Toen de wereld op 30 november 2022 kennismaakte met ChatGPT, zou veel veranderen. Plots kregen we toegang tot een stukje technologie dat ons verbaasde, maar tegelijk ook wakker schudde over welke rol wij als mens nog kunnen spelen. En vooral in een sector zo complex als de gezondheidszorg werden de vragen alleen maar moeilijker.
Dat was voor mij de aanleiding om in de pen te kruipen en 50.000 woorden later lag er een boek: Aanvaardbare AI. Het is vooral een neerslag van mijn eigen zoektocht naar wat we nodig hebben om technologie te vertrouwen, te omarmen, te aanvaarden. Meer nog dan antwoorden te willen geven, wil ik vooral veel vragen opwerpen, en hopelijk de juiste.
Een trip door het verleden
AI is niet nieuw. Meer nog, de term is al 70 jaar oud, maar toch voelde het alsof we het plots met z’n allen ontdekten eind 2022. Het zijn echter niet de eerste toepassingen van AI die in ons leven zijn binnengeslopen. Of je nu een aanbeveling krijgt op Netflix, met Waze navigeert in je auto, of door je foto’s zoekt op je smartphone: AI is alom aanwezig. Maar door de lancering van ChatGPT is er plots veel meer om te doen, soms enthousiast, soms bezorgd. Ik ben er vast van overtuigd dat kennis veel van de angst kan wegnemen. En dus duiken we eerst in een stukje geschiedenis: hoe is het precies begonnen, hoe zijn we geëvolueerd naar neurale netwerken en wat zijn de mogelijke scenario’s voor de toekomst?
Een moeilijke sector
Mijn leefwereld is al een decennium lang de gezondheidszorg. Als professor Digitale Medische Technologie ben ik dagelijks bezig met te trachten technologie-adoptie in deze sector te verhogen. Maar daar stuiten we vaak op moeilijke gesprekken. Volledig begrijpelijk vanuit een voorzichtigheidsprincipe, aangezien we soms letterlijk met mensenlevens bezig zijn. Alleen houdt het ons tegen om innovatie te omarmen. Toen ik met de uitgever in gesprek was over Aanvaardbare AI, kwam de Frank Sinatra-tekst naar boven: ‘If I can make it there, I’ll make it anywhere.’
Als we erin slagen om adoptie van AI te bewerkstelligen in zo’n kluwen als onze gezondheidszorg, zal het in andere sectoren ook wel lukken. Dus neem ik jullie graag mee door deze boeiende wereld. Maar dat wil niet zeggen dat iemand uit een andere sector er niets van kan opsteken. Meer nog: het is vaak door over het muurtje te kijken dat we leren hoe we binnen onze eigen sector de dingen anders of beter kunnen doen. Om dan misschien te merken dat het allemaal niet zo moeilijk is. Dus waarom niet?
7 dimensies
Mijn zoektocht leidde naar een framework met zeven basisvragen. Zeven dimensies waarmee je rekening dient te houden, maar waarop je ook telkens een positief antwoord dient te krijgen. Heb je dat niet, dan komt er geen aanvaarding. Heel vaak wordt er bijvoorbeeld vertrokken vanuit technologie, om dan te merken dat mensen het er moeilijk mee hebben of niet begrijpen wat de waarde voor hen zou kunnen zijn. Het begin van alles is wat wij als mensen wenselijk vinden. Welk probleem hebben we waarvan we vermoeden dat AI een oplossing zou kunnen zijn? Maar om die vraag goed te kunnen stellen, moeten we net voldoende begrijpen wat AI is en wat het voor ons kan betekenen. Net daarom schreef ik Aanvaardbare AI.
Tot slot
We leven in uitermate boeiende tijden. AI zal ons nog verbazen als technologie. Maar zolang we als mensen niet genoeg begrijpen wat het is en hoe het werkt, geven we alle wapens uit handen om onze rol te blijven opeisen in een wereld met AI. Iets wat we - voor alle duidelijkheid, en als je het mij vraagt - absoluut moeten blijven doen.
Wie meer wil begrijpen van de kansen én valkuilen van AI vindt in dit boek een helder kompas. Braekeleirs laat zien welke vragen organisaties moeten stellen om technologie verantwoord te laten landen. Een onmisbaar werk voor professionals die richting zoeken. Bestel Aanvaardbare AI bij Managementboek.
Over Tom Braekeleirs
Tom Braekeleirs is innovatieleider op het gebied van digitale gezondheid. Hij is professor Digitale Medische Technologie en AI aan de UGent. Daarvoor was hij 8 jaar CEO van het BlueHealth Innovation Center, na een 17-jarige carrière bij internationale technologiebedrijven. Hij is ook een veelgevraagd spreker, adviseur, podcaster en columnist over de impact van technologie op mensen.