Managen of niet, dat is de vraag is het eerste Nederlandstalige boek dat de wijze lessen van Shakespeare combineert met moderne managementtheorieën. Het is een leuk boek voor iedereen die werkt. Het gaat namelijk over jou, mij en de organisaties waarin we werken. We hebben allemaal een beetje Hamlet, Othello of Macbeth in ons.
Elke organisatie is een theater en iedere medewerker een acteur. Denk aan de drama’s na een beoordelingsproces of als de promoties zijn toegekend. De stoelendans in de directiekamer. De roddels bij de koffieautomaat. De ‘geheime’ romances na de vrijdagmiddagborrel. De gniffelende collega’s over een ijdele manager. Het is allemaal drama en komedie en heeft verdomd veel overeenkomsten met de stukken van Shakespeare. Ook al zijn ze meer dan vierhonderd jaar oud, zijn ideeën over bijvoorbeeld leiderschap, man-vrouw verhoudingen, bedrog en communicatie zie je terug in moderne organisaties. Natuurlijk is er in vier eeuwen wel iets veranderd. Gelukkig maar. Falend leiderschap kost je niet meer per definitie je hoofd, maar hooguit je baan. Reaguurders op sociale media zijn de moderne equivalenten van pek en veren en verbanning heet tegenwoordig ontslag. Of het nu over een bouwput gaat, een kantoor of een restaurant, er zijn waardevolle lessen te leren van het toneel in het algemeen en Shakespeares personages in het bijzonder.
Als acteur speelde ik een plat Amsterdamse versie van Cassio (Kas-sie-jo) in Othello van Shakespeare. Het stuk gaat over afgunst en verraad en bracht me op het idee voor dit boek. Werken we niet allemaal in een stuk van Shakespeare? Secretaresse, timmerman of ober: zijn we niet allemaal acteurs en is ons kantoor, onze bouwput of ons restaurant niet een groot theater? Vanuit mijn ervaringen als HR-manager in verschillende grote organisaties en op het toneel als fanatiek amateurtoneelspeler ben ik gaan onderzoeken wat we kunnen leren van zijn stukken.
Verbeeldingskracht, aanpassingsvermogen, creativiteit en effectieve communicatie: het zijn allemaal zaken die in elke organisatie van belang zijn om goede resultaten te kunnen halen. Organisaties kunnen leren van het toneel. Van de acteurs en de regisseur. Van de plot en de teksten. De stukken van Shakespeare gaan niet over het verleden, maar over het hier, het nu en dat wat komen gaat. De personages hebben alleen nu een baan in moderne organisaties. De emoties die ze laten zien, zijn in vierhonderd jaar echter niet veranderd en nog steeds herkenbaar: ambitie, bedrog, liefde, afgunst, wantrouwen en verlangen. Shakespeare is een taalkunstenaar, die in de loop van zijn carrière honderden woorden toevoegt aan de Engelse taal. Sommige gebruiken we nog steeds in organisaties, zoals ‘manager’, ‘dienstverband’ (employment) en ‘onderhandelen’ (negotiate). William Shakespeare is zijn tijd ver vooruit. Hij is innovatief, onconventioneel en daarmee ongekend succesvol.
Net als de stukken van Shakespeare kent dit boek vijf bedrijven. Aan de hand van Shakespeare ontdek je wat je qua leiderschap kunt leren van Henry V, wat lady Macbeth zegt over diversiteit, hoe Cordelia haar integriteit probeert te bewaren, wat koning Lear je kan vertellen over communicatie en hoe Othello een promotie verprutst – onderwerpen waar organisaties mee worstelen en waar jij als medewerker dus ook dagelijks mee te maken hebt. Ik ben benieuwd welke rol jij jezelf geeft!
‘De hele wereld is een schouwtoneel en alle mensen zijn maar spelers. Ze komen op en ze gaan weer weg en eenzelfde mens speelt vele rollen.’
Over Wiemer Renkema
Wiemer Renkema is eigenaar van To be Training & Consulting, een innovatief human resources training- en managementadviesbureau. Hij is de auteur van Managen of niet, dat is de vraag.
