Het boek gaat over het proces van het ontdekken en vernieuwen van technologie en daarmee over het benutten van kansen in bestaande en nieuwe markten en de manier waarop grote bedrijven dat effectief kunnen organiseren. Om een deugdelijke innovatiestrategie te ontwikkelen zou elke topmanager en bestuurder dit boek moeten lezen.
De tijd dat bedrijven kennismonopolies hebben op bepaalde gebieden en zo leiders kunnen zijn in hun marktsegment is voorbij. Het boek maakt kristalhelder waarom open innovatie de manier is om het innovatieproces te organiseren in een omgeving met onzekerheid over de ontwikkeling van technologie en markt.
'Open Innovation' start heel krachtig met het scherpstellen van het onderscheid tussen gesloten innovatie en open innovatie. Gesloten innovatie gaat er vanuit dat de beste kennis in de eigen onderneming moet worden opgebouwd, waar open innovatie uitgaat van het benutten van de rijkdom aan kennis en kansen buiten de grenzen van de onderneming. Gesloten innovatie wordt niet aan de kant geschoven als onnuttig, maar wel gerelativeerd. Een interessante veronderstelling van gesloten innovatie die ook ter discussie wordt gesteld is dat je als bedrijf de beste en slimste mensen in dienst moet hebben. Deze veronderstelling is in menige HR-strategie en arbeidsmarktplan terug te vinden.
Open innovatie geeft u mee dat u ook een andere strategie kunt hanteren. Chesbrough laat zien dat hij intensief betrokken is geweest bij de strategische keuzes in de innovatieve wereld van Silicon Valley. De hoofdstukken 4 t/m 7 getuigen van diepgaand kwalitatief onderzoek gecombineerd met advies en interventies.
De voorbeelden in het boek betreffen grote in Amerika gevestigde multinationals in de zich snel en onvoorspelbaar ontwikkelende markt van ICT en gerelateerde technologieën. Dan gaat het om Lucent technologies, IBM-corporation en Xerox met haar offsprings Adobe, 3Com en Metaphor. Uit het onderzoek van Chesbrough komt een aantal waardevolle inzichten naar voren. Zorg dat je ideeën ontwikkelt en laat benutten binnen of buiten de grenzen van je bedrijf. Als ideeën niet worden benut gaan ze verloren (zet ze niet op de plank) en de mensen die ze hebben bedacht vertrekken naar elders. Zowel het zelf ontwikkelen van ideeën en deze buiten de organisatie exploiteren als het goed benutten van ideeën van anderen voor eigen voordeel kan een zinvolle strategie zijn. Ook geldt dat ideeën of technologische uitvindingen soms bij het ene businessmodel niet relevant zijn, maar wel passen bij andere – nog niet geïdentificeerde – problemen of kansen.
Het boek is wat mij betreft vooral waardevol om de inzichten van Chesbrough over venture capital processen en intellectueel eigendom. Om de waarde van ideeën echt te kennen zouden de principes van venture capital (VC) processen moeten worden toegepast. De snelheid waarmee VC kan oordelen en investeren of zich terugtrekken is leerzaam volgens Chesbrough. Om onbekende technologie te commercialiseren en dat als serieus financieel experiment te zien, is dit een waardevol inzicht. Anderzijds zijn in reactie op de klassieke VC-principes ook tegengeluiden te horen: dat deze manier van handelen ook gezonde bedrijven kapot kan maken.
Chesbrough stelt verder dat het actief kopen en verkopen van intellectueel eigendom een passende strategie is. Een ander inzicht is dat van reciprociteit: als anderen gebruikmaken van uw intellectueel eigendom kunt u daar ook weer van profiteren. Samengevat: innovatie volgens de nieuwe regels van het spel: ga naar buiten voor een weelde aan ideeën, experimenteer veel en vlot en neem deze experimenten als leerproces in aandacht en financiële investering serieus en verkoop uw kennis en ideeën waar u zelf even niets aan hebt.
Het boek is alweer van 2003. Heeft het denken over open innovatie een goed vervolg gekregen? Een mooi vervolg op het boek zou zijn dat ook gekeken wordt naar andere sectoren – zoals de FMCG, energiebedrijven en staalindustrie – en hun vragen als het gaat om het benutten van innovatiekansen. Ook zou een goede vertaling van dit gedachtegoed naar de grotere ondernemingen in Nederland en naar kansen voor maatschappelijke innovatie wat mij betreft interessant zijn.
Over Friso van Abbema
Friso van Abbema is ondernemer en organisatieadviseur. Hij adviseert en helpt organisaties in het publieke domein met het organiseren en resultaten bereiken via samenwerkingsverbanden.
