DYA: snelheid en samenhang in business- en ICT-architectuur

et boek 'snelheid en samenhang in business- en ICT-architectuur' wordt een uitleg gegeven hoe het werken onder architectuur ingezet kan worden om processen, organisatie, applicaties en infrastructuur op elkaar af te stemmen. Door het uitwerken van het zogenaamde DYA denk-/werkmodel (DYnamische Architectuur) wordt een methode gegeven hoe een bedrijf architectuur kan inzetten. Daarbij wordt niet zozeer gekeken hoe een goede architectuur er uit zou moeten zien, maar meer hoe deze architectuur verankerd kan worden in de organisatie. Het boek is geschreven door een aantal consultants van IQUIP. Het is goed leesbaar geschreven, bevat veel praktische voorbeelden en is overzichtelijk ingedeeld. Het is goed mogelijk de voor de eigen situatie interessante onderdelen te lezen zonder het hele boek te hoeven lezen. Het boek (201 bladzijden) bevat een goede begrippenlijst, index en literatuurlijst. Het DYA denkmodel is gebaseerd op een tiental principes. Deze principes bevatten weliswaar een aantal open deuren ('het ontwikkelen van architectuur wordt gestuurd door businessdoelen' en 'communicatie tussen business- en ICT-management staat centraal') maar ook een aantal aardige inzichten. 'Architectuur wordt ontwikkeld volgens het just enough, just in time principe'. Dit principe is een voorbeeld van de pragmatische insteek die de schrijvers van het boek hebben gekozen. Het principe zegt immers dat het geen zin heeft een architectuur te ontwikkelen als nog niet duidelijk is hoe en waarvoor die gebruikt gaat worden. Ook het principe 'architectuur moet snelheid dienen' heeft een pragmatische insteek. Hiermee bedoelen de schrijvers dat het geen zin heeft een architectuur te ontwikkelen als het een vertragende factor wordt; architectuur moet bijdragen aan de snelheid van ontwikkelingen, aangezien snelheid steeds meer een kritische succesfactor wordt. Dit is het door de schrijvers correct gesignaleerde dilemma: architectuur wordt vaak ervaren als remmend, terwijl (zeker op langere termijn) het een middel kan zijn om snel nieuwe ICT oplossingen te realiseren. Na het uitwerken van het denkmodel wordt een werkmodel uitgebreid omschreven en toegelicht. De basis van dit model is gelegen in drie processen: de strategische dialoog, architectuur services en ontwikkelen (z)onder architectuur. In het eerste proces worden de businessdoelen uitgewerkt tot projectvoorstellen. De schrijvers vinden het vanzelfsprekend dat business- en ICT-management hier samen de doelen moeten bepalen. Dit is een eerlijke en praktische benadering. De invalshoek dat 'de business leidend moet zijn' negeert immers de enorme invloed van ICT op de dienstverlening van een bedrijf. In het tweede proces worden de architecturen opgesteld en ter beschikking gesteld. Het laatste proces, het ontwikkelen (z)onder architectuur realiseert de concrete businessdoelstellingen. De 'z' tussen haakjes refereert naar de situaties dat het verantwoord is om zonder architectuur te ontwikkelen. In veel boeken die (net als dit boek) zijn geschreven door consultants wordt vaak een 'ideaal plaatje' omschreven. Er wordt beschreven hoe het eigenlijk allemaal hoort te gaan: zo ontwikkelt men een applicatie, maakt men een projectplan of vertaalt men gebruikerswensen in een functioneel model. Daarin gaat men vaak voorbij aan het echte probleem: hoe krijgen we dit in de praktijk voor elkaar? In de praktijk is vaak immers te weinig tijd, mankracht, of te weinig expertise om alles volgens het boekje te doen. Dit boek is een goede uitzondering op deze regel. De schrijvers vinden dat eigenlijk alleen onder architectuur moet worden ontwikkeld, maar erkennen dat de praktijk soms aanleiding geeft om van deze regel af te wijken. In plaats van dit probleem eenvoudigweg te negeren, stellen zij dat het beter is vooraf de situaties te definiëren waarin afgeweken mag worden. Daarmee neemt de kans toe dat de door hun gepresenteerde methodiek wordt overgenomen en geïmplementeerd. Dit is een prettige pragmatische insteek, waardoor het boek sterk op de praktijk is gericht. Dit boek volgt de steeds meer zichtbare trend in ICT-management om ICT en business doelstellingen te integreren. ICT is niet langer een middel om werk effectiever te organiseren, maar ook een concurrentieonderscheidende factor. Daarom moet zowel ICT een directe invloed hebben op het bepalen van de business doelstellingen, als dat ICT randvoorwaardelijk moet zijn om deze doelstellingen te kunnen realiseren. Dat betekent overigens niet dat dit boek slechts onderdeel uitmaakt van een trend. Integendeel, dit boek zou wel eens trendsettend kunnen zijn. Dus: verplichte kost voor iedereen die met architetuur aan de slag gaat.