voor het leven. Ze is nu 92 en vond het fantastisch om zo’n brief van mij te krijgen. Daarnaast heb ik de theorie uitgebreid gelardeerd met persoonlijke herinneringen en ervaringen met cliënten. Die staan er tussen de andere tekstdelen en zijn cursief afgedrukt.
Voelt dit als uw ultieme levenswerk?
Nee, dat zou ook wel erg definitief zijn. Ik ben nog lang niet uitgeleerd en uitgecoacht. Als je het dan toch over een levenswerk wilt hebben dan is dat eerder de Alba-academie. Dit instituut ben ik bijna tien jaar geleden begonnen en het is inmiddels uitgegroeid tot ruim tweehonderd studenten en dertig medewerkers.
Hoe zou u manier waarop les wordt gegeven op de Alba-academie, en uw eigen positie binnen het vakgebied van de coaching, willen kenmerken?
Eclectisch en verbinding. Dat zijn de kernwoorden. Ik sta een eclectische aanpak voor. Ik bekijk de wereld niet vanuit één standpunt, maar sta voor verbinding van het beste uit verschillende benaderingen. Dat geldt voor mijn praktijk als coach, als auteur van dit boek, als docent en als mens.
Over Linda Huijsmans
Linda Huijsmans is freelance journalist.
