Strategieontwikkeling vindt over het algemeen plaats bij de top. Eerst wordt lange tijd binnen de raad van bestuur nagedacht over strategische opties, de ontwikkelde conceptplannen worden dan getoetst bij de directie en managers. Pas daarna worden de medewerkers in de lagere echelons in een korte tijd geïnformeerd over de gekozen strategie. Hoogendijk heeft met zijn ervaring als programmamanager en organisatieontwikkelaar feilloos door dat het topdown presenteren van plannen niet werkt in deze tijd binnen moderne organisaties. Strategieontwikkeling moet je delen en daarmee draagvlak creëren. Dat is mooi gezegd maar hoe krijg je dat voor elkaar? Volgens Hoogendijk krijg je dat alleen gedaan als je de machtspositie tussen beleidsmakers en beleidsontvangers opheft. De basis daarvoor is de 'Verticale Dialoog'. In 'Kracht zonder macht' worden de ervaringen van managers uit de praktijk aan de hand van twintig casestudies, 'recepten', gepresenteerd. Het kookboek bevat twintig recepten verdeeld over vier hoofdthema's: - prepareren, ofwel de kunst van het luisteren; - plannen in de trend van strategieontwikkeling; - doen, het implementeren van de plannen; - bezien of in het kader van 'Plan Do See' evalueren. In de kunst van het luisteren laat Hoogendijk zien dat men beleidsmakers en ontvangers naar elkaar leren te luisteren. Bijvoorbeeld aan de hand van meegebrachte cd's, zelfreflectie (ook beproeft bij technici), met door indianen gebruikte praatstok of gedwongen luisteren met behulp van de Simulation. Goed luisteren in een 'Verticale Dialoog' heeft daarbij een duidelijke horizontale component. Strategieontwikkeling, waarden tot leven brengen of het versterken van vertrouwen wordt gestimuleerd aan de hand van 'waarderend interviewen' en 'de successen belichten'. Of de organisatie met behulp van een corporate story in een positief kader neerzetten, want met een sterk imago en beeldvorming heb je een betere start en meer kansen. Het menu kan worden uitgebreid door het 'hoeplan' in een 'doeplan' om te zetten of door een zelfgemaakte beleidskrant op te zetten met hulp van journalisten. Alle plannen zijn prachtig en kunnen briljant zijn, maar een plan briljant implementeren, is van groot belang en krijgt in 'Kracht zonder macht' gelukkig ruim aandacht. Eén van de acht recepten is 'digitale dialoog met de CEO'. Peter Bakker van TNT kon in zijn eerste honderd dagen naast vijftig topmanagers ook tweeduizend medewerkers vragen naar hun visie over het heden en de toekomst. Met 'Het dialoog in beeld' wordt de afstand tussen gedetacheerden dichter bij elkaar gebracht met een multimediale klik en vodcasting. In 'Stel je toch eens voor dat we dit ook echt gaan doen' heeft een ROC de top 80 van de organisatie in een afgeslankte vorm in een nieuw organisatiemodel gebracht. Het evalueren lijkt zeer voor de hand te liggen met verantwoord evalueren tussen cliënt en machtshebber. Met Post-it blokjes kunt u de After Action Reviews bepalen en vaststellen wat u wilt houden, niet meer wil doen of beter kan. Daarbij is er ook nog ruimte voor nieuwe ideeën. Deze twintig recepten bieden zowel consultants, managers, medewerkers, directies en klanten nuttige suggesties om een aangepast menu samen te stellen. Daarnaast is 'Kracht zonder macht' met de foto's, illustraties en samenvattingen een verfrissend en goed leesbaar boek. Met de basisrecepten uit het boek kunt u naar hartelust experimenteren. Bij elk recept staan bovendien indicaties voor de doorlooptijd en complexiteit; deze helpen om op efficiënte wijze het doel met 'Verticale Dialoog' te bereiken. Met recht kan worden gezegd dat het advies van Hoogendijk; 'liever één recept uitgeprobeerd dan tien doorgebladerd' het enige juiste is na dit boek gelezen te hebben!
Over Nico Vreeswijk
Nico Vreeswijk MBA is werkzaam als manager relatiebeheer bij Sanquin Bloedvoorziening in Amsterdam en schrijft recensies op persoonlijke titel. Hij heeft zijn MBA behaald aan de Business School Nederland te Buren en is docent bij de business school NCOI.