Het sterke punt van dit boek is dat het goed beschrijft dat politieke spelletjes doorgaans tussen de oren van de mensen zitten. Met deze eye-opener mag de medewerker aan de slag, vooral met zichzelf. Of daar wat uit gaat komen, valt naar mijn mening sterk te bezien, daarvoor is het boekje te inleidend, te beknopt en met te weinig praktische voorbeelden voorzien. Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat in op de achtergronden van het politieke steekspel binnen organisaties. Dit gedeelte vond ik veruit het meest boeiende van het boek. Het is alleen jammer dat het slechts een derde gedeelte inneemt van het gehele boek. In het tweede gedeelte wordt ingegaan, zoals de auteur dat zelf aangeeft, op praktische adviezen. Dit deel kenmerkt zich naar mijn mening door een te hoog 'persoonlijk effectiviteitgehalte' en gaat over alles en nog wat. In het kort komt het erop neer dat Clarke een verzameling communicatie tips voor de lezer in petto heeft. Onderwerpen als 'Omgaan met een bullebak', 'Uw baas managen', maar ook: 'Netwerken laten werken', of: 'Een betere indruk maken op anderen', maken helaas duidelijk dat Clarke het concept 'politieke spelletjes' te weinig inhoud weet te geven. Zoals gezegd, is het eerste deel de moeite waard van het lezen. De visie van de schrijfster laat zich goed verwoorden in het motto: 'Jij maakt het verschil'. De manier waarop mensen tegen politieke spelletjes aankijken bepaalt voor een groot gedeelte of ze zich slachtoffer zullen voelen of niet. Clarke stelt dat het in onze taal erin geslopen is dat 'politieke spelletjes' een negatieve klank hebben gekregen. Je hoeft het woordenboek er maar op na te slaan. Echter politiek is een deel van het leven en heeft ook zijn positieve weerslag. In dit geval gaat het om constructief omgaan met macht. Te denken valt daarbij aan een organisatie die een manager laat lobbyen om dingen gedaan te krijgen. Nuttig en dus constructief. Omdat mensen zich graag laten slachtofferen en liever de rol van klager innemen dan die van objectieve waarnemer is het goed om deze gedachten verder een organisatie in te brengen. Als voorbeeld geeft Clarke de overstap van een lijnmanager naar een staffunctie. Na verloop van tijd merkt deze op dat het politieke gehalte op het hoofdkantoor wel erg hoog is. Dit ter illustratie dat het perspectief dat iemand heeft, van invloed is op de mate waarin hij politieke spelletjes ervaart. Ondanks deze voorbelden slaagt Clarke er niet in om het begrip 'macht' verder uit te werken. Een theoretisch fundament ontbreekt volledig. Ze laat hier een enorme kans liggen om het boek meer diepgang te geven. Een sociologisch perspectief, bijvoorbeeld door in te gaan op het werk van Weber, had niet misstaan. De schrijfster heeft zichtbaar moeite om balans te vinden tussen 'luchtige kost zonder wetenschappelijke pretentie' en 'wetenschappelijk verantwoord'. Op het moment dat ze dan over 'onderzoek' begint, wordt de lezer zinnen voorgeschoteld als: 'Uit onderzoek blijkt...' òf: 'Een schokkend aantal managers praat over' Elke verwijzing naar bronnen wordt systematisch achterwege gelaten. Al met al jammer van deze gemiste kansen met betrekking tot het onderwerp 'politiek in organisaties'. Een standaardwerk zal het daardoor niet worden en dat had zeker tot de mogelijkheden behoord.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
