Voor mij zijn er twee redenen waarom ik voor een luisterboek zou kiezen. Ten eerste rijd ik elke dag drie kwartier met de auto naar mijn werk en dan kan ik geen boek lezen. Ik luister wel naar de radio of een CD, en dus waarom zou ik in die tijd niet naar een boek kunnen luisteren? De tweede reden is dat ik op het gehoor beter en vooral andere dingen onthoud dan wanneer ik het lees. Het aanbod en de kwaliteit van luisterboeken is echter nog beperkt. De auteur van het luisterboek heeft geprobeerd om een mix te maken van verschillende opvattingen over advisering. De hoofdmoot wordt gevormd door de opvattingen van Peter Block. Hij definieert een aantal rollen en fasen in advisering die in Blocks boek worden uitgelegd. Daarnaast komen andere opvattingen aan bod, onder andere van David Maister, die in grote lijnen overeenkomen, maar meer op de mens dan op het proces van advisering gericht zijn. Dit is erg interessante informatie, maar de tekst komt nogal theoretisch over. Dit komt voornamelijk doordat de betreffende tekst is geschreven in boekentaal en niet in spreektaal. In het luisterboek 'De professional als adviseur' lezen twee presentatoren, een man en een vrouw, afwisselend een passage voor. De vrouw heeft een duidelijke, aangenaam vriendelijke en ronde stem. Ze leest rustig, fraseert en intoneert goed, zoals we dat bij veel documentaires van de tv gewend zijn. De man is eveneens duidelijk te verstaan, maar heeft een vrij hoge, ietwat scherpe stem, zoals we van sommige nieuwslezers kennen. Hij leest wel rustig, maar fraseert en intoneert minder goed. Soms krijg ik de indruk dat hij de essentie van wat hij leest niet echt begrijpt. Door de wisseling van presentator, maar vooral door hun onderlinge verschil, komt de tekst af en toe wat fragmentarisch over. In een geschreven boek heb je een visuele bladspiegel, waardoor je - vaak ongemerkt - kunt terugkijken naar vorige passages. Bij een luisterboek gaat dat niet. Je moet veel meer direct onthouden, waardoor je eigenlijk beter moet opletten. Sommige zinsconstructies uit de schrijftaal zijn in een luisterboek nauwelijks te volgen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de puntsgewijze opsomming. In een boek kun je beginnen met een opsomming van bijvoorbeeld vijf fasen, waarna elk van de fasen uitgebreider worden behandeld in opvolgende paragrafen. Die opsomming hoef je niet te onthouden, want je blikt snel even terug naar de bullet list. Bij gesproken tekst kun je niet even snel terugkijken. Het is duidelijker om het verhaal geleidelijk op te bouwen en pas daarna de punten kort te memoreren. Zakelijke teksten zijn minder geschikt om uit een boek voor te lezen dan verhaalteksten zoals in romans. Daarnaast liggen veel taalconstructies niet lekker in de mond, waardoor het lastig is dit goed en begrijpelijk voor te lezen. Als luisteraar merk je dat meteen. Het format van een radio reportage, een vraaggesprek of een registratie van een hoorcollege was volgens mij geschikter geweest voor dit luisterboek. Daarmee speel je beter in op de wijze waarop ons brein gesproken woord verwerkt, wat anders is dan voor gelezen teksten. Ondanks deze klein manco's ben ik van mening dat dit toch een goed luisterboek is. Door het een aantal keren te beluisteren, merk je steeds meer nieuwe dingen op en leer je de informatie ook beter in perspectief zien. Het is een ideaal medium voor mensen met weinig tijd om te lezen, maar voldoende tijd om te luisteren tijdens het autorijden, een lunchwandeling of bij het uitlaten van de hond. Maar er is nog voldoende te verbeteren om het interessanter te maken en de typische eigenschappen van luisterboeken te benutten.
Over Frank Schophuizen
Frank Schophuizen is consultant bij TOPIC Embedded Systems in Best en is gespecialiseerd in configuration management. Hij ondersteunt vooral high-tech bedrijven bij het inrichten van hun processen en systemen voor software- en product-ontwikkeling, waarbij zowel technisch als menselijke communicatie en samenwerking een belangrijke rol spelen. Frank schrijft recensies op persoonlijke titel.