'Jij zorgt voor een stukje ontlasting' 'Zullen wij daar samen eens over ballen?' 'Uw competenties matchen onze uitdaging' 'Hoe zullen we dat aanvalsplan insteken?' 'Wel met de OR afhechten voor we de stekker eruit trekken!' Welke kantoorbewoner gebruikt dergelijke uitspraken eigenlijk niet? In 'Waartoe is deze tent op aarde?' onderwerpt Carien Overdijk de taal die wij op het werk gebruiken aan een scherpe blik. Dit aantrekkelijk vormgegeven boekje neemt ons mee langs kantoorjargon en een vijftal metaforen, waaronder 'het slagveld', 'de sportarena' en 'de bouwplaats'.
Deze vijf metaforen werkt Overdijk uit in korte teksten waarin de bijbehorende platitudes tot een ketting aan elkaar geregen worden. 'Kantooridioom doet van alles met de harde werkelijkheid', stelt Overdijk. 'Het verhult en verzacht nare boodschappen, het geeft glans aan grauwe gegevens, blaast magere resultaten op.' In die zin past het bij wat wij allen binnen en buiten kantoren doen: de voorstelling meespelen en daarmee de realiteit wat makkelijker verteerbaar maken. Of het gebruik van kantoorvocabulaire ook helpt om uw carrière te versnellen, zoals Overdijk op de cover belooft, is de vraag. Een ABC beslaat het grootste deel van het boekje: een verklarende woordenlijst van aandachtspunt tot zelfsturing. Voor een beginnende kantoorbewoner is dit wellicht nuttig, al vermoed ik dat ook die verreweg de meeste begrippen wel zal kennen. Verschillende verklaringen getuigen van enig cynisme bij de schrijfster, zelf ook een voormalig kantoormens. Zoals bij het begrip 'employability' dat verklaard wordt met 'hoeveel kunstjes iemand kan als werknemer'. En wat te denken van 'meeuwmanagement': 'komt schreeuwend aanvliegen, schijt de boel onder en vertrekt weer'. De kracht van het boek ligt erin dat je weer eens fris tegen je eigen woordgebruik aankijkt. Je hoort het zelf, de volgende keer dat je iets zegt als 'geef jij de aftrap?' (de sportmetafoor) of 'dat moeten we netjes afhechten' (de metafoor van de operatiekamer). Jammer is dat je na het lezen van dit boek het gevoel hebt dat bloemrijke taal 'not done' is, of op z´n minst overdreven. Want stoelt dergelijk taalgebruik niet altijd op een beeldspraak? Dat kan zowel verhullend werken als de fantasie prikkelen.
Over Belia van den Berg
Belia van den Berg heeft zich gespecialiseerd in gedrag en dynamiek in teams, met name in innovatieve omgevingen. Vanuit Genius Groups en Oceantree adviseert zij organisaties en teams. Eerder werkte zij als adviseur en business unit manager bij een groot adviesbureau. Zij is coauteur van 'IMPACT', een boek over Large Scale Interventions. Haar proefschrift, 'Net het echte leven' gaat over teamdynamiek. U kunt contact met haar opnemen via belia@geniusgroups.nl.
