De simpele realiteit is dat we van een economie van ‘hebben’ naar een economie van ‘delen’ bewegen. We delen onze huizen via AirBnB of andere tussenstations, we delen onze auto via Snappcar of wheels4all, onze kantoren via Seats2Meet of Regus, en ga zo maar door. De realiteit van al dat delen is dat u en ik minder vaak nieuwe spullen hoeven te kopen om toch een bepaald niveau van welvaart, comfort en/of gemak te kunnen ervaren. Kijk voor leuke voorbeelden eens naar ruiltuin, waar mensen tuinplanten delen en zo dure tripjes naar tuincentra voorkomen. Of thuisafgehaald.nl, waar enthousiaste thuiskoks hun kookkunsten delen met wie het maar bij hen af wil komen halen. Er zijn al meer dan 66.000 maaltijden aangeboden en 35.000 gebruikers actief.
Deze ontwikkeling wordt door drie belangrijke ‘buitenboordmotoren’ aangestuwd en gaat daarom volgens mij de economie in een nieuwe cyclus brengen. De eerste motor is de herijking van de bestedingen die nu plaats aan het vinden is. Vooral het wonen zal meer geld kosten, voor zowel kopers (aflossen en restschuld vermijden) als huurders (huurstijgingen van vier tot acht procent) overigens. Daarbij zal men in toenemende mate zelf sparen voor het pensioen nu de zekerheid van collectiviteiten terugloopt. En men zal meer sparen, zeker nu sociale voorzieningen worden versoberd en werk niet overal voor het oprapen ligt. Kortom: een stimulans om de hand op de knip te houden en slim samen te delen wat gedeeld kan worden.
Een tweede buitenboordmotor is de drang naar duurzaamheid. Het besef is al jarenlang groeiende dat mens en milieu meer in evenwicht moeten komen. Dat de kosten van het uitputten van natuurlijke bronnen of uitnutten van maatschappelijke ongelijkheid niet als onbetaalde rekening op nietsvermoedende burgers kan worden afgeschoven. We zijn beter geinformeerd en kunnen steeds moeilijker onze ogen afkeren van die realiteit. Alle recycling inspanningen ten spijt verbruiken we veel te veel spullen. Een beweging om daar wat aan te doen is in volle opmars. Denk aan Peerby, spullendelen.nl of de Goedzak.
Ten slotte zullen er steeds minder mensen vertrouwen hebben in de grote instituties en systemen die ons op zo’n verschrikkelijk(e) efficiënte wijze alles vanuit verre oorden tot de keukentafel brachten. Dat heeft maar ten dele met duurzaamheid te maken en zal uiteindelijk pas veel breder als een probleem ervaren worden als veiligheidsissues zich blijven voordoen. Groenten, vlees, kinderspeelgoed en nog wat zaken die eigenlijk nooit slecht voor de gezondheid mogen zijn, zijn dat toch. Vooral omdat de ketens te lang zijn en de verleidingen om te sjoemelen in anonieme, weinig transparante of corrupte systemen te groot is. Dan dus liever groene stroom van eigen dak, een tomaat of krop sla van de buurman en appeltjes van de boomgaard in de buurt.
Natuurlijk wordt er door veel ondernemers op deze ontwikkeling ingespeeld. Maar een kenmerk van die nieuwe vormen van ondernemerschap is vaak het opereren met een maatschappelijk oogmerk en/of zonder direct verdienmodel. Gratis dus. En zelfs al is er een verdienmodel, dan nog draagt het bij aan waardevernietiging. Vaak valt de innovatie direct grote gevestigde spelers aan. Voor iedere AirBnB die zich in een markt roert, gaat er een aantal hotels failliet. Dat hoort gewoon bij de economische wetten van het spel. Maar daar hoort ook bij dat mensen in traditionele bedrijfstakken nog minder baanzekerheid zullen ervaren, nog meer zullen oppotten en nog meer zullen willen besparen, bijvoorbeeld door minder te besteden en meer te delen. En dat zal niet zonder meer leiden tot vermenigvuldiging van omzet en winst, zeker niet voor de gevestigde orde!
Over Rob Beltman
Rob Beltman is al meer dan vijftien jaar actief in het marketingvak, als adviseur, begeleider, docent en onderzoeker. Hij heeft inmiddels honderden organisaties begeleid bij marketingvraagstukken. Rob is medeoprichter van H3ROES, een coo?peratie van professionals uit diverse disciplines, die samenwerken om Nederland klantgerichter te maken.
