Vaagtaal

In 'Vaagtaal' laten Arjen Ligtvoet en Cathelijne de Busser op luchtige wijze zien wat er mis is met ons taalgebruik en wat eraan te doen is. In als krantenknipsels weergegeven kaders weten ze het probleem flink uit te vergroten: vaagtaal zou verantwoordelijk zijn voor het uitbreken van de kredietcrisis, de oorzaak zijn van de Challenger-ramp en zelfs kiezers in de armen drijven van extreem rechts. Het is maar goed dat de knipoog er dik bovenop ligt. 'Vaagtaal' is geschreven door taalliefhebbers en -professionals Arjan Ligtvoet en Cathelijne de Busser. Ze vergelijken het fenomeen met een epidemische ziekte. Het boek bestaat uit drie delen en geeft daarin inzicht in de fasen infectie, uitbraak en epidemie. Vaagtaal heeft bovendien drie grote infectiehaarden: reclame, nieuws en politiek. Zo stellen de auteurs dat nieuws vaak ontaardt in nieuwsgeneuzel, 'een variant van vaagtaal die leidt tot irrationele angsten, ongefundeerde politieke beslissingen en schreeuwerig maar nietszeggend taalgebruik. Nieuwsneuzelaars brengen het nieuws zo kort door de bocht dat je er bang van wordt. En die angst? Die levert weer nieuw nieuws op.' Zo luchtig als het ook gebracht wordt, zet 'Vaagtaal' je toch aan het denken. Ligtvoet en De Busser leggen zeer treffend de vinger op zwerende plekken van de samenleving. Vanuit reclame, nieuws en politiek verspreidt het virus zich razendsnel. Eerst sijpelt het door naar beleidsmakers, managers en onderwijskundigen. Zij staan immers in direct contact met de drie grote vaagtaalbesmettingshaarden en moeten voortborduren op de mistige taal aldaar. Na de uitbraak is het te laat. Dan is de epidemie een feit. In korte tijd raken alle hoeken en gaten van de maatschappij besmet: van ambtenaar en zorgverlener tot personeelsconsulent. Iedereen heeft wel iets met de besmettelijke beroepsgroepen te maken: 'van politieagent tot bakker, van secretaresse tot servicemonteur, van student tot accountant.' Waar wordt eigenlijk niet gesproken van voortschrijdend inzicht, entameren, moverende redenen en implementeren? Gelukkig is er hoop. Je kunt je vaccineren tegen vaagtaal, hoewel dat nog niet makkelijk is. Per slot van rekening word je continu besmet door anderen. We moeten ertegen vechten en proberen zelf geen vaagtaal te gebruiken. Als wij dat niet doen, kunnen we anderen niet besmetten. Een mooie start zou zijn om 'Het vaagtaalmanifest', dat Ligtvoet en De Busser hebben opgesteld, te ondertekenen en ernaar te handelen. Wanneer je besluit om de strijd aan te gaan tegen vaagtaal, is het goed te weten dat je er niet alleen voorstaat. Dit boek is immers ook niet voor niets geschreven. GroenLinks pleitte voor het invoeren van een taalpolitie, terwijl voormalig minister Alexander Pechtold de taal van zijn ambtenaren een buitenlandse taal noemde. Het zijn druppels op een gloeiende plaat, maar dit is een kwestie waaraan iedereen die dat wil een bijdrage kan leveren. Lees om te beginnen maar eens de Vaagtaal Top 100 achterin het boek en je weet hoe ernstig je het zelf te pakken hebt...