Zijn terechte irritatie is dat de links-liberale elite met haar deugvinkjes geen enkel benul meer heeft van wat er plaatsvindt bij gewone mensen in bloemkoolwijken en huurwoningen. Zijn zorg is ook hun sneren naar deze deplorables omdat zij op de PVV, Ja21 of BBB stemmen of helemaal niet meer. Nee, de beschaafde mens blieft geen ‘rechtse’ onderbuik. Die desinteresse en dat dedain baart De Voogd zorgen. Ook hij ontdekte, opnieuw, dat wie zich niet gehoord weet afhaakt en een buitenstaander wordt.
De Voogds observaties zijn belangrijk en maken deel uit van een groter patroon.
Al decennia wijzen organisatieactivisten werkend Nederland erop dat bestuurders van de werkvloer zijn losgezongen. Die turen in cockpits naar wat er in de doorgerationaliseerde processen, waar de ambachtelijkheid gecancelled is, plaatsvindt. Ondertussen tooien de bestuurders zich met de regalia van hun belangrijke werk: auto’s, luxe kantoren, drank en snuif.
De medewerker als kistkalf en de bestuurder als zonnekoning, de organisatieadviseur Jaap Peters typeerde dat ooit treffend met de term ‘intensieve menshouderij’. Zijn managementboek met die naam is een van de belangrijkste geweest van de afgelopen decennia. (Het is helaas niet meer leverbaar, red.) Waar spreadsheetkoppen aan de macht zijn domineert wat men terecht oncomplimenteus het Angelsaksische model noemde en waar de vakbekwame meester met de gezellen optrekt dat daar het Rijnlandse bloeit.
Een ander gitzwart voorbeeld is het toeslagenschandaal van de Belastingdienst die met haar systemen, fanatieke fraudebestrijders en de Raad van State heel veel gezinnen door het afvoerputje van de ellende heeft gespoeld. Dostojevski zou nu het boek Schuld en Wanhoop hebben geschreven. Alleen door de vasthoudendheid van een Leijten en een Omtzigt kon het tij enigszins worden gekeerd. Hoe kun je het contact met je burgers zó kwijtraken?
Pak deze drie voorbeelden bijeen, snerende elite, losgezongen bestuurders, overijverige belastingambtenaren en rechters, en verbaast u! Wat hebben die gemeen? Het eerste wat direct in het oog springt is natuurlijk dat de geestdrift voor systemen vergezeld gaat met een volledige desinteresse in mensen.
Vervolgens dat hier de leiders aan de macht zijn die menen er voor de mensen te zijn maar er nooit zijn. Gewone mensen zijn voor hen een hinderlijke onderbreking van hun ‘visionaire’ werk. Hier functioneren managers in een baan die niet aan tijd en plek is gebonden. Zij kunnen overal werken, fysiek en virtueel. Het zijn de diploma globalista’s.
Ze ontmoeten elkaar in de globale netwerken, op belangrijke conferenties, in vliegveldsuites, in grootse projecten die stijf staan van de hoge morele principes als duurzaamheid, inclusie en diversiteit. Hun belangen liggen dáár in die globale netwerken. Daar krijgen ze hun return on investment, niet bij de gewone luitjes van vlees en bloed. Die zijn hun peers niet.
‘En mevrouw, hebben jullie al een diversity officer?’ Wie in Heerlen-Noord is hier in hemelsnaam in geïnteresseerd, wie in Schalkwijk, wie in de Schildersbuurt? Wie in een koud, tochtig huurhuis?
De gevestigde orde heeft zich van de gewone mensen afgekeerd in de politiek, in organisaties en in wat er nog van de verzorgingsstaat rest. Dat is meer dan zorgelijk. Het is rampzalig. Het enige lichtpuntje is dat iemand als een Josse de Voogd dat ziet, het zegt en wordt gehoord. Soms.
Over Joep Schrijvers
Joep Schrijvers doet onderzoek naar westerse advies- en lesboeken voor vorsten, bestuurders en managers van Homerus tot Covey. Hij is schrijver van succesvolle, kritische boeken en artikelen over management, mens en maatschappij.
