Wat kunnen we op werkgebied verwachten in de komende jaren? Adviesbureaus, zakentijdschriften en onderzoekers zijn eensgezind als het om de grote trends gaat. AI wordt belangrijker, goed personeel wordt (nog) schaarser en generatie Y en Z gaan de werkvloer domineren. Maar wat betekent dat eigenlijk voor jou en mij? Eerst maar even over de drie grote trends:
AI wordt belangrijker
Organisatieadviesbureau Accenture analyseerde werktaken in twintig branches. Hun schatting is dat gemiddeld veertig procent van ons werk nu al slimmer en beter kan worden gedaan met behulp van taalmodellen als ChatGPT. Vooral wanneer analytische taken, taal en communicatie een belangrijke rol spelen in je werk, gaat AI een deel van je werk overnemen en je assisteren bij de rest.
Goed personeel wordt (nog) schaarser
Vergrijzing zorgt voor verdere toename van de krapte op de arbeidsmarkt. Wat te doen? Werkgevers zullen nog meer tegemoetkomen aan de wensen van werknemers, zoals flexibiliteit, thuiswerken en ontwikkelmogelijkheden. Ook zal er meer geïnvesteerd worden in het zelf opleiden van personeel. En de druk om mensenwerk te vervangen door ICT en robotisering zal verder toenemen.
Generaties Y en Z gaan de werkvloer domineren
Jonge mensen, geboren na 1980, krijgen het qua aantal en qua positie voor het zeggen. Wat willen ze? De meningen daarover verschillen nogal. Zingeving, gelijkheid en klimaatbewustzijn worden vaak genoemd. Tegelijk willen jonge werknemers ook graag een goed salaris, bijvoorbeeld om een woning te kopen. Hoe dan ook: 50-plussers moeten zich aanpassen.
Leuk, zo’n lijstje met trends. Maar wat betekent dit in ons dagelijkse werk?
Toon Taris, hoogleraar sociale en organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht, ondervroeg samen met zijn collega’s in 2019 een internationale groep van arbeids- en organisatieprofessoren over werktrends. De ontwikkelingen die zij signaleerden komen in grote lijnen overeen met de huidige bewegingen. Met één belangrijke toevoeging. De overgrote meerderheid van de ondervraagden – 83 procent – verwacht dat de mentale eisen die werk aan ons stelt zullen toenemen.
Prestatiedruk, samenwerking met collega’s, verscheidenheid in taken en een continue stroom veranderingen maakten de afgelopen jaren ons werk cognitief al uitdagender. Maar nieuwe ontwikkelingen voeren de druk verder op.
Zelfmanagement
Als je bijvoorbeeld veel thuiswerkt – of zonder collega’s op kantoor zit – zul je jezelf moeten managen en motiveren. Niet iedereen is daar even vaardig in. En naast het dagelijkse werk ben je ook nog eens verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nieuwe kennis en vaardigheden, het bewaken van je werkplezier, werk-privébalans en je gezondheid.
Je kunt er allerlei namen aan geven. Zelfmanagement, zelfregulatie, zelfsturing, persoonlijk leiderschap, karakterontwikkeling, grip. Hoe je het ook noemt, het begrijpen en besturen van jezelf in relatie tot je werk (en de rest van je leven) krijgt een steeds groter gewicht.
Technologische trends en demografische ontwikkelingen zijn belangrijk. Maar nog belangrijker is ons vermogen om telkens weer met al die nieuwe uitdagingen om te gaan.
Over Ben Tiggelaar
Dr. Ben Tiggelaar (1969) is schrijver, docent en gedragswetenschapper. Hij studeert al 35 jaar op leiderschap, verandering en menselijk gedrag. Ben is onder meer bekend van zijn boeken (Dromen, durven, doen; De Ladder); zijn seminars (MBA in één dag); en zijn columns (elk weekend in NRC).
