'The 9 Disciplines of a Facilitator' opent in het voorwoord met de opmerking dat de auteurs zich in 1968 aansloten bij een kerkelijk gemeenschap, dat ze in 1988 weer verlieten. Nergens echter wordt de lezer direct geconfronteerd met hun geloofsopvattingen. Wel in meer spirituele zin. Iets terug willen doen voor de omgeving of voor de maatschappij waarin je leeft, is een terugkerend patroon.
Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel (de context) gaat over een groot aantal onderwerpen waarmee een facilitator te maken kan krijgen. Ik vond dit een zeer lezenswaardig hoofdstuk, voldoende uitgebreid en zeer diepgaand. Interessant zijn de opvattingen over leiderschap. Het zal niet verbazen dat zij een voorkeur hebben voor 'faciliterend leiderschap'. De wijze waarop ze dat toelichten, spreekt zeer tot de verbeelding: een eigen kijk op zaken, een goed overzicht van relevante literatuur, her en der aangevuld met eigen praktijkervaringen.
De lezer kan vaststellen dat de auteurs geïnspireerd zijn door auteurs als Peter Senge en Otto Scharmer. Toch worden de inzichten van deze bekende auteurs niet klakkeloos herhaald en overgenomen. Integendeel, Jon en Maureen Jenkins hebben een eigen visie ontwikkeld op de rol van de facilitator. Deze hebben ze uitgedrukt in een model bestaande uit negen disciplines.
Deze disciplines vormen het tweede deel en tevens de kern van het boek. Het model is opgebouwd langs de assen van het ik, van de ander en het leven. Het model deed me enigszins denken aan dat van Covey, zoals in diens boek 'De zeven kenmerkende eigenschappen van effectief leiderschap': afhankelijk – onafhankelijk – wederzijds afhankelijk. Elke discipline wordt uitvoerig toegelicht en vertoont eenzelfde opbouw van beschrijven. Op het eind van elk hoofdstuk worden oefeningen aangeboden.
De diepgang van de materie van het boek vind ik zeer goed. Waar het boek mijns inziens echter in tekortschiet is de link naar de praktijk. De inzichten vind ik te zwaar, te theoretisch of gewoonweg te ingewikkeld. Als lezende facilitator is het lang niet altijd gemakkelijk om de opgedane inzichten te vertalen naar gedrag. Het is veel 'weet-kennis'. Weliswaar is het lastig om uit een boek te leren zwemmen, maar het had de lezer geholpen als er praktijkcases waren aangebracht die illustreerden hoe de disciplines zich verhielden tot de praktijk. Ondanks dit punt van kritiek vind ik dit een prima boek voor leidinggevenden en facilitators die bij zichzelf te rade willen gaan om hun persoonlijk leiderschap nieuw leven in te blazen.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
