Hoewel we vaak geneigd zijn om werkgeluk individueel aan te vliegen, is het belangrijk om de juiste omstandigheden te creëren. Volgens de zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan) en het werk van Wilmar Schaufeli hebben mensen vier universele basisbehoeftes. Autonomie draait om de ruimte om zelf je werk in te richten en dat je mee mag praten. Verbondenheid is natuurlijk het goede contact met collega’s, maar ook je gewaardeerd en gezien voelen. We ervaren competentie als we vaardig genoeg zijn om ons werk te doen, met af en toe een haalbare uitdaging. Onze behoefte aan purpose wordt vervuld als we bij kunnen dragen aan iets dat de moeite waard is.
Belangrijke taak
Natuurlijk kan je als individu werken aan deze behoeftes, bijvoorbeeld samenwerking met collega’s opzoeken. De leidinggevende, organisatie, team of projectleider hebben hier echter ook een belangrijke taak. Dat begint bij kleine acties:
- Versterk autonomie: neem mensen serieus, laat ze meebepalen over de agenda en werkzaamheden en help ze om zélf terugkerend gedoe op te lossen.
- Vergroot verbondenheid: spreek waardering uit voor elkaars bijdragen, maak tijd voor informele contacten én voor inhoudelijk samenwerken.
- Ontwikkel competentie: geef bekrachtigende, waarderende feedback, vraag wat iemand nodig heeft om haar werk goed te doen en zorg zo nu en dan voor haalbare uitdagingen.
- Werk aan een gedeelde purpose: praat over het nut van het werk met een team én met de ‘klanten’, geef ruimte aan mensen om te werken aan wat ze de moeite waard vinden en organiseer schrapsessies om minder zinloze taken te doen.
Het boek in een notendop
In mijn boek geef ik een gedegen theoretische basis. Wat is het belang van de vier basisbehoeftes voor motivatie, werkgeluk en presteren? Hoe zit het met werkdruk en steun vanuit je werk? Daarnaast is er veel ruimte voor ‘wandelganginterventies’. Geen grote programma’s of heidagen, maar juist laagdrempelige, kleinschalige acties die je in het dagelijks werk kunt toepassen. Of je nu teamcoach of leidinggevende bent, HR-professional, projectleider of simpelweg een betrokken collega: je vindt er een brede variatie aan praktische handvatten.
Ga aan de slag met floreren en presteren!
Uiteindelijk maak je het verschil door in actie te komen. Wat doe jij om de mensen in je werk meer autonomie, verbondenheid, competentie en purpose te laten ervaren? Vraag een collega om hulp, zodat jullie competentie, groei en verbondenheid ervaren. Bespreek als team het hogere doel van jullie werk. Wat is het nut, wie heeft er baat bij en waarom is dat belangrijk? En bovenal: bied in goed overleg mensen de ruimte om zélf hun werk in te richten. Laat mensen floreren!
Over Matthijs Steeneveld
Matthijs Steeneveld is positief organisatiepsycholoog en werkt als trainer, opleider, adviseur en auteur. Hij verbindt de wetenschap en de praktijk om bij te dragen aan florerende mensen die goed werk leveren.
