strong>Als adviseur worstel ik me regelmatig door managementboeken over organisatie- en veranderkunde, leiderschap en samenwerking. Boven de lijn weet veel concepten over persoonlijk leiderschap helder, bonding, actiegericht en met humor te verpakken in een zelfhulpboek.
Dat is verfrissend en behulpzaam, al gaat de bondigheid soms ten koste van de grondigheid. Wat mij betreft een aanrader om te lezen voor mensen die zich willen ontwikkelen door concrete stappen te zetten!
De titel van het boek geeft het al aan. In het dagelijks leven heb je de keuze als mens om gedrag te vertonen en een mindset te hebben die boven of onder de lijn past. Boven de lijn betekent dat je openstaat voor de werkelijkheid, verantwoordelijkheid neemt en daarmee de weg van succes bewandelt. Onder de lijn geef je anderen de schuld van je situatie, klaag je over de omstandigheden en ga je niet aan de slag met de taken die je wilt uitvoeren. In ieder hoofdstuk wordt per thema uitgelegd welk gedrag past bij een boven- of onder-de-lijn-houding. Een eenvoudig en tastbaar concept dat ik nu regelmatig gebruik als ik mijn eigen gedrag en houding evalueer.
Na de uitleg over de lijn gaat de schrijver dieper in op de basics van boven de lijn. Denk hierbij aan het constructief omgaan met je gevoelens, verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven en open en opbouwende vragen stellen. Een waardevol interactie-model dat wordt uitgelegd, is de dramadriehoek die je helpt om te bepalen welke positie je vaak inneemt. In gesprekken die lastig zijn ben ik me nu erg bewust van een potentiële dramadriehoek en de mogelijkheid om over te stappen naar de winstdriehoek (boven de lijn).
Er wordt vervolgens ingegaan op de mogelijkheden om te shiften van onder naar boven de lijn. Een leuk voorbeeld is de vraag met wat voor mensen je je omringt, zuigtabletjes (mensen die energie uit je ‘zuigen) of bruistabletjes (mensen die van de energie ‘bruisen’). Dat shiften helpt je om uit een (vicieuze) cirkel te komen en constructief met een trigger of lastige situatie om te gaan.
Met de alliteraties en zelfgekozen concepten leest het boek prettig en zijn de modellen goed toe te passen. Ook de opdrachten en de gesuggereerde vervolgstappen maken het boek praktisch en kunnen veel persoonlijke winst genereren. De keerzijde daarvan is de neiging dat het soms wat oppervlakkig wordt. Ik verlangde soms naar wat meer achtergrondinformatie, maar dat zou in een volgende druk kunnen worden opgelost door het aanbieden van meer bronvermelding of leessuggesties per thema.
Als je aan de slag wil met zelfleiderschap en praktische handvatten wil om positieve gedrag-interventies toe te passen is dit boek zeker een aanrader. De wetenschapper of consultant die alle achtergrondinformatie tot zich wil nemen, komt minder goed aan zijn trekken met dit boek.
Over Daan Scheffers
Daan Scheffers is programmamanager Vastgoed & Huisvesting bij het UMC Utrecht. Hij werkt mee aan de vernieuwing en renovatie van het academisch ziekenhuis.
