In een column onder de kop ‘Tegendraads besturen’ in Het Financieele Dagblad pleit Willem Mastenbroek (hoogleraar Organisatiecultuur en Communicatie) ervoor om het besturen in grote organisaties terug te brengen tot het cultiveren van de menselijke maat. Dat wil zeggen: komen tot overzichtelijke eenheden met een duidelijke eigen verantwoordelijkheid voor specifieke taken en klanten. Het Grote Besturen promoveert daarmee tot zinvol en productief coördineren, dus het coördineren wordt beperkt tot zaken die direct verbonden zijn met duidelijke concurrentievoordelen en tot het uitwisselen van vondsten, ideeën en ervaringen in het beter presteren. En passant wordt meteen de verantwoordelijkheid gelegd en gehouden waar die hoort: bij de mensen die het feitelijke werk doen!
Mastenbroek adstrueert zijn betoog met de Van der Leegte Groep, een specialist in bussenbouw. Dit ‘concern’ is opgebouwd uit zeventig kleine werkmaatschappijen met een omvang van ongeveer honderd man, verdeeld over dertien landen. De reden voor deze weinig efficiënte constructie in termen van synergie en kostenvoordelen is simpel: geen verstikkende en slechts consumerende bureaucratie. Wel een beter onderling contact, een slagvaardiger organisatie, en een beter inzicht in kosten en baten. Waarom bedrijven toch blijven volharden in gemaakte en bedachte structuren die alles doen behalve wat wordt beoogd, weet Mastenbroek ook: gebrek aan ervaring en vertrouwen. Windkracht 1 of 2 wordt in menig organisatie als een orkaan ervaren. Met de even kenmerkende als vertrouwde bestuurlijke reflex als gevolg: direct controleren en beheersen. In termen van bestuur is 1 + 1 beproefd en bewezen geen 2 maar 1.
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
