African tribal leadership voor managers

'African tribal leadership voor managers' geeft interessante gedachten mee, die zeker toepassing (of experiment daarmee) waard zijn. Helaas is de beschrijving niet altijd helder en vaak oppervlakkig, zodat - voor degene die het experiment echt aan wil gaan - niet duidelijk wordt wat randvoorwaarden voor de opzet en uitvoering van een dergelijk experiment zijn. Alles bij elkaar een prikkelend boek. Het basisidee van de Liefde is dat noord, zuid, oost en west verschillende managementstijlen kennen die ieder gebaseerd zijn op hun eigen uitgangspunten. 'Van elkaar leren kan een krachtige bijdrage leveren aan een meer humane wereld waarin we ons openstellen voor elkaar in plaats van elkaar te veroordelen', aldus de Liefde. 'Waarheid' is een centraal thema in tribaal leiderschap. Veel aandacht wordt in dit boek besteed aan het belang de waarheid te delen. De Liefde gaat er daarbij vanuit dat er één waarheid is die door ieder gekend en herkend kan worden. In mijn beleving zijn er echter altijd verschillende referentiekaders in het spel, waardoor er geen sprake is van één enkele waarheid en het juist van belang is te onderkennen dat er meerdere waarheden tegelijkertijd naast elkaar kunnen bestaan, die gelijkwaardig zijn. Ik zou dit zelf dan ook liever vertalen naar het delen van de verschillende zienswijzen, waardoor de beleving van het vraagstuk door de groep als geheel verrijkt wordt en oplossingen voor problemen dientengevolge rijker zullen zijn. Dit stoelt dan feitelijk op hetzelfde principe als waar grote-groepsinterventies (large scale interventions) al tientallen jaren gebruik van maken. Dialoog, ieders inbreng horen, staat centraal. Iedereen die de LeKgotla-vergadering bij wil wonen, heeft het recht daartoe. Dat zijn vanuit de Westerse vergadertechniek interessante invalshoeken. Ook dat een LeKgotla-vergadering net zo veel dagen mag duren als nodig is, is een uitdagend perspectief. Die investering betaalt zich uit in motivatie van de betrokken medewerkers, maakt de Liefde duidelijk. Aan wat een deelnemer zegt worden geen negatieve consequenties gekoppeld, waardoor ieder zich vrij voelt om wat dan ook naar voren te brengen. Dát zou in het Westen nog een uitdaging zijn! Wat in het geheel niet helder wordt, is hoe de uiteindelijke besluitvorming plaatsvindt. Enerzijds stelt de Liefde dat iedere stem telt, anderzijds is het de chief – die zelf geen voorstel of mening mag inbrengen, alleen verkennende vragen mag stellen – die na afloop de beslissing neemt. Heel democratisch kan de chief afgezet worden wanneer de gemeenschap van mening is dat de besluiten van de chief niet in hun belang zijn. Voor de practici onder ons is jammer dat de Liefde slechts terloops beschrijft wat hij als pad voor westerse ondernemingen ziet. Bijvoorbeeld bij de uitspraak dat het ook in het Westen mogelijk is 'op basis van de genoemde uitgangspunten organisaties te bouwen die bezieling managen in plaats van producten en die daardoor de toekomst met vertrouwen tegemoet kunnen treden. Bedrijven die deze werkwijze volgen […] kunnen toegroeien naar het creëren van betere oplossingen en producten.' Als je als manager zelf met dit gedachtegoed gaat experimenteren, wil je graag weten welke stappen de Liefde als noodzakelijk ziet, op welke valkuilen je bedacht moet zijn. Die kant ontbreekt echter. Dit is spijtig, juist doordat de vertaling van Afrikaanse principes naar de westerse management- en vergadercultuur zo prikkelend is. Nieuwsgierigheid wekt de Liefde in ieder geval! Niet alleen de inhoud, maar ook de vormgeving van het boek is een voorbeeld voor ons in het Westen: kleurrijk, de rechter hersenhelft prikkelend, afwisselend in vormgeving en toch rustig, met kunstbeelden die de inhoud van de tekst verdiepen.