Rollenspellen zijn voor veel trainers een favoriet instrument bij vaardigheidstrainingen om lastige situaties van deelnemers in beeld te brengen en daarmee te oefenen. Als trainer weet je waarschijnlijk wat er gebeurt in de groep wanneer je de deelnemers vertelt dat ze gaan oefenen met rollenspellen. Weerstand. Veel deelnemers 'houden niet van spelen', vinden het eng of zullen het eng vinden. Tref je als trainer een keer een groep die juist heel graag met rollenspellen wil oefenen, dan is het nog maar de vraag of de feedback die ze van elkaar krijgen bijdraagt aan het ontwikkelen van de gewenste vaardigheid. Karin de Galan biedt oplossingen met 'Werken met de successpiraal'. Successpiraal In 2007 schreef De Galan het boek 'Trainingen ontwerpen', waarvan onlangs de tweede editie is verschenen. 'Werken met de successpiraal' is het eerste boekje dat De Galan uitgeeft als aanvulling op 'Trainingen ontwerpen'. Beiden boeken zijn los van elkaar te lezen, het is echter zeer de moeite waard om beide boeken te lezen, daar deze samen een zeer compleet document vormen. De door De Galan geïntroduceerde successpiraal zorgt ervoor dat de deelnemers van een training echt iets leren en succes ervaren door de rollenspellen en de feedback die zij erop krijgen én geven. Dit dubbele leereffect wordt bereikt door de rollenspellen te baseren op drie pijlers: - het gebruik van heldere checklisten; - effectief feedback geven; - werken met het hart bij de deelnemer. Deze drie pijlers worden stap voor stap uitgewerkt. De Galan geeft bruikbare tips die ervoor zorgen dat je de deelnemers een focus kunt bieden tijdens de rollenspellen. De derde pijler, het werken met het hart bij de deelnemer, gaat over de manier waarop je als trainer begeleidt bij de rollenspellen. Een rollenspel volgens de successpiraal kent drie fasen': 'doen, herkansen en oogsten. De Galan schetst diverse praktijksituaties, korte gesprekverslagen en geeft bruikbare tips hoe je als trainer met je hart kunt trainen en een rollenspel tot een succeservaring kunt maken voor de deelnemers, in plaats van een faalervaring. Trouble shooting In het laatste hoofdstuk worden zeventien lastige en zeer herkenbare praktijksituaties beschreven waar je als trainer tegenaan kunt lopen wanneer je met rollenspellen werkt. Elke situatie wordt volgens een vast concept besproken: - Probleem? - Oorzaak? - Oplossing? - Wat als dit niet werkt? Wat De Galan hier goed doet, is de theorie uit de voorgaande hoofdstukken terug laten komen in de vorm van praktijkvoorbeelden. Een goede keuze, je kunt als trainer direct aan de slag met deze adviezen! Illustraties De beeldende schrijfstijl van De Galan wordt ondersteund door grappige en treffende illustraties van Maaike Blom en elk hoofdstuk wordt afgesloten met een prachtig getekende checklist die dient als samenvatting. Het knappe van Blom is dat ze in een paar ogenschijnlijk simpele tekeningen de kern van de inhoud weet te raken. Belofte waargemaakt De eerder gedane belofte die De Galan doet, dat geen rollenspel meer de mist in zal gaan, heeft ze grotendeels kunnen waarmaken. Haar vele jaren praktijkervaring zijn terug te lezen in dit boek en er staan tientallen bruikbare tips in. Een voorwaarde echter om de 'successpiraal' succesvol te laten zijn, is dat de training goed in elkaar dient te zitten en aansluit bij de praktijk van de deelnemers. Over het ontwerpen van een goede training zit achterin 'Werken met de successpiraal' een miniboekje: 'in 5 stappen een training ontwerpen'. Dit is een korte samenvatting van De Galans boek 'Trainingen ontwerpen'. Cadeautje 'Werken met de successpiraal' is een cadeautje voor iedere trainer. Ik zal dit boekje zeker aanraden bij mijn collega's en zelf nog regelmatig doorlezen als voorbereiding op een training. Ik kijk al uit naar de komende boekjes van De Galan. Nieuwsgierig naar welk onderdeel van de training ze dan verder zal uitwerken.
Over Amber Zwartbol
Amber Zwartbol is onderwijskundige bij UWV.