Terrorisme

'Terrorisme' werd samengesteld onder de redactie van de heren E.R. Muller, U. Rosenthal en R. de Wijk en bevat studies op een groot aantal terreinen: de definitie discussies over terrorisme, cyberterrorisme, modern terrorisme in Nederland, maar ook de diverse organisaties nationaal en internationaal die zich bezighouden met informatieverzameling en de bestrijding van terrorisme. Het gebeurt wel eens dat een passage, die je eerder in een boek hebt gelezen, je blijft achtervolgen, intrigeren en waarover je je blijft verwonderen. Bij dit boek vond dat plaats.

In hoofdstuk 1, wat door Rosenthal werd geschreven, staat de volgende passage: 'Terroristische organisaties, zoals de ETA, gaan soms prat op de selectiviteit van hun acties tegen gezagsdragers, overheidsgebouwen, of hoofdkantoren van financiële instellingen. Maar vanwege het geheime karakter van die zogenaamde selectie van doelwitten zullen we nooit weten op welke gronden de keuze gemaakt werd. We zullen ook nooit weten of de omstandige rechtvaardigingen niet veel meer dan rationalisaties achteraf zijn. Wat op het internet aan aankondigingen en redenen voor dit soort terroristisch geweld wordt verkondigd, geeft de schijn van afweging maar is in werkelijkheid alleen maar een bevestiging van de willekeur waarmee terroristische groeperingen te werk gaan.'

Onbegrijpelijk dat de schrijver kan veronderstellen dat doelen niet bewust door terroristen of terroristische organisaties worden gekozen. Blijkbaar gaat hij voorbij aan het feit dat dergelijke activiteiten voorbereiding en planning vragen. Zelfs de 'lonely wolves' zoals recent Anders Behring Breivik in Noorwegen of zelfmoordcommando's bereiden hun aanslagen grondig voor. Naar mijn mening een gevoelige theoretische misslag van de heer Rosenthal in dit hoofdstuk.

In het boek wordt verder onderschreven, waar dat publiekelijk wordt verzwegen en ontkend, dat CBRN-terrorisme (Chemisch, Biologisch, Radiologisch en/of Nucleair-terrorisme ) zeker tot het arsenaal van terroristische organisaties mag worden gerekend. Iets dus om serieus te nemen. Het is verder niet verwonderlijk dat op diverse plaatsen in het boek de aanslag op Theo van Gogh maar ook Hofstadgroep worden genoemd. Het is duidelijk dat dit onder meer het denken over terrorisme en terrorismebestrijding heeft geïnspireerd - los van gebeurtenissen in het verleden zoals bijvoorbeeld de treinkapingen - maar soms werkt die herhaling storend bij het lezen.

Boeiend is het om te lezen hoe jonge mensen 'gerekruteerd' worden voor de heilige zaak en hoe de overheid daarop in al zijn facetten reageert. Dat laatste wordt op verschillende niveaus vormgegeven, zowel waar het de nationale overheid op centraal en decentraal niveau betreft (inclusief de opsporingsdiensten) als op internationaal niveau. Duidelijk is dat nationale en internationale samenwerking waar het de bestrijding van terrorisme betreft noodzakelijk is en dat gaat over zowel organisatie- als landgrenzen heen. Bruggeman, een voormalig directeur van Europol, maakte dat eens in een statement duidelijk toen hij zei: 'Het is niet uit te leggen dat 'zij' onder ons hebben geleefd en gewoond en dat wij 'hen' niet hebben herkend.'

Als de laatste bladzijde uiteindelijk wordt omgeslagen en het boek wordt dichtgeslagen dan ontsnapt er een zucht aan de lippen en dan realiseer je je het volgende: 'Theoretisch ben ik weer op de hoogte, maar geeft mij dat voldoende basis om de verschijnselen in de dagelijkse praktijk te herkennen en onderkennen?' Uitgangspunt is dat 100% veiligheid niet mogelijk en te garanderen is en zeker niet tegen mensen als Breivik of tegen zelfmoordcommando's. Wat wel een belangrijke boodschap is die 'Terrorisme' uitdraagt is het besef dat je scherp moet blijven op het onverwachte, zodat je bent voorbereid als het zich voordoet en dat de huidige stilte niet moet leiden tot indutten en het verslappen van de waakzaamheid.